Қозоғистонда рақамли тенге жорий этилгандан кейин нима ўзгаради - эксперт фикри

NUR-SULTAN. Кazinform – Миллий банк жорий йил охиригача рақамли тенгени жорий этиш бўйича ўз қарорини эълон қилади. Шу муносабат билан молиявий маслаҳатчи ва инвестор Алибек Жалғасбаев рақамли тенге қозоғистонликлар учун нимани англатишини тушунтирди, деб хабар беради Kazinform мухбири.

«Сиз нима учун Каspiга ўтганимиз ҳақида ўйлаб ҳам кўрмадингиз. Илгари қоғоз пул ва танга билан тўлардик. Энди дўконларда улар сизнинг ортиқча тўланган пулингизни қайтариб бермайдилар. Ахир сиз тўғридан-тўғри трансферни амалга оширасиз. Бу жуда қулай, комиссия, чекловлар йўқ. Бошқа банклардан фойдаланганда маълум қийинчиликлар, шу жумладан комиссия мавжуд. Рақамли тенге валюта ривожланишининг навбатдаги босқичидир. Унга амал қилишингиз мумкин. Масалан, сизнинг компаниянгиз, якка тартибдаги тадбиркор ёки масъулияти чекланган жамиятингиз бор дейлик. У ерда сизда жуда кўп ҳужжатлар бўлади. Сиз ҳисобларни топширишингиз, солиқ ва суғурта тўлашингиз керак. Рақамли тенге ёрдамида буларнинг барчасини қилиш осонроқ бўлади. Транзакция тарихи ҳам мавжуд бўлади. Бундан ташқари, бу сохта пуллардан қўшимча ҳимоя бўлади. Сиз интернетсиз тўловни амалга оширишингиз мумкин бўлади, демак, бу қулайроқ бўлади», — дея тушунтиради эксперт.

Унинг қайд этишича, рақамли тенге ҳали ривожланиш босқичида бўлса-да, унинг қўлланиш доираси кенг.

«У миллий валюта ва криптовалюта ўртасидаги гибридга айланади. Бироқ, у давлат томонидан текширилиши ва назорат қилиниши мумкин. Қозоғистон МДҲ давлатлари орасида молиявий технологиялар бўйича биринчи ўринда туради. Грузия ёки Туркияда нақд пул ҳали ҳам қабул қилинади. Жўнатма йўқ. Айрим жойларда ҳатто карточка ҳам қабул қилинмайди», - дейди Алибек Жалғасбаев.

Экспертнинг фикрича, рақамли миллий валютанинг жорий этилиши меҳнат бозорига ҳеч қандай таъсир кўрсатмайди.

Бироқ, рақамли тенге меҳнат бозорига кучли таъсир қилади, деб ўйламайман.

Бу корхоналар, назоратчилар, солиқ органларининг ишини соддалаштиради, шаффоф ва тезкор бўлади.

«Рақамли тенгенинг жорий этилиши молиявий директорлар ва бухгалтерлар юкини ҳам камайтириши мумкин. Аммо биз ҳали ҳам валюта хизмати қандай бўлишини ва бўлмаслигини билмаймиз. Бироқ IТ-мутахассисларга талаб янада ортади», - деди у.

Муаллиф: Марлан Жиембай