Осиё иқтисодий ўсиш драйвери бўлиб қолмоқда – ХВЖ раҳбари
«Осиёда Хитой муҳим рол ўйнайдиган савдо интеграцияси туфайли кучли ўсиш кузатилмоқда», - деди у.
Унинг сўзларига кўра, ХВЖ тадқиқотлари узоқ муддатли савдонинг парчаланиши жаҳон ялпи ички маҳсулотининг 7 фоизигача йўқотишларга олиб келиши мумкинлигини кўрсатди, бу тахминан Германия ва Япониянинг йиллик ишлаб чиқариш ҳажмига тенг. Осиё минтақаси юқори даражада интеграциялашган ва агар парчаланиш кучайса, энг жиддий таъсир кўрсатиши мумкин.
Кристалина Георгиеванинг фикрича, иқлим ўзгариши аҳоли зичлиги юқори бўлган Осиё учун катта муаммо ҳисобланади. Иқтисодий ўсиш ва иш билан таъминлаш учун яшил ўтишни ривожлантириш орқали яратилиши мумкин бўлган кўплаб имкониятлар мавжуд.
Сингапур Бош вазири Ли Сянь Лун эпидемия оқибатлари, геосиёсий можаролар ва Хитой-АҚШ муносабатларининг ҳозирги ҳолати минтақа ва дунёга таъсир кўрсатаётганини таъкидлади.
У долзарб муаммоларни ҳал қилиш учун Осиё мамлакатлари ўртасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш, Хитой ва Осиё давлатлари ўртасидаги иқтисодий ҳамкорлик ва дўстона муносабатларни давом эттириш, интеграцион ҳамкорликни чуқурлаштириш, Осиё давлатлари билан Европа ва дунёнинг бошқа давлатлари ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлашни таклиф қилди.
Испания Бош вазири Педро Санчес сўнгги ўн йилликларда Осиё ва Европа биргаликда тараққиётга эришган ва келажакда ҳам шундай давом этиши мумкинлигини айтди. Дунё аҳолисининг чорак қисми ва жаҳон ялпи ички маҳсулотининг ярми бўлган Хитой ва Европа кўплаб умумий манфаат ва муаммоларга эга. Хитой ва Европа йирик бозордир, лекин улар рақобатдан кўра кўпроқ ҳамкорлик қиладилар. Хитой ва Европа ўртасида учта йўналишда ўзаро манфаатли ва ғалаба қозонган ҳамкорлик учун улкан имкониятлар мавжуд:
Биринчиси, кўп томонлама ёндашувни қўллаб-қувватлаш. Биргина давлат глобал муаммоларни ҳал қила олмайди. Хитой ҳам, Европа ҳам глобал муаммоларни ҳал қилиш учун кучли, шаффоф, қоидаларга асосланган кўп томонлама тизимни қўллаб-қувватлайди. Иккинчиси - иқлим ўзгариши муаммосини ҳал қилиш ва Париж келишуви мақсадларига эришиш учун биргаликда ҳаракат қилиш. Учинчидан, барқарор ривожланиш мақсадларига эришиш ва глобал молиявий архитектурани ислоҳ қилиш.
Малайзия Бош вазири Анвар Иброҳимнинг айтишича, Осиё геосиёсий ва геоиқтисодий рақобатдан қочиб қутула олмайди. Рақобатнинг диққат марказида товарлар ва ресурслардан илғор илм-фан ва технологияга кўчди.
Унинг фикрича, рақобат фан-техника соҳасида тарқоқлик ва бўлинишга олиб келмаслиги зарур, бу харажатларнинг кескин ошишига олиб келади ва кейинги ривожланишга тўсқинлик қилади.
Эслатиб ўтамиз, 28-31 март кунлари Хитойда Боао Осиё форумининг йиллик йиғилиши бўлиб ўтмоқда. Унда АХХМ раҳбари иштирок этди.
Муаллиф: Руслан Сулейменов