Құлақты жапалақ биыл көктемнің ерте келетінін болжады
Мәлік Нүкісбеков құстар үшін жұмақ саналатын қорыққа жақын тұрады және құстарды бақылаумен айналысатын бёрдуотчер.
Жуалы ауданы флора мен фауна байлығымен және әралуандығымен белгілі. Оның аумағында танымал Ақсу-Жабағылы қорығы мен Берікқара шатқалы орналасқан.
Әуесқой тұратын жерде жүзден астам құс түрі мекендейді. Тек өз үйінің маңында 20 түрлі құс бар екен, күнде оларды бақылап, ұясында отырған құстарды суретке түсіреді.
«Нағыз керемет – құлақты жапалақ (Asio otus). Ол менің ауламдағы ағашта отырады. Ауламда өз шаруаларыммен жүргенде маған таңғалып отыратындай көрінеді. Маған «ары-бері неге жүре бересің?» дегісі келетіндей. Биыл қаңтардың соңғы күндері, тым ерте «құлақты жапалақтың» еркегі шықылықтай бастады. Шықылықтауды бастағанда еркегі ұрғашысымен бірге ұя салуға ыңғайлы орын табады. Содан кейін еркегі ұяның маңында түнімен отырып, басқа еркек жапалақтар бұл ұяның маңынан ұшпасын және осы жұптың аймағына кірмесін деп шықылықтайды», - деді Мәлік Нүкісбеков ҚазАқпарат тілшісіне.
Әуесқой орнитологтың айтуынша, шықылықтау басталғаны таяуда көктем келеді дегенді білдіреді.
«Күнтізбе бойынша көктемге дейін әлі қыстың бір айы бар. Бірақ, құстар ұялауды өткізіп алмас үшін көктем келе жатқанын сезеді. Демек, биыл көктем ерте келеді. Құстар ешқашан жаңылыспайды. Менің тәжірибемде бұл - жапалақтың ең ерте шықылықтауы», - дейді ол.
Жуалыға әдетте көктем Қазақстанның оңтүстігіне қарағанда кешірек келеді. Таразда температура +10 және+15 , көк шығып, ағаштар гүлдеген кезде Жуалы ауданының таулы жерлерінде қар әлі ерімей жатады.
Жуалы климаты бойынша Жамбыл облысының басқа өңірлерінен ерекшеленеді, мұнда әрдайым суық.
Ақсу-Жабағылы қорығының негізі 1926 жылы қаланған. Ол - Қазақстандағы ең алғашқы қорықтардың бірі және ол Қазақстан, Өзбекстан және Қырғызстан аумағын алып жатқан фауна мен флораға ең бай қорық.
Бұл қорық экотуризмді дамыту үшін әлеуеті зор әлемдегі құстарды бақылауға ең қолайлы орындардың бірі.
2015 жылы Ақсу-Жабағылы ғаламшардың биосфералық қорықтарының дүниежүзілік желісіне қосылды.
Жуалы ауданы Берікқара шатқалына келетін болсақ, мұнда қызғалдақтың бес түрі өседі, олардың арасында Грейг пен Кауфман қызғалдақтарының сирек кездесетін түрлері бар. Берікқара шатқалы ресми түрде қызғалдақтардың әлемдік отаны деп танылған.
Мұнда табиғаттың сирек кездесетін байлығы мен ежелгі тарихтың ең құнды ескерткіштері орналасқан.
Жергілікті табиғи қорықта бірегей эндемиктер өседі - Берікқара терегінің әлемдегі жалғыз реликті тоғайы және соғды кезеңіндегі күл тоғайы бар, жойылып кету қаупі төнген жануарлар (қаратау арқарлары, үнді кірпісі) және сирек кездесетін құстар (жұмақ шыбыны) мекендейді.
