Жаҳон кўмир истеъмоли бу йил рекорд даражага етиши мумкин

BAKU. Kazinform - Жаҳон иқтисодиётининг секинлашуви ва Хитойда карантин ҳукм сураётганига қарамай, жорий йилда табиий газ нархининг кескин ошиши дунёда кўмир истеъмолининг ўсишига хизмат қилмоқда. Бу ҳақда Халқаро энергетика агентлигининг июл ойидаги ҳисоботида айтилди, дея хабар беради Kazinform ташкилот матбуот хизматига таяниб.

Ҳужжатга кўра, 2022 йилда жаҳон кўмир истеъмоли бироз ошиб, ўн йил аввалги рекорд даражага қайтади. Бу секинлашган иқтисодиёт ва энергия бозоридаги турбулентлик натижасида юзага келади, бу эса кўмирдан фойдаланиш истиқболлари ҳақида сезиларли ноаниқликни қолдиради.

Хитой иқтисодиёти йилнинг иккинчи ярмида тикланади деб ҳисобласак, 2022 йилда жаҳон кўмир истеъмоли 0,7 фоизга ошиб, 8 миллиард тоннани ташкил этиши прогноз қилинмоқда. Бу 2013 йилда глобал вазият эди ва 2023 йилда кўмирга бўлган талаб янги рекорд даражага кўтарилиши мумкин.

Ҳисоботда, шунингдек, Россия-Украина уруши туфайли газ тақчиллиги ва нархларнинг ошиши кузатилаётган Европа Иттифоқида кўмир истеъмоли 2022 йилда 7 фоизга ўсиши қайд этилган. Бир қатор Европа давлатлари газ сарфини камайтириш ва кўмирда ишлайдиган электр станцияларининг ишлаш муддатини узайтириш мақсадида электр станцияларини қайта очмоқда. Шу билан бирга, Европа жаҳон кўмир истеъмолининг атиги 5% ни ташкил қилади. Бундан ташқари, Хитой ва Ҳиндистон дунёнинг қолган қисмига қараганда икки баравар кўп кўмир истеъмол қилади, фақатгина Хитой глобал талабнинг ярмидан кўпини ташкил қилади.

Ҳисоботда қайд этилишича, кўмир электр энергияси ишлаб чиқариш ва қатор саноат жараёнлари учун асосий ёқилғи бўлиб қолмоқда. Бундан ташқари, дунёда катта миқдордаги кўмирнинг давом этиши иқлим ўзгариши муаммоларини янада кучайтиради, чунки кўмир CО2 чиқиндиларининг энг катта манбаи ҳисобланади.

Табиий газ нархининг кўтарилиши кўмирни кўплаб бозорларда рақобатбардош қилиб, 2021 йил октябр ва 2022 йил май ойлари орасида рекорд даражадаги ўсишни таъминлади. Россия кўмирига нисбатан санкциялар ва импорт тақиқлари бозорни издан чиқарди ва йирик экспортчилар билан боғлиқ муаммолар етказиб бериш танқислигига сабаб бўлди. Кўмир ишлаб чиқарувчилари Россия ишлаб чиқаришининг ўрнини босишга ҳаракат қилар экан, кўмир фьючерс бозорларидаги нархлар келгуси йилларда ҳам қаттиқ шароитлар мавжудлигини кўрсатмоқда.