Roza Baǵlanovanyń 100 jyldyǵy ıÝNESKO kóleminde atalyp ótedi

NUR-SULTAN. QazAqparat – 2022 jyly 1 qańtarda KSRO men Qazaqstannyń halyq ártisi, Halyq qaharmany, keńestiń jáne qazaqtyń opera jáne estrada ánshisi Roza Baǵlanovanyń týǵanyna 100 jyl tolady. Ańyzǵa aınalǵan ánshiniń mereıtoıy qurmetine túrli sharalar atqaryldy, dep habarlaıdy QazAqparat.

Roza Tájibaıqyzy Baǵlanova 1922 jyly 1 qańtarda Qyzylorda oblysynyń Qazaly óńirinde týǵan. 1941 jyly Qyzylorda pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirip, óner jolyn Tashkent fılarmonııasynyń án-bı ansamblinde ánshi bolyp bastaǵan. Sol ansamblmen Ekinshi dúnıejúzilik soǵys jyldary maıdan dalasynda óner kórsetken, 1945 jyly 9 mamyrda Berlındegi jeńis kontsertine qatysqan. 1947-1949 jyldary Qazaq opera jáne balet teatrynyń, 1949-1960 jyldary – Qazaq fılarmonııasynyń, 1960 jyldan beri – Qazaqkontserttiń ánshisi bolyp, ulttyq án ónerin damytýǵa úles qosqan.

Roza Baǵlanova qazaqtyń halyq ánderin, shet el halyqtarynyń (vengr, ózbek, qyrǵyz, tájik, ýkraın, grýzın, ázerbaıjan, koreı, qytaı, mońǵol, orys, úndi, cheh, shved, t.b.) ánderin naqyshyna keltire oryndady. 1946 jyly Máskeýde ótken búkilodaqtyq estrada ánshileri konkýrsynyń dıplomaty, 1949 jyly Býhareste ótken búkil dúnıejúzilik Jastar men stýdentterdiń 2-festıvaliniń laýreaty atandy. Lenın, Eńbek Qyzyl Tý, «Halyqtar dostyǵy» ordenderimen, «Shapaǵat» medalimen marapattalǵan.

«Roza Baǵlanova estrada salasynda ál­em­niń eń talantty ánshi­le­rimen teńdes, erekshe daryn edi. Muny Roza Tájibaı­qyzynyń ózine de aıta­tyn­myn. Óz qulaǵymmen estigen, óz kó­zimmen kórgen jaǵ­daı sol, ol kisiniń da­ýysy mıkrofon­syz-aq fı­lar­monııanyń za­lynda bol­syn, opera teat­rynyń za­lynda bolsyn ke­ńistikti kernep ketetin. Bá­rimiz, endi kontsertke qatysa­myz ǵoı, sonda Roza Tá­ji­baıqyzy án­di mıkrofonsyz aıtatyn. Buǵan da júrek kerek, shynaıy daýys kerek. Qazirgi án­shiler mıkrofonnan bir eli aı­ryl­maıdy ǵoı. Iá, Roza Tájibaıqyzy óziniń shyǵarmashylyq eńbegimen halyq­tyń kóńilin kóterdi, jan-júregin jadyratty, elge qýanysh syı­lady. Osy jýyrda ǵana men bir úlken toıda bolyp, bir soǵys ardagerimen qatar otyrǵanym bar. Sonda keýdesinde orden-medal­dary saýdyraǵan álgi kisi: «Oı, Roza apaı biz maıdanda júrgende kelip bir saǵat kontsert qoıyp, án shyrqap bergen edi. Sodan keıin rýhymyz kóterilip, sondaı kóte­rińki kóńilmen atoılap shabýylǵa shyqqanymyz áli esimnen ketpeıdi» dep Roza Tájibaıqyzyn kóte­re, qurmetteı sóılegenine ishteı qýanyp edim», - dep eske alǵan edi ánshi Bıbigúl Tólegenova.

Roza Baǵlanova 2011 jyly 8 qańtarda Almaty qalasynda 89 jasynda dúnıeden ótti. Ánshiniń oryndaýyndaǵy Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı», kompozıtor M. Tólebaevtyń aqyn óleńine jazǵan «Qaqtaǵan aq kúmisteı keń mańdaıly», S. Muhamedjanovtyń «Jarq etpes qara kóńlim ne qylsa da», «Qıystyryp maqtaısyz» ánderi Qazaq radıosy fonotekasynda saqtaýly, onyń oryndaýyndaǵy ánder birneshe ret kúıtabaqqa jazylyp, qazaq mýzyka mádenıetiniń altyn qoryna qosylǵan.

Ótken jyly 24 qarashada ıÝNESKO-nyń (BUU Bilim, ǵylym jáne mádenıet jónindegi uıymy) 2022-2023 jyldarǵa arnalǵan halyqaralyq mereıtoılar tizimi qabyldanyp, oǵan Qazaqstannyń usynysymen Ahmet Baıtursynulynyń 150 jyldyǵy men Roza Baǵlanovanyń 100 jyldyǵy endi. Osylaısha, Qazaqstannyń qos tulǵasynyń mereıtoılary ıÝNESKO kóleminde atalyp ótpek.