Қозоғистон Президентининг БМТ Бош Ассамблеясининг олий даражали ялпи мажлисидаги нутқи

NUR-SULTAN. Kazinform - Қозоғистон Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев Халқаро ядро қуролига қарши кураш кунига бағишланган олий даражали ялпи мажлисда нутқ сўзлади, дея хабар беради Kazinform Ақордага таяниб. Kazinform Қозоғистон Президенти нутқининг тўлиқ матнини тақдим этади.

Ҳурматли жаноб Президент!

Ҳурматли Бош котиб!

Хонимлар ва жаноблар!

Жаноб Президент, бундай муҳим учрашувни ташкил қилганингиз учун ташаккур.

Бугунги кунда ҳам инсоният COVID-19 пандемияси оқибатидан азият чекмоқда. Эпидемия жамият қанчалик заиф ва бундай инқирозга қанчалик тайёр эмаслигини кўрсатди.

Вируснинг таъсири кўпинча оғир бўлса -да, улар инсон ҳаётига ҳақиқий хавф туғдирмайди. Бироқ, бу биз ядро қуроли реал таҳдидига қарши биргаликдаги саъй -ҳаракатларимизни кучайтиришимиз зарурлигининг белгиси сифатида қаралиши мумкин.

Aгар баъзи мамлакатларда ядровий дастурларнинг ўсишини доимий терроризм таҳдиди билан боғласак, оммавий қирғин қуролидан фойдаланиш хавфи ошганини кўрамиз.

Бироқ, яқинда биз бу борада бир қанча ижобий қадамларга гувоҳ бўлдик. Масалан,

- Ядро қуролини тақиқлаш тўғрисидаги шартнома кучга кирди;

- Эрон билан ядро қуроли битимини қайта тиклаш бўйича музокаралар қайта кўриб чиқилмоқда;

- ҳужумкор қуролларни қисқартириш ҳақидаги янги шартнома узайтирилди;

- AҚШ ва Россия стратегик барқарорлик ҳақида қўшма баёнот қабул қилди.

Aлбатта, ўзаро йўқотишга кафолат берадиган доктрина шуни англатадики, ядровий давлатлар яқин келажакда ўз арсеналидан воз кечиши даргумон.

Шунинг учун, скептиклар, биз 2045 йилга келиб, ядросиз, тинч ҳаётга содиқлигимизни эълон қилиб, мақсадимизга эриша олишимизга шубҳа билан қарашлари мумкин.

Бизнинг тарихий тажрибамиз шуни кўрсатадики, бу бошқача.

Бу йил Қозоғистоннинг Семей ядро полигонини ёпиш ва тўртинчи йирик ядровий арсеналидан воз кечиш қарорига 30 йил тўлди.

Орадан 15 йил ўтиб, Марказий Осиё давлатлари ўз ҳудудларини ядро қуролидан холи деб эълон қилишди. Бу Шимолий ярим шарда бутунлай ядросиз бўлган биринчи минтақа.

Ядро қуроли сиёсий танлов бўлгани учун шароит ва стратегик ёндашувлар тез ўзгариши мумкин.

Ҳурматли Президент!

Яна бир бор такрор айтмоқчиманки, Қозоғистон Ядро синовларини кенг қамровли тақиқлаш тўғрисидаги шартнома муддатидан олдин кучга киришига эришмоқчи.

Қозоғистон инсоният тараққиёти учун ядровий қуролсизланиш устуворлигидан фойдаланишда давом этишини бу йўналишдаги ижобий қадам сифатида қайд этмоқчиман.

Ядро қуролини тарқатмаслик тўғрисидаги шартнома атом энергиясидан фуқаролик мақсадларида қонуний фойдаланиш ва ядровий қуролни тарқатиш ўртасида фарқ қилади.

Aтом энергияси аста-секин кам углеродли энергиянинг муҳим манбаига айланмоқда.

Қозоғистон атом саноатини ривожлантириш учун кенг қамровли техник -иқтисодий асосларни ишлаб чиқмоқда.

Хонимлар ва жаноблар!

Ҳукуматим сиёсатида ядросиз, тинч ҳаётни барпо этиш устувор вазифа бўлиб қолмоқда.

Бу интилиш Қозоғистонни ўттиз йил давомида ядровий қуролга қарши глобал ҳаракат тарафдорига айлантирди. Бу ҳам миллий яхлитлигимизнинг бир қисмига айланди.

Келгусида сиз билан қуролсизланиш ва ядро қуролларини тарқатмаслик борасида ҳамкорлик қилишга тайёрмиз.

Раҳмат!