Қозоғистон ва Франция президентларининг қўшма баёноти
***
Қўшма баёнот
2022 йил 30 ноябр
1. Қозоғистон Республикаси Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев Франция Республикаси Президенти Эммануэль Макроннинг таклифига биноан 2022 йил 29-30 ноябр кунлари расмий ташриф билан Францияда бўлди.
2. Давлат раҳбарлари 2008 йил 11 июндаги Қозоғистон Республикаси ва Франция Республикаси ўртасида стратегик шериклик тўғрисидаги битимнинг амалга оширилишини таъкидладилар ва икки давлат ўртасидаги барча даражадаги ишончли ва барқарор мулоқотдан мамнунлигини билдирдилар. Қозоғистон Франциянинг Марказий Осиёдаги асосий иқтисодий ҳамкори, Франция эса Қозоғистон иқтисодиётига етакчи сармоядорлардан бири ҳисобланади.
3. Қозоғистон ва Франция ўртасида дипломатик муносабатлар ўрнатилганининг 30 йиллиги муносабати билан президентлар икки мамлакат ўртасидаги сиёсий ва савдо-иқтисодий ҳамкорликнинг юқори суръатини олқишладилар.
4. Франция Республикаси Президенти Қозоғистон Республикаси Президентини барқарорлик ва барқарор ривожланишнинг ажралмас шартлари бўлган қонун устуворлиги, асосий эркинликлар ва ижтимоий адолатни мустаҳкамлашга қаратилган чуқур ислоҳотларни амалга оширишни қўллаб-қувватлашини тасдиқлади.
5. Томонлар глобал ва минтақавий даражада тинчлик, хавфсизлик ва барқарорликни мустаҳкамлашга ўзаро ёрдам кўрсатиш ниятларини тасдиқладилар. Улар халқаро ҳуқуқнинг асосий тамойиллари ва БМТ Низомига, айниқса, давлатларнинг суверенитети ва ҳудудий яхлитлигига содиқликларини таъкидладилар. Қозоғистон ва Франция Украина атрофидаги вазият, унинг гуманитар оқибатлари ва жаҳон иқтисодиётига таъсири, энг заиф мамлакатларнинг озиқ-овқат хавфсизлигидан жуда хавотирда.
6. Президентлар Қозоғистон Республикаси ва Европа Иттифоқи ўртасида кенгайтирилган шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги битим доирасида яқин ҳамкорликни давом эттиришга тайёр эканликларини маълум қилдилар. Шу муносабат билан 2022 йил 27 октябр куни Астана шаҳрида бўлиб ўтган «Европа Иттифоқи – Марказий Осиё» биринчи саммити ўтказилишини олқишладилар.
7. Марказий Осиёда йирик транспорт ташаббуслари, хусусан, Транскаспий халқаро транспорт йўналиши ривожланаётганини мамнуният билан қайд этдилар. Томонлар Европа Иттифоқининг «Global Gateway» лойиҳасини амалга оширишни қўллаб-қувватлашини билдирди.
8. Президентлар Қозоғистон-Франция ҳамкорлигининг юқори суръатини таъкидладилар ва уни ҳар томонлама манфаатдор бўлган барча йўналишлар, хусусан, иқтисодиёт ва инвестициялар, таълим, соғлиқни сақлаш, фан ва маданият соҳаларида стратегик шериклик руҳида диверсификация қилиш ва чуқурлаштиришни давом эттириш бўйича келишувга эришилди.
9. Президентлар иқтисодиёт соҳасида савдо ва сармояни, айниқса, асосий энергетика соҳасини янада ривожлантириш учун юқори салоҳият мавжудлигини қайд этдилар. Қозоғистон Францияга уран ва нефтнинг асосий етказиб берувчиларидан биридир. Томонлар ўта қимматли хомашё, жумладан, ноёб тупроқ материаллари соҳасида ўзаро ҳамкорликни ривожлантириш бўйича келишувга эришди. Ташриф давомида қайта тикланадиган энергия манбалари, «яшил водород» ишлаб чиқариш, атомдан тинч мақсадларда фойдаланиш, сув ресурсларини бошқариш, темир йўл транспорти ва агросаноат комплекси соҳаларида қатор икки томонлама ҳужжатлар имзоланди.
10. Иқлим кун тартибининг долзарблиги нуқтаи назаридан, республиканинг инноватсион углеродсиз энергия манбаларига ўтишига хизмат қилувчи Қозоғистонда қуввати 1,2 ГВт қувватга эга шамол электр стансиясини қуриш бўйича кенг кўламли лойиҳанинг аҳамиятитаъкидланган эди. Ушбу лойиҳа иқлим ўзгаришига қарши курашда икки томонлама ҳамкорлигимиз мустаҳкамланганидан далолатдир.
11. Президентлар таълим соҳасидаги ҳамкорлик устуворлигини таъкидладилар. Улар Астана ва Алмати шаҳарларида иккита француз мактабининг очилиши ва ривожланишини қўллаб-қувватладилар. У, хусусан, «Абай-Верн» дастури бўйича стипендиялар сонининг кўпайиши ва «Болашақ» дастури бўйича Франция олий таълим муассасалари рўйхатини кенгайтириш ҳисобига талабаларнинг ҳаракатчанлигини оширишни қўллаб-қувватлади. Шунингдек, улар Сорбонна-Қозоғистон институтини қайта форматлашни қўллаб-қувватлашларини билдирдилар ва 2022 йил 30 ноябр куни Парижда бўлиб ўтадиган Қозоғистон-Франция олий таълим бўйича 7-форуми, шунингдек, таълим соҳасидаги қатор ҳужжатлар имзоланганини олқишладилар.
12. Икки мамлакатнинг етакчи илмий-тиббий марказлари ўртасида онкология, тиббиёт муассасаларини бошқариш ва соғлиқни сақлаш соҳасида тиббий хизматлар кўрсатиш бўйича ҳамкорликни давом эттириш муҳимлиги тасдиқланди.
13. Президентлар маданият соҳасидаги ҳамкорликни ошириш ниятида эканликларини билдирдилар. Улар сўнгги йилларда икки давлат ўртасида маданий тадбирлар, жумладан, Парижда Қозоғистон Республикаси Миллий кўргазмасини ўтказишга қаратилган ташаббусларни олқишладилар.
14. Шарм ал-Шайхда бўлиб ўтган CОР 27 конференциясида Президентлар иқлим ўзгаришига қарши курашда ўзларининг қатъий позицияларини яна бир бор тасдиқладилар ва глобал исишни 1,5° гача чеклаш мақсади тасдиқланишини олқишладилар.
15. Қозоғистон Республикаси Президенти Франция Республикаси Президентига 2024йилда Парижда бўлиб ўтадиган ХХIII ёзги Олимпия ўйинларига тайёргарлик кўришда муваффақиятлар тилади.
16. Қозоғистон Республикаси Президенти Франция Республикаси Президентини яқин орада Қозоғистонга ташриф буюришни таклиф қилди.
Фото: аkordа.kz