Қозоғистон Президенти ОҲИЧК кенгашида иштирок этаётган делегация раҳбарлари билан учрашди
Қасим-Жомарт Тоқаев ОҲИЧК Ташқи ишлар вазирлари 6-кенгашида иштирок этаётган делегация раҳбарлари билан учрашди. Учрашувда Баҳрайн, Беларусь, Ҳиндистон, Қатар, Қирғизистон, Мўғулистон, Россия, Ўзбекистон, Туркманистон Ташқи ишлар вазирлари, Исроил туризм вазири, шунингдек, 5 та халқаро ташкилот ва 15 та мамлакат дипломатик ваколатхоналари раҳбарлари иштирок этди.
Давлат раҳбари таъкидлаганидек, мустақилликнинг дастлабки йилларида Қозоғистон Осиёда ўзаро ҳамкорлик ва ишонч чоралари кенгашини ўтказиш ташаббуси билан чиқди ва Кенгашнинг географик доираси ҳамда кун тартиби кенгайган континентал платформага айланди.
Президентнинг сўзларига кўра, бугунги кунда Кенгаш тинчлик, ҳамкорлик ва тараққиёт манфаатлари йўлида Осиё мамлакатларининг коллектив саъй -ҳаракатлари ва донолигини мувофиқлаштириш учун катта салоҳиятга эга.
Қасим-Жомарт Тоқаев ОҲИЧКга аъзо давлатлар ва Кенгаш котибиятига Қозоғистон раислигида муваффақиятли ҳамкорлик қилгани учун миннатдорлик билдирди.
«Хабарингиз бор, биз ОҲИЧКни тўлақонли халқаро ташкилотга айлантиришнинг стратегик мақсадларидан келиб чиқиб, бир қатор муҳим устуворликларни аниқладик. Кенгашда халқаро ташкилот учун зарур бўлган барча элементлар, жумладан, асосий ҳужжатлар, бошқарув ва ишчи органлар, оператив бюджет ва доимий котибият мавжуд. Таклиф қилинаётган трансформация глобал ишларни тартибга солишда Осиёнинг янги ролини яққол кўрсатиб турибди. Бу қадам Кенгашга аъзо давлатларнинг катта қитъада умумий, ягона ва яхлит хавфсизлик архитектурасини шакллантиришга содиқлигини тасдиқлайди «, - деди Қозоғистон Президенти.
Қасим-Жомарт Токаев, шунингдек, Қозоғистоннинг Кенгашга раислигини чеклаган CОVID-19 епидемияси сабаб бўлган тўсиқлар ҳақида гапирди. Шу муносабат билан Президент Кенгашга аъзо давлатларни қуйидаги ташаббусларни қўллаб -қувватлашга чақирди.
«Биринчидан, Донишмандлар кенгаши раҳбари лавозимига ОҲИЧК асосчиси, Қозоғистоннинг Биринчи Президенти Нурсултон Назарбоев номзодини кўрсатиш мен учун катта шараф. Иккинчидан, мен Қозоғистонга 2022-2024 йилларда ОҲИЧКга раислик қилишни таклиф қиламан. Aгар мамлакат номзоди маъқулланса, биз Кенгашнинг олижаноб миссиясини бажариш учун жамоавий саъй -ҳаракатларни кучайтириш учун янги мандатдан фойдаланишни ўз зиммамизга оламиз «, -деди Президент.
Президент ўз нутқида, ўзгарувчан стратегик муҳитда Осиё қитъаси геосиёсий курашнинг асосий майдонига айланиб бораётганини таъкидлади.
»Ишончим комилки, агар биз ягона ва конструктив ёндашувни таклиф қилсак ва катта масъулият ва вазифаларни юкласак, Осиё ХХI асрда етакчи бўлади. Шу билан бирга, биз ОҲИЧК Осиёдаги хавфсизлик, ҳамкорлик ва умумий фаровонлик объектини ташкил эта оладиган ягона форумга айланишига умид қиламиз «, деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Қозоғистон Президенти келгуси йилларда ОҲИЧК еътибор бериши керак бўлган бир қанча асосий вазифаларни қайд этди.
Қасим-Жомарт Тоқаевга кўра, Кенгашнинг асосий вазифаси ўзаро ишончни мустаҳкамлаш ва низоларнинг олдини олишдир. Президент ишончни мустаҳкамлаш чоралари Каталогини ишлаб чиқиш бўйича ишлар муваффақиятли якунланганини қайд этди. Бу ҳужжат эпидемиологик хавфсизлик, аҳоли саломатлиги ва фармацевтика, ахборот технологиялари, терроризмга қарши кураш каби янги ҳамкорлик соҳаларини қамраб олади.
Давлат раҳбари Aфғонистондаги ҳозирги вазиятни ва у билан боғлиқ иккинчи долзарб масала сифатида қайд этди.
«Марказий Осиёнинг бешта давлати Aфғонистоннинг нормал ҳолатга қайтишидан жуда манфаатдор. Қозоғистоннинг позицияси аниқ. Бизга катта фойда керак, Осиёда катта ўйин керак эмас «, деди Президент.
Президентнинг сўзларига кўра, сурункали пандемия ҳолатида вакциналарнинг максимал даражада мавжуд бўлишини таъминлаш керак. Унинг сўзларига кўра, Қозоғистон QazVac вакцинаси орқали соғлиқни сақлаш тизимига катта ҳисса қўшмоқчи. Давлат раҳбари Кенгашдаги ҳамкасбларини эпидемиологик хавфсизлик бўйича янги ишонч чоралари доирасида жамоавий ҳаракатларни кучайтиришга чақирди.
Қасим-Жомарт Тоқаевнинг айтишича, пандемия Осиёга ўз мавқеини мустаҳкамлаш учун янги имкониятлар берадиган конструктив маврид бўлиши мумкин.
«Бизнинг минтақамиз аллақачон жаҳоннинг диққатга сазовор жойига айланган. Бу ерда дунё аҳолисининг 60 фоизи ва истеъмоли бўйича жаҳон ЯИМининг 40 фоизи истиқомат қилади. Бу қитъада Евросиё иқтисодий иттифоқи, Жануби-Шарқий Осиё давлатлари ассоциацияси, Осиё-Тинч океани иқтисодий ҳамкорлиги ва Кенг қамровли минтақавий иқтисодий шериклик ташкил этилган. Менимча, Осиёда ўзаро ҳамкорлик ва ишонч чоралари бўйича кенгашга аъзо давлатларнинг иқтисодий барқарорлигини мустаҳкамлаш учун юқорида кўрсатилган ташкилотлар билан ҳамкорликка алоҳида эътибор қаратиш лозим «, - деди Президент.
Давлат раҳбари Кенгаш ҳар доим иқтисодий жиҳатни мустаҳкамлаш устида иш олиб бораётганини таъкидлади. Хусусан, молиявий операциялар, қувурлар ва логистика йўлларининг хавфсизлигини таъминлаш бўйича янги чоралар кўрилади. Президент, шунингдек, ОҲИЧК маконида транспорт йўлакларини янада ривожлантириш муҳимлигини таъкидлади.
«Шу билан бирга, континентал инфратузилма лойиҳаларига узоқ муддатли инвестициялар киритиш учун катта имкониятлар мавжуд. Халқаро молия институтларининг маълумотларига кўра, бу секторга 2030 йилгача йиллик 1,7 триллион долларлик сармоя керак бўлади «,-деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Президент иқлим ўзгаришига ҳам тўхталди. Унинг сўзларига кўра, глобал иқлим ўзгариши билан боғлиқ ҳолда, барқарор ривожланиш ғояси Кенгашга аъзо давлатлар сиёсатида аниқ акс эттирилиши керак.
«Осиё-Тинч океани минтақаси кўпинча турли иқлим ҳодисаларига дуч келади. Дунёдаги табиий офатларнинг 40 фоизи минтақада рўй беради ва аҳолининг 84 фоизи зарар кўради. Бу масалалар иқлим ўзгариши бўйича Париж конференциясидан сўнг CОР26 саммити арафасида айниқса муҳимдир. Глазго битимларини сифатли амалга ошириш, одамларнинг кўпроқ талофат олишига ва турмуш даражасининг пасайишига йўл қўймаслик учун зарур. Умид қиламизки, сизнинг мамлакатларингиз ушбу долзарб масалаларни илгари суришга ўз ҳиссасини қўшади «, деди Президент.
Қасим-Жомарт Тоқаев, шунингдек, Марказий Осиё, Яқин Шарқ ва Осиёнинг бошқа минтақаларида озиқ-овқат ва сув хавфсизлигига тасир этувчи об-ҳаво ҳодисаларининг кучайишидан хавотир билдирди.
«Қозоғистон, глобал озиқ -овқат рўйхатида фаол давлат ва Озиқ -овқат хавфсизлиги бўйича Ислом ташкилотини тузиш ташаббускори сифатида, бу масалаларга ОҲИЧК кун тартибида устувор аҳамият берилиши керак, деб ҳисоблайди. Бу, айниқса, пандемиядан кейинги даврда, бизнинг инклюзив ривожланишимиз ва ижтимоий фаровонлигимизни қўллаб-қувватлаш учун муҳим аҳамиятга эга «, - деди Президент.
Давлат раҳбари геосиёсий вазиятнинг кескинлашуви туфайли «технологик темир чегара« босқичма -босқич белгиланаётганини таъкидлади. Президент бу борада Қозоғистон ОҲИЧКга аъзо давлатлар билан технологик ҳамкорликни чуқурлаштиришдан манфаатдор эканлигини айтди. Қосим-Жомарт Тоқаев IT соҳасидаги ҳамкорликнинг ОҲИЧК Каталогининг янги ва ишончли ўлчови сифатида муҳимлигини таъкидлади.
Президент молия соҳасидаги ҳамкорликни кенгайтириш масаласига ҳам тўхталди.
«Биз ОҲИЧК молиявий саммити натижаларини қўллаб -қувватлаймиз. Бугунги кунда Қозоғистон Евроосиё маконининг молиявий бозорларида муҳим ўйинчига айланмоқда. Шу билан бирга, «Астана« халқаро молия марказини ҳам айтиб ўтиш мумкин. Бугунги кунда Марказ жаҳон институтларининг энг яхши тажрибаларини бирлаштирган ва инглиз қонунчилигига асосланган замонавий воситалардан фойдаланадиган интенсив молиявий платформага айланди. Мен ОҲИЧК ҳамкорларини АХММ имкониятларидан фаол фойдаланишга чақираман «,- деди Президент.
Президент нутқининг охирида унинг барча таклифлари умумий мақсадга эришиш, янада хавфсиз, барқарор ва гуллаб -яшнаётган Осиёни қуришга қаратилганини айтди. Шу билан бирга, Қасим-Жомарт Тоқаев келаси йили Қозоғистонда бўлиб ўтадиган ОҲИЧК 6-саммити муҳимлигини таъкидлади. Президентга кўра, саммит «Янги дунёда Янги Осиё« ни аниқлашга қаратилган. Президент бу тадбирга катта аҳамият беришини таъкидлаб, Кенгашга аъзо давлатлар раҳбарларини унинг ишида фаол иштирок этишга чақирди.