БМТ Бош Ассамблеяси Хавфсизлик Кенгашида вето ҳуқуқи масаласини муҳокама қилди

WASHINGTON. Кazinform - Хавфсизлик Кенгашида вето фақат ўта оғир ҳолатларда қўлланилиши керак: «бу самолётдаги кислород ниқобига ўхшайди – бу сизга керак, лекин керак бўлмагани маъқул». Бу ҳақда БМТ Бош Ассамблеясининг 77-сессияси раиси Чаба Кереши вето қўйиш масаласига бағишланган Бош Ассамблеянинг биринчи расмий йиғилишида сўзлаган нутқида маълум қилди, дея хабар беради Kazinform БМТ ахборот марказига таяниб.

Керешининг эслатишича, бундан роппа-роса бир йил аввал, 2022 йил 26 апрелда БМТ Бош Ассамблеясининг 76-сессияси делегатлари Хавфсизлик Кенгашининг доимий аъзоси маълум бир масалага вето қўйганидан кейин муаммони муҳокама қилиш ва бундай овоз бериш сабаблари бўйича тушунтиришларни эшитиш учун қарор қабул қилиш бўйича Ассамблеяга 10 кун ичида йиғилиш имкониятини берган резолюцияни қабул қилган эди.

«Бу қарор ўз-ўзидан ютуқ бўлди», деди Бош Ассамблея раиси. - Бу синиш эди. Кун тартибидаги янги масала ҳамкорликнинг янги шакли ва масъулиятини ошириш имкониятини очиб берди».

Эслатиб ўтамиз, БМТ Хавфсизлик Кенгашининг беш доимий аъзоси – Буюк Британия, Франция, АҚШ, Хитой ва Россия Хавфсизлик Кенгашининг ҳар қандай қарорини шунчаки қарши овоз бериш орқали блоклаши мумкин. Бирлашган Миллатлар Ташкилотига аъзо барча давлатлар вакиллик қиладиган Бош Ассамблеяда ҳеч ким бундай ҳуқуққа эга эмас.

Керешанинг сўзларига кўра, бир йил аввал қабул қилинган резолюция БМТнинг икки асосий органи – Бош Ассамблея ва Хавфсизлик Кенгашининг яқинлашувига хизмат қилади. Дастлаб, раис қўшимча қилганидек, улар бир-бирини тўлдириши режалаштирилган эди.

«Бош Ассамблея ва Хавфсизлик Кенгаши турли мандатларга эга, аммо умумий мақсад сари интилиши керак. Бу урушсиз келажакни таъминлаш ва чинакам бирлашган халқлар яшайдиган дунёни яратишдир «, - деди Чаба Кереши.

Керешининг тушунтиришича, бугунги йиғилиш Хавфсизлик Кенгашидаги ислоҳотларни муҳокама қилиш ёки БМТнинг икки органини бир-бирига қарама-қарши қўйишдан иборат эмас. Гап БМТ арсеналида пайдо бўлган янги воситадан қандай қилиб самарали фойдаланиш ҳақида кетмоқда.

Ассамблея ветога аниқ қандай муносабатда бўлиши керак - қарор қабул қилиши, аниқ тавсиялар ишлаб чиқиши ва Хавфсизлик Кенгашига юбориши, фаолроқ позицияни эгаллаши керакми? Барча ғоялар мавжуд бўлишга ҳақли, дейди Кереши. У делегатларни масалага «ижодий ва конструктив» ёндашишга, мураккаб саволлардан тортинмасликка ва вазиятни ўзгартириши мумкин бўлган ечимларни таклиф қилишга чақирди.