CОVID-19 асоратлари деменцияга олиб келиши мумкинми - шифокор изоҳи

None
None
NUR-SULTAN. Кazinform - Айрим хорижлик олимлар коронавирусдан кейин ҳид сезиш билан боғлиқ муаммоларга дуч келган одамлар келажакда деменциядан азият чекиши мумкинлигини таъкидладилар. Бироқ, бу мутлақо тўғри эмас ва барчаси ҳид сезиш анализаторининг шикастланган даражасига боғлиқ. Тиббиёт фанлари доктори, С. Д. Асфендияров номидаги ҚазМТУ болалар инфектциялари кафедраси профессори Лаззат Ералиева шундай дейди, дея хабар беради Кazinform мухбири.

«CОVID-19 коронавирус инфекцияси одамларнинг турли гуруҳларига турли даражада таъсир қилади. Кўпчилик вирус юқтирган одамларда касаллик енгил ёки ўртача оғирликда бўлади. Аммо энди биламизки, одамларда CОVID-19 белгилари ҳам вируснинг ўзи ўзгариши билан фарқ қилади», - деди Лаззат Ералиева Кazinform мухбирига.

«Дельта вирусининг тарқалиши даврида биз ўпка, юракнинг жиддий шикастланишини, кўринадиган неврологик касалликларни (ҳид сезиш қобилиятининг йўқолиши, эшитиш қобилиятининг пасайиши, хотиранинг пасайиши, асаб тизимининг мавжуд касалликларининг кучайиши) кўрдик. Омикроннинг тарқалиши даврида касалликлар ўпканинг жиддий шикастланиши, ҳид ёки таъмни йўқотмасдан давом этди «, - дея тушунтирди шифокор.

Аввалроқ америкалик олимлар CОVID-19 дан тузалганидан кейин ҳид сезиш билан боғлиқ муаммоларга дуч келганлар келажакда деменциядан азият чекиши мумкинлигини айтишган эди. Уларнинг тадқиқотига кўра, синдром CОVID-19 асоратлари туфайли пайдо бўлиши мумкин.

Лаззат Ералиеванинг фикрича, аслида бу мутлақо тўғри эмас.

«Ҳаммаси ҳид сезиш анализатори қай даражада шикастланганига – ҳид билиш рецепторлари даражасига ёки мия ярим кортекси даражасига, шунингдек, ҳид ҳисси қанчалик тез тикланганига боғлиқ. Шунингдек, омиллар мажмуаси катта рол ўйнайди - генетик мойиллик, айниқса оилада Альцгеймер касаллиги ёки бошқа турдаги деменция билан касалланган одамлар бўлса, коронавирус инфекциясининг оғирлиги ва давомийлиги, одамнинг ёши, бошқа сурункали касалликларнинг мавжудлиги», - тушунтирди Лаззат Ералиева.

Шифокорнинг сўзларига кўра, деменцнинг олдини олиш учун мунтазам равишда машқ қилиш, тўғри овқатланиш ва қон босими, холестерин ва қон шакарини, Д витамини даражасини нормал сақлаш керак.

– Тил ўрганиш, шеър ёдлаш, янги рақс ҳаракатлари, ўқиш, шашка ёки шахмат ўйнаш каби когнитив қобилиятларни сақлаш ва ривожлантириш жуда муҳим, – дейди Л.Ералиева.

Муаллиф: Ақбота Кузекбай


Сўнгги хабарлар