Португалиялик олим Қозоғистондаги ислоҳотларнинг Европа учун нега катта аҳамият касб этишини тушунтириб берди

None
None
NUR-SULTAN. Kazinform – ModernDiplomacy.Eu нашрида «Қозоғистон Президент Қ.Тоқаев бошчилигида: барча соҳаларда ислоҳотлар» мақоласи чоп этилди. Муаллифи – П.Дуарте, Минью университети профессори (Португалия).

«Тахминан икки йил олдин Қозоғистонда раҳбарият алмашди ва президент сайловлари натижаларига кўра Қасим-Жомарт Тоқаев давлат раҳбари лавозимини эгаллади. Ўшандан бери мамлакатда кўплаб ислоҳотлар ўтказилди. Тахминан ўттиз йил давомида Президент сифатида ишлаган Нурсултон Назарбоев Қозоғистоннинг минтақадаги энг йирик иқтисодиётга айланишига асос яратди. Назарбоев даврида Қозоғистон барча қўшнилари билан, шунингдек, Европа ва АҚШ билан яхши алоқалар ўрнатишга муваффақ бўлди.

2019 йилдан кейин мамлакат тараққиёти вектори ўзгарди. Президент Қ.Тоқаев ўз эътиборини нафақат иқтисодий ислоҳотлар ва ташқи сиёсатга, балки мамлакатда сиёсий ислоҳотларни амалга оширишга ҳам қаратди. Раҳбарият алмашгунига қадар мамлакат, авваламбор, иқтисодий ривожланиш ва сармояларни жалб қилишга эътибор қаратган. Дарҳақиқат, Қозоғистон ҳали ҳам дунёнинг энг ривожланган 30 мамлакатига киришга интилмоқда. Шунга қарамай, Қозоғистоннинг амалдаги Президентига кўра, иқтисодий ривожланишга эришиш учун сиёсий ислоҳотлар зарур.

Нега бу ислоҳотлар Қозоғистондан ташқарида ҳам катта аҳамиятга эга? Мамлакат Европа Иттифоқининг Марказий Осиёдаги асосий савдо шериги бўлиб, «Бир камар, бир йўл« дастури доирасида Хитой ва бошқа дунё ўртасидаги савдо-сотиқни ривожлантиришда муҳим рол ўйнайди. Қозоғистон, шунингдек, АҚШ, Россия ва бошқа жаҳон кучларини Сурия ва Афғонистондаги можароларни ҳал қилишга чақирди, Евроосиё иқтисодий иттифоқининг асосчиларидан бири ва халқаро ҳамжамиятнинг фаол аъзоси ҳисобланади. Ва ниҳоят, Қозоғистоннинг сиёсий ва иқтисодий йўналиши нафақат мамлакатнинг ўзига, балки бутун минтақага ва бутун дунёга таъсир қилади», - дейилади мақолада.

П.Дуартенинг фикрига кўра, Қ.Тоқаевнинг энг муҳим ислоҳотларидан бири бу аҳолини сиёсий масалаларни ҳал қилишда иштирок этиш ва халқнинг талаблари ва танқидларига қулоқ соладиган ҳукумат тушунчасини киритишдир.

«Ҳукумат ва аҳоли ўртасидаги мулоқотни кенгайтириш мақсадида 2019 йилда Президент Қ.Тоқаев жамоатчилик ишончи миллий кенгашини ташкил этди. Унинг мақсади фуқаролик жамияти ва кенг жамоатчилик таклифларини инобатга олган ҳолда ислоҳотлар ва қонунчилик бўйича аниқ таклифларни ишлаб чиқишдир. Марказий ва маҳаллий ҳокимият органларини янада масъулиятли қилиш уларнинг самарадорлигини оширади ва коррупция каби узоқ вақтдан буён давом этиб келаётган муаммоларни яхшироқ ҳал қилишга имкон беради. Шу муносабат билан мамлакатнинг ҳуқуқий тизими ишнинг хизмат кўрсатиш моделига ўтиш орқали ўзгартирилди, бу ички ишлар идоралари ходимларининг янада фаол ва масъулиятли ролини назарда тутади...

Сиёсий ислоҳотлардан ташқари Президент Қ.Тоқаев табиий ресурсларга ҳаддан ташқари қарамликни камайтиришга қаратилган иқтисодий диверсификацияга устувор аҳамият беради. Шу сабабли, Қозоғистон томонидан экспорт қилинадиган нефт, газ, уран ва бошқа хом ашёларни қазиб олиш имкониятига қарамай, Қ.Тоқаев ҳукуматга қишлоқ хўжалиги имкониятларидан максимал даражада фойдаланишни буюрди, чунки Қозоғистон Хитой ва бошқа тез ривожланаётган Осиё мамлакатлари билан ўзаро алоқада...

Умуман олганда, Қ.Тоқаевнинг Қозоғистон Президенти сифатидаги фаолияти ва уни ислоҳ қилиш дастурини баҳолашга ҳали эрта бўлса-да, у Қозоғистонни собиқ тизим Совет тафаккури ва бошқарувидан ўзгартириб, мамлакатнинг эски ички муаммолари билан шуғулланишга ҳаракат қилаётгани аниқ. COVID-19 пандемияси билан кучайган ички ва ташқи муаммолар ва унинг оқибатлари Президент Қ.Тоқаевнинг ислоҳотлари мамлакатга янги давр муаммоларини енгишга ёрдам берадиган даражада кучлими ёки йўқлигини кўрсатади», - дея хулоса қилди П.Дуарте.

Сўнгги хабарлар