Тошкентдаги Халқаро юридик форумда Қозоғистоннинг ҳуқуқий рақамлаштириш тажрибаси намойиш этилди

TASHKENT. Kazinform – «Tashkent Law Spring» II Халқаро юридик форуми иштирокчиларига Қозоғистон ҳуқуқий тизимини рақамлилаштиришнинг динамик рoли тўғрисида ҚР «Қонунчилик ва ҳуқуқий тадқиқотлар институти» маълумотлар базасини шакллантириш департаменти директори Лилиана Цай маълумот берди, деб хабар беради Kazinform мухбири.

«Қозоғистон ҳуқуқий тизими институтини яратиш 20 асрнинг 90 йилларига тўғри келади. Кейинчалик республика стандарт банкини яратиш мақсадида 1997 йилда Қозоғистон Республикаси норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг давлат реестри жорий этилди. Давлат реестрига киритилган актлар ўша пайтда қоғоз шаклида шаклланган Малумот банкига киритилиши керак эди. Замон талабларини инобатга олган ҳолда, 2015 йилга қадар Малумот банкининг электрон версияси яратилди», - деди қозоғистонлик эксперт.

Маърузачининг сўзларига кўра, Малумот банкини яратишда қўлланилган ёндашувлар кейинчалик қонунчилик тизимидаги янгиликларга бемалол мослашишга имкон берди.

«Хусусан, Қозоғистонда нормалар яратиш жараёнини оптималлаштиришнинг навбатдаги босқичларидан бири бу ҳуқуқий ҳужжатларни давлат рўйхатидан ўтказишни автоматлаштириш эди. 2019 йилдан бошлаб норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар процедурадан ўтгандан сўнг автоматик равишда Малумот банкига юборилади. Илгари ушбу тоифадаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар давлат органлари томонидан олдиндан асосда қоғоз шаклида тақдим этиларди. Ислоҳотлар туфайли меҳнат ва вақт сарфлари камайтирилди, ҳуқуқий меъёрий ҳужжатларни расмий равишда электрон шаклда нашр этиш ва уларга очиқ кириш масаласи ҳал қилинди», - деди Л. Цай.

Кейинчалик мутахассис форум иштирокчиларига «Адилет» ҳуқуқий ахборот тизимини шакллантириш тўғрисида маълумот берди.

«Тизим («Адилет») 2012 йилдан бери ишлайди ва интернетда оммавий доменда мавжуд. Тизимни жорий этишнинг муваффақиятли тажрибасини ҳисобга олган ҳолда, ушбу ресурс асосида 2017 йилда Қозоғистон Республикаси давлат органларининг аналитик ва социологик тадқиқотларининг ягона маълумотлар базаси яратилди. Бугунги кунга келиб, манба 2000 дан ортиқ тадқиқотларни ўз ичига олади. 2019 йилда «Адилет» тизимида янги вариант - виртуал маслаҳатчи пайдо бўлди. Бу Адлия вазирлигининг ҳуқуқий ва ахборот хизмати томонидан аҳолига бепул юридик маслаҳат бериш воситаларидан биридир. Ушбу блок доирасида бугунги кунгача 6 мингдан зиёд маслаҳат берилди», - дея таъкидлади маърузачи.

Шунингдек, Л. Цай ўз нутқида ҳуқуқий порталнинг тижорат версиясининг янги маҳсулотлари - «Закон» маълумотлар базаси ҳақида сўзлаб берди.

«Тизимда мижозларимизнинг истакларини инобатга олган ҳолда онлайн ва офлайн версиялар мавжуд. 2019 йилда унинг 8-версияси фойдаланишга топширилди, тизим интернетда стационар мобил қурилмалар орқали мавжуд. Версиянинг янги версиялари орасида қуйидагилар мавжуд: қидирув натижаларини тузатиш, топилган актлар орасида қидириш, ҳужжат таҳририни таққослаш, ҳужжат матнини тинглаш, ўрнатилган Google таржимони, лотин алифбосига транскрипцияси, юридик маслаҳат», - дея хулоса қилди қозоғистонлик мутахассис.

Эслатиб ўтамиз, 22-23 апрель кунлари Тошкентда бўлиб ўтган «Tashkent Law Spring» II Халқаро юридик форуми 25 дан ортиқ хорижий давлатлар ва 20 та халқаро ташкилотларнинг вакилларини бирлаштирди. Интернет-форумда Қозоғистон, Озарбайжон, Беларусь, Россия, Сингапур ва Ўзбекистон адлия вазирлари маърузачилар сифатида қатнашдилар.

Муаллиф: Мадибек Жанибеков