ОПЕК ўзининг 60 йиллигини нишонламоқда
Нефть экспорт қилувчи мамлакатлар ташкилоти 1960 йил 10-14 сентябрь кунлари Боғдодда бўлиб ўтган конференцияда ривожланаётган бешта нефт қазиб олувчи мамлакатлар - Эрон, Ироқ, Қувайт, Саудия Арабистони ва Венесуела ташаббуси билан ташкил этилган.
Ташкилотнинг мақсади - янги мустақил бўлган давлатларнинг миллий манфаатларни ҳисобга олган ҳолда ўз ресурслари ва улардан фойдаланишни назорат қилиш истаги. 1960 йилларда жаҳон бозорларида нефтнинг ҳаддан ташқари кўплиги кузатилди, шунинг учун ОПЕКнинг мақсадларидан бири нархларнинг янада пасайишига йўл қўймаслик эди. ОПЕК нефт қазиб олиш бўйича жамоавий қарашни ишлаб чиқди ва ташкилотнинг котибиятини ташкил этди, у дастлаб Женевада 1965 йил 1 сентябрдан Венада жойлашган эди. ОПЕКга 13 давлат киради: Жазоир, Ангола, Венесуела, Габон, Эрон, Ироқ, Конго, Қувайт, Ливия, Бирлашган Араб Амирликлари, Нигерия, Саудия Арабистони, Экваториал Гвинея.
2016 йил ноябрь ойида ОПЕК + норасмий формати ташкил этилди, унга 10 та давлат киради: Озарбайжон, Баҳрейн, Бруней, Қозоғистон, Малайзия, Мексика, Оман, Россия, Судан ва Жанубий Судан.
Ташкилот котибиятининг таклифига биноан Қозоғистон 2019 йил март ойида ОПЕК + Мониторинг қўмитасига аъзо бўлди, бу мамлакатнинг халқаро нефт ва газ ҳамжамиятидаги обрўси ошганлигини англатади.
ОПЕК + катта оиласининг аъзоси сифатида Қозоғистон жаҳон нефт саноатининг ривожланишига ҳисса қўшадиган қарорларни қабул қилишда тенг иштирок этади.
ОПЕК ва ОПЕК + мамлакатлари жаҳон нефт бозорларида талаб ва таклиф мувозанатини тиклаш учун улкан саъй-ҳаракатларни амалга оширмоқдалар. COVID-19 пандемияси барча нефт экспорт қилувчи мамлакатлар учун ҳақиқий синов бўлди.
ОПЕК Бош котиби Муҳаммед Баркиндо ташкилотнинг 60 йиллиги муносабати билан табрик сўзини айтди.
«Келажакка назар ташлайдиган бўлсак, ОПЕК бизнинг кейинги 60 йиллик тарихимизда дуч келадиган янги муаммоларга тайёр. Истеъмолчилар билан бир қаторда истеъмолчилар манфаати учун мувозанатли ва барқарор нефт бозорини яратиш бизнинг манфаатимиздир», - деди у.
Шунингдек, миссияни 23 иштирокчи давлат, шу жумладан Россия, нефт қазиб олишни тартибга солиш бўйича таниқли ОПЕК + келишуви орқали муваффақиятли амалга ошираётганини таъкидлади.
Баркиндонинг фикрига кўра, энергетик қашшоқликни камайтириш билан бирга, бу инсониятга барқарор ривожланишга имкон беради.