Түркі халықтары бір-біріне ұқсас әліпбилер қабылдау бастамасын көтерді
«Жаңа әліпбиге көшу әрқашан мемлекеттің ішкі ісі саналады. Әрбір мемлекет бұл мәселені өзі шешеді. Біздің міндетіміз – ұсыныстар пакетін әзірлеу. Егер түркі мемлекеттерінің кез-келгені осындай шешім қабылдаса, онда бұл ұсыныстарды әліпбидің ең оңтайлы, ұтымды нұсқасын таңдау үшін пайдалануға болады. Әрине, әр мемлекет қандай алфавитті және қандай формада қабылдау керектігін өз бетінше шешеді. Бірақ егер барлық мемлекеттер латын әліпбиіне көшетін болса, онда әліпбилердің барынша бір-біріне жақын, түрлі түркі халықтарының өкілдері үшін өзара түсінікті болғанын қалаймыз», - деді Түркі академиясының президенті Шаин Мұстафаев.
Ол бірнеше ғасырлар бойы түркі халықтары араб әліпбиін қолданғанын мысалға келтірді. Оның паймынша, бұл барлығы үшін түсінікті болды. Осылайша, зиялы қауым өкілдері әліпбидің ортақ ұқсастығы арқасында түрлі түркі мемлекеттерінде жарық көрген кітаптарды, еңбектерді еркін оқи алды.
«Бүгінде алфавиттер бір-бірінен айтарлықтай ерекшеленетін болса, онда біздің халықтарымыз өзгенің әдебиетін, баспасөз хабарламаларын, жалпы жазба мәдениетін түсінуі өте қиын болады. Егер бұл әліпбилер ұқсас болса, онда байланыс жақындап, арақатынас еркін болмақ. Бұл біздің халықтарымыздың мәдени жақындасуына және бүкіл түркі әлемінің мәдени интеграциясына мүмкіндік береді», - деп мәлім етті Шаин Мұстафаев.
Ол түркі халықтарының әліпбиін латынға көшіру мәселесі ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында көтерілгенін еске салды. 1926 жылы Бакуде өткен алғашқы түркологиялық съезде түркі халықтарының латын әліпбиіне көшуі туралы шешім қабылданды. 1939-1940 жылдарға дейін бұрынғы Кеңес Одағының барлық мұсылман халықтары латын әліпбиін қолданды. Алайда, кейін ол ерікті шешіммен кириллицаға ауыстырылды.
