Түркі академиясы Ташкентте Әлішер Науаи еңбектерін таныстырды
Өзбекстан Жазушылар одағында өткен алқалы жиынға Халықаралық Түркі академиясының президенті Дархан Қыдырәлі, Қазақстан Республикасының Өзбекстан Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Дархан Сатыбалды, Өзбекстан Республикасы Министрлер кабинетінің Руханият, мемлекеттік тіл департаменті басшысы Абдугаппор Киргизбаев, Халыққа білім беру министрінің бірінші орынбасары Усмон Шарифходжаев, Өзбекстан Жазушылар одағының төрағасы Сироджиддин Сайид, М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының директоры Кенжехан Матыжанов, «Қолжазба және фольклортану» ғылыми-инновациялық орталығының директоры Төрәлі Қыдыр, сонымен қатар Өзбекстан Үкіметінің лауазымды тұлғалары, қазақ және өзбек зиялы қауым өкілдері қатысты.
«Түрік тілі дегенде алдымен есімізге Білге Тоныкөк, Махмұд Қашқари, Жүсіп Баласағұни секілді даналарымыз оралады. Сол бабаларының жолын үзбей жалғаған, ана тілінің өрісін кеңітіп, ырысын тасытып жаңа арнаға шығарған Әлішер Науаи да түрік тілінің алып атасы саналады. Дарабоз данышпан Әлішер Науаи ана тілінің жауһарларын өзінің шығармаларында жарқыратып қолданып, түрк тілін ғылым мен білімнің, классикалық әдебиет пен өнердің тіліне айналдыруға берік іргетас қалап, тарихи-рухани соны бетбұрыс жасаған аймаңдай тұлға болады»,-деді Халықаралық Түркі академиясының президенті Дархан Қыдырәлі сөйлеген сөзінде.
Өз кезегінде Қазақстанның Өзбекстандағы елшісі Дархан Сатыбалды бауырлас елдер арасындағы достық, тату көршілік және стратегиялық серіктестік қатынастардың жоғары деңгейде екенін атап өтті.
Оның айтуынша, мәдени-гуманитарлық саладағы ынтымақтастыққа ерекше назар аударылып келеді.
«Бүгінгі шара – әдебиет пен өнер саласындағы бекем бауырластық пен ынтымақтастық байланыстарының тағы бір дәлелі. Ұлы ақынның терең туындылары біздің елдер арасындағы әдеби байланыстың алтын көпіріне айналатыны сөзсіз», ̶ деп атап өтті қазақстандық дипломат.
Айта кету керек, данышпан ақын Әлішер Науаидың жиынға қатысушылардың назарына ұсынылған «Хамса» жинағына көрнекті ақын, Қазақстан Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, «Парасат» орденінің иегері Несіпбек Айтұлы аударған «Ләйлі – Мәжін», «Ескендір қорғаны» дастандары енгізілген.
Сонымен қатар, Ә.Науаидың «Мухәкәмәтул-луғәтәйн» (Екі тіл туралы пікір) атты еңбегі Түркі академиясының қолдауымен алғаш рет қазақ тіліне толық аударылып, транслитерациясы және факсимилесімен бірге жеке кітап ретінде жарық көрді.
Бірегей басылымды баспаға белгілі ғалым Төрәлі Қыдыр әзірледі. Әлішер Науаидің бұл шығармасының түркітану саласында алар орны ерекше.
Екі (түркі һәм парсы) тілдің табиғатын терең зерделеген ақын осы еңбегі арқылы түркі әдеби тілінің бай сөздік қоры мен поэтикалық қуатын нақты мысалдар арқылы жеткізіп берген.
Бұдан бөлек Халықаралық Түркі академиясы ұлы ақынның түбі бір түркі тіліне аударылған таңдамалы туындыларын жинақтап, «Ғазалдар» жинағын жарыққа шығарды.
Аталған кітапқа Әлішер Науаидың он бір тілдегі өлеңдері енгізілді.
Басқосу аясында бауырлас елдердің рухани байланысына қосқан зор үлесі үшін Науаи ғазалдарының аудармаларын жинақтаған көрнекті ақын, Өзбекстанның Халық жазушысы Мухаммад Али және қазақтың ұлы ақыны Абайдың Қарасөздерін өзбек тіліне аударған белгілі ғалым Қозоқбой Йулдашев және Ибодулла Мирзаев Халықаралық Түркі академиясының арнайы медалімен марапатталады.
