Қозоғистонда пенсия ёши қисқартириладими
«Ҳозирда пенсиялар ҳар уч даражадаги иш стажига (солидар, базавий ва жамғариб бориладиган пенсиялар) боғлиқ. Шу билан бирга, солидар пенсиялар миқдори аста-секин камаяди. Сабаби уни тайинлашда фақат 1998 йил 1 январгача, яъни маблағ билан таъминланган тизим жорий этилишидан олдин иш стажи ҳисобга олинади.
Камайтирилган қўшма пенсия миқдори мажбурий пенсия бадалларини ўтказиш даврининг кўпайиши муносабати билан пенсиянинг йиғувчи қисми миқдорини кўпайтириш орқали қопланиши керак. Асосий пенсия пенсия ёшига етган барча шахсларга пенсия тизимида иштирок этиш муддатига қараб (1998 йилгача ва шу кундан кейин) яшаш минимумининг 54 дан 100 фоизигача миқдорда берилади. Бошқача қилиб айтадиган бўлсак, қанча кўп ишласангиз, асосий пенсия шунчалик юқори бўлади», - деди Бош вазир.
Унинг айтишича, пенсия аннуитетини сотиб олиш ҳуқуқи етарли миқдордаги пенсия жамғармаси мавжуд бўлган тақдирда, жамғариб бориладиган пенсия тизими иштирокчилари учун сақланади. Шундай қилиб, аёллар 51,5 ёшда ва эркаклар 55 ёшда Ягона жамғариб бориладиган пенсия жамғармасидан пенсия олишлари мумкин.
«Мавжуд иқтисодий вазият, халқаро тажриба ва иқтисодий ва демографик омилларга асосланган узоқ муддатли прогнозларни ҳисобга олган ҳолда, пенсия ёшини кўтариш керак. Шуни таъкидлаш керакки, нафақахўрлар сонининг иш билан банд бўлган аҳолига нисбати ўсиб бормоқда. Агар 2010 йилда 1 нафақахўрга 4,8 нафар ходим тўғри келган бўлса, 2015 йилда 4,3 нафар, 2019 йилда эса 3,9 нафар ходим тўғри келди. Бундан ташқари, халқаро тажрибани ўрганиш кекса ёшдаги одамлар улушининг ўсиш тенденциясини кўрсатади. Бу ҳам меҳнат бозоридаги вазиятга таъсир қилади. Ўртача дунёда 65 ёшдан ошганларнинг улуши 10 фоизга ўсиши кутилмоқда. Бу, ўз навбатида, пенсия таъминоти тизимининг барқарорлигига таъсир қилади. Шу муносабат билан, пенсия ёшини ошириш дунёнинг кўплаб мамлакатларида амалга оширилмоқда. Шундай қилиб, пенсия ёшини кўтариш халқаро амалиётга мос келади ва дунёдаги иқтисодий ва демографик вазиятга боғлиқ», - деди Асқар Мамин.