Қозоғистонда тўлов муддати 90 кундан кўпроқ кечиктирилган кредитлар бўйича фоиз ҳисобланмайди

NUR-SULTAN. Кazinform – Қарз олувчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мақсадида ўтган йили декабр ойида қабул қилинган «Қозоғистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига давлат бошқаруви, иккинчи даражали банкларнинг кафолат сиёсатини такомиллаштириш, банклар фаолиятини тартибга солиш масалалари бўйича ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун нормалари амалга оширилмоқда, деб хабар беради Кazinform.

Молия бозорини тартибга солиш ва ривожлантириш агентлигидан маълум қилишларича, жорий йилнинг 1 июлидан бошлаб фуқароларнинг гаровсиз истеъмол кредитлари ва микрокредитлари ҳажмининг ўсишига йўл қўймаслик мақсадида кредитни тўлаш муддати 90 кун бўлгандан кейин фоизларни ҳисоблаш тақиқланади. Ушбу норма жисмоний шахсларга якка тартибдаги тадбиркор сифатида берилган гаровсиз кредитларга тааллуқли эмас. Эслатиб ўтамиз, бугунги кунда бундай тақиқ жисмоний шахсларнинг ипотека кредитларига нисбатан қўлланилади.

«Иккинчидан, кафолатланган қарз олувчилар манфаатларини ҳимоя қилиш чоралари кучайтирилди.

«Банклар ва банк хизматлари тўғрисида»ги қонунга ўзгартишлар киритилди, унга кўра, гаровга қўювчи жисмоний ёки юридик шахс бўлишидан қатъи назар, агар ипотека кредити бўйича бажарилмаган мажбуриятлар миқдори белгиланган миқдордан кам бўлса, гаров қийматининг 10 фоизи миқдорида гаров таъминотини алмаштиришга ҳақли. Шу билан бирга, гаров таъминоти бўйича қарз олувчиларга гаров таъминоти – уй-жойни уч ой муддатда мустақил равишда суд орқали ёки суддан ташқари сотиш ҳуқуқи берилди. Ипотека кредитлари бўйича бажарилмаган мажбуриятларни тўлаш мақсадида уй-жойнинг арзонлаштирилган нархда сотилишига йўл қўймаслик мақсадида гаров таъминотини сотиш баҳосининг қуйи чегараси гаров таъминотининг дастлабки баҳоланган қийматининг 50 фоизидан 75 фоизигача этиб белгиланди. Кимошди савдоларида гаровга қўйилган мол-мулкни суддан ташқари сотишдан олинган маблағнинг етарлилиги ошди», — деб ёзади агентлик.

Кредиторлар томонидан ноқонуний хатти-ҳаракатларнинг олдини олиш мақсадида гаров эгаси, унинг ходимлари, филиаллари, шунингдек шўъба ташкилотларининг савдода иштирок этиши тақиқланади.

«Учинчидан, фуқароларнинг қарзлари билан гаровга қўйилган уй-жойларни сотишга қўшимча чекловлар жорий этилди. Киритилган ўзгартиришларга кўра, агар ипотека кредити бўйича бажарилмаган мажбурият суммаси 15 фоиздан ошмаса ва кечиктириш муддати 6 ойдан ошмаса, кредитор уй-жой кўринишидаги гаровни ундиришга ҳақли эмас. Шунингдек, ипотека уй-жой кредитлари бўйича бланкаларни ҳисобдан чиқариш талаблари кенгайтирилди. Ушбу чора бошқа мулки бўлмаган ва даромади энг кам ойлик иш ҳақининг икки бараваридан ошмайдиган қарз олувчиларга гаровга қўйилган уй-жой суд орқали сотилгандан кейин қолган қарзини ҳисобдан чиқариш имконини беради», — дейилади хабарда.