«Sybaǵa» jáne «Altyn asyq» baǵdarlamalary: Fermerlerge nesıe berý bastaldy
31 mamyr kúni Aqmola oblysy Ereımentaý aýdanynyń Novomarkovka aýylynda 2018-2027 jyldarǵa arnalǵan etti mal sharýashylyǵyn damytýdyń jańa salalyq baǵdarlamasyn túsindirý aıasynda QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń kóshpeli jıyny ótti.
AShM málimetinshe, «Manat» sharýa qojalyǵynyń basshysyna tóldeıtin iri qara mal satyp alý úshin alǵashqy nesıelik chek tapsyryldy. Fermer 23 390 000 teńge kóleminde alǵan nesıege otarly jaıylymǵa mal jáne jem daıyndaıtyn tehnıka satyp alýdy josparlaýda.
Aıta keteıik, QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi 2018-2027 jyldarǵa arnalǵan etti mal sharýashylyǵyn damytýdyń jańa salalyq baǵdarlamasyna sáıkes «Sybaǵa» jáne «Altyn asyq» nesıe berý baǵdarlamalary aıasynda aýyl sharýashylyǵy taýarlaryn óndirýshilerdi qoljetimdi nesıemen qamtamasyz etýde.
Sońǵy qaryz alýshy úshin sýbsıdıany eskere otyryp qaryz boıynsha nesıeleý mólsherlemesi 4% quraıdy, qarjylandyrý merzimi - 15 jyl. Osylaısha, fermer nesıe seriktestigi (NS), shaǵyn qarjy uıymdary (ShQU) jáne óńirlik ınvestıtsıalyq ortalyqtar (О́IO) arqyly nemese tikeleı «Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qory» AQ bólimsheleri arqyly tóldeıtin iri qara men qoı satyp alýǵa jeńildetilgen nesıe alady.
Etti mal sharýashylyǵyn damytýdyń jańa baǵdarlamasyna sáıkes fermerlik sharýashylyqtar óndiris úlgisiniń negizi bolady. Olar ótkizý, oqytý jáne veterınarlyq qyzmet kórsetý máselelerinde birigedi. Jer jáne nesıe berý eń úzdik fermerler negizinde tańdap alynady.
Asyl tuqymdy maldardyń genetıkasyn paıdalaný jáne mal sharýashylyǵyndaǵy tuqymdardy jaqsartý negizgi shart bolyp tabylady. Sýarmaly jerlerdegi jemshóp óndirisi bordaqylaý alańdaryna shoǵyrlanatyn bolady. Budan ózge, ónimdi tikeleı bordaqylaý alańdaryna tapsyrǵan jaǵdaıda fermerge 1 kg tiri salmaǵyna 200 teńge mólsherinde memleketten qosymsha aqy tólenedi.
Qaryzǵa berilgen qarajattar fermerlerge tek iri qara mal men qoıdyń asyl tuqymyn satyp alýǵa ǵana emes, sondaı-aq qajetti aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy men qural-jabdyqtaryn satyp alýǵa jáne aınalym kapıtalyn tolyqtyrýǵa múmkindik beredi.
Jańa baǵdarlamada qaryz alýshyǵa kepildikti qamtamasyz etý úshin beıildi rejımde jumys jasaıdy, kepildi qamtamasyz etýdiń quny tómen bolǵan jaǵdaıda, qaryz alýshy «QazAgroKepil» AQ kepildigin qaryz somasynan 85% mólsherinde paıdalana alady.
Búginde Qazaqstan jaıylym aýmaǵy boıynsha álemde besinshi orynda, onyń aýmaǵynyń 30 prosenti ǵana qoldanylady. 2007 jylmen salystyrǵanda, 2017 jyly elimizde sıyr etin tutyný 7% artty, óndiris 17% deıin ósti. Sonymen birge qozy etine da osyndaı jaǵdaı: qozy etine suranys 22% artyp, óndiris 24% deıin ósti. Qazaqstan sıyr eti men qozy eti boıynsha ózin-ózi qamtamasyz ete bastady, maldyń sanyn kóbeıtý arqyly et túrleriniń eksporttyq áleýetin arttyrýǵa umtylýda.