Психолог коронавирус одамнинг ҳиссий ҳолатига қандай таъсир қилишини тушунтириб берди

ALMATY. Kazinform – Ҳар қандай касаллик одамнинг ҳиссий ҳолатига таъсир қилади. Шу билан бирга, салбий ҳис-туйғуларга тўсқинлик қилмаслик, аксинча кўнглини йўқотмасликка ҳаракат қилиш керак. Шундагина касалликни енгиб ўтиш мумкин. Бу ҳақда психолог Наталья Санарова маълум қилди, деб хабар беради Kazinform мухбири.

- Энди одамлар коронавирус юқтириб олишидан қўрқишади, уни қандай енгиш мумкин?

- Аввало, бизнинг миямиз фикрларимизни ҳақиқат деб қабул қилади ва агар касаллик ҳақида ўйласак, унинг ҳаётда пайдо бўлиши эҳтимолини оширамиз.

Иккинчидан, биз касаллик билан таҳдид қилдик. Бу касалланиш ўлимга олиб келади деган фикр, инсон руҳиятига таъсир кўрсатади.

Учинчидан, бизнинг жамиятимизда ҳис-туйғуларни яшириш, бошқаларни эътиборсиз қолдириш ёки айблаш, қаттиқ сўзлар айтиш анъанага айланган. Шунинг учун бизнинг ҳис-туйғуларимиз касаллик орқали чиқади.

Тўртинчидан, пандемия туфайли одамларда генетик қўрқув кўпайган. Илгари, бизнинг ота-боболаримиз шу каби катаклизмларни бошдан кечиришган. Йигирманчи аср эпидемияси, кейин уруш, кўплаб жиддий касалликлар мавжуд эди. Шуни англаш керакки, ҳар доим ҳам ечим бор, бу вақтинчалик муаммо. Тушкунликка тушган киши яқин одам билан суҳбатлашиши ва ҳис-туйғуларини ифода этиши керак. Бу жуда муҳим. Ёки ўзингиз ўйлаган ҳамма нарсани қоғозга ёзинг. Стресс иммунитет тизимига ёрдам бермайди. Аммо сиз миянгизни тинчлантиришингиз мумкин. Ҳозир шифокорлар коронавирус билан қандай курашишни билишади. Шунинг учун, касал бўлиб қолсангиз ҳам, шифокорларга ишонишингиз ва даволанишингиз керак. Сиз қанчалик ҳаяжонли бўлсангиз, соғлиғингизга шунчалик кўп зарар етказасиз.

- Ўзингизни касалликдан қандай ҳимоя қилиш керак?

- Шахсий гигиена қоидаларига риоя қилинг. Одамлар кўп йиғиладиган жойлардан қочинг. Агар сиз қўрқсангиз, қоғоз ва қалам олиб, ҳаракатларингизни ёзинг, шунда мия тинчланади. Юқтирилган одамда қўрқув, ғазаб ва ваҳима пайдо бўлади. Ўйлайманки, касал бўлиб қолсангиз ҳам, «менинг асосий вазифам - шифокорни кўриш, ўз вақтида текширувдан ўтиш, рецептсиз ҳеч қандай дори ичмаслик» ёдда тутиш керак.

- Болага коронавирус ҳақида қандай қилиб тўғри тушунтириш мумкин?

- Болага хавфсизлик чораларини тушунтиринг. Масалан, қўлингизни тез-тез ювишингиз керак ва кўп одам йиғиладиган жойларга бормаслик. Болаларга шошилмасдан, оддий тилда етказиш керак. Шунда у сиз айтган нарсани қилади. Болага касаллик ҳаёт учун хавфли эканлигини айтишнинг ҳожати йўқ.

Муаллиф: Алма Муқанова