ЕҚЫҰ кеңесінде Қазақстанның халықаралық бастамалары сөз болды
Форумға ЕҚЫҰ-ға қатысушы 57 елдің делегациялары қатысты, оның ішінде сыртқы саяси ведомстволардың басшылары деңгейіндегі 25 мемлекет бар.
ЕҚЫҰ Сыртқы істер министрлерінің кеңесі «Жүргізілген жұмыстардан болашақ алдын алу шараларына: Еуропадағы және одан тыс жерлердегі тұрақтылықты нығайтудағы ЕҚЫҰ-дың тауашасы» тақырыбында өтті. Делегаттардың негізгі пікірталастары ұйым жұмысының тиімділігін арттыру, ЕҚЫҰ жауапкершілік аймағында даулы жағдайларды болдырмау және тағы басқа мәселелеріне арналды.
«Қазақстандық делегация басшысы қатысушылардың назарын аймақтық және жаһандық қауіпсіздіктің дәстүрлі және жаңа сын-қатерлерін шешудегі біздің еліміздің тәжірибесіне, соның ішінде Қазақстанның 2010 жылы ЕҚЫҰ-ға табысты төрағалық етуіне және БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне 2017-2018 жылдары мүшелігіне аударды. Бұл тұрғыда қазақстандық тарап 2019 жылдың қазан айында Нұр-Сұлтан қаласында ЕҚЫҰ қолдауымен Ауғанстан бойынша дөңгелек үстел өткізуді ұсынды. Ауғанстанды әскери емес әдістермен қалпына келтіруге жәрдемдесу - 2010 жылы ЕҚЫҰ-ға қазақстандық төрағалық ету басымдықтарының бірі болды және Қазақстанның сыртқы саясатының маңызды басымдықтарының бірі» делінген хабарламада.
«Біздің ұйымның кеңістігінде өзара сенімнің жоғалуы, шиеленістің ушығуы және елеулі келіспеушіліктердің ушығуы болып жатқанын бәріміз көріп отырмыз. Шешілмеген немесе ұзаққа созылған қақтығыстардың саны осы кезеңде қысқарып қана қоймай, одан да өсіп кетті. Халықаралық ынтымақтастық жүйесі дағдарысының осы қиын жағдайында әлемдегі стратегиялық теңгерімге қол жеткізу үшін жаһандық диалог қажет», - деп мәлімдеген Б. Атамқұлов әріптестеріне ҚР Тұңғыш Президенті - Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Үш диалогты» ұйымдастыру туралы бастамасының негізгі постулаттарын ұсынды.
ЕҚЫҰ кеңістігіндегі қақтығыстар ұжымдық жауапкершілік қағидаты негізінде дипломатиялық құралдармен шешілуі тиіс екендігі атап өтілді. ЕҚЫҰ шеңберіндегі ынтымақтастық мультилатерализм, ұжымдық ынтымақтастық пен ашық диалог қағидаттарына негізделуі тиіс.
2010 жылғы Астана декларациясы рухында Қазақстан ЕҚЫҰ-ға қатысушы елдерді бірлескен күн тәртібін ілгерілетуге шақырды. Қазақстан тарапы тағы да Нұр-Сұлтан қаласында тұрақты өзара байланыс жөніндегі ЕҚЫҰ Тақырыптық орталығын құру және 2019 жылдың күзінде ЕҚЫҰ жанындағы Тұрақты Өкілдердің Қазақстанға сапарын ұйымдастыру туралы идеяның маңыздылығын атап өтті.
«Қазақстан жанжалдардың алдын алу үшін екінші қоржынды толық пайдалануды, тұрақты өзара байланыс мәселелерін зерделеу, сондай-ақ талдау және зерттеу жұмыстарын жүргізу, оның ішінде тиісті басқару, «жасыл» экономика, жаңа технологияларды дамыту, дүлей апаттардың алдын алу, энергетикалық қауіпсіздік, ЕҚЫҰ-ның барлық кеңістігінде сауданы ілгерілету мәселелері бойынша жұмыстар жүргізу мақсатында ЕҚЫҰ Тақырыптық орталығын құру туралы бастама ұсынды», - деді қазақстандық делегацияның басшысы.
Қазақстан - Еуразия орталығында болғандықтан, әртүрлі трансконтиненталдық жобалардың негізгі буыны және тұрақты өзара байланыс тұжырымдамасын ілгерілету үшін ең ыңғайлы орын.
Қазақстанның сыртқы саяси ведомствосы басшысының сөйлеген сөзінің негізгі сәттерінің бірі ЕҚЫҰ-ны қайта жүктеу, оған 2010 жылы Астана саммиті кезінде жалғасқан «Хельсинки рухын» қайтару мәселесі болды. Сол кезде «Астана рухы» күрделі және шиеленіскен, бірақ сөзсіз қажетті диалог атмосферасын көрсетті. Бұл ретте әлемнің қазіргі даму жағдайында осындай сындарлы тәсілдің өзектілігі арта түскені атап өтілді. Осы контексте біздің ұйымның негізгі қағидаттарына адалдықты жаңарту және оның жарты ғасырлық мерейтойын көздеген даму перспективаларын талқылау үшін келесі жылы Қазақстанда ЕҚЫҰ-ның 45-жылдығына арналған конференция өткізу ұсынылды.
Форум аясында Б. Атамқұлов ЕҚЫҰ Бас хатшысы Томас Гремингермен келіссөздер жүргізді, онда Қазақстанның ЕҚЫҰ-ның негізгі институттары - Демократиялық институттар мен адам құқықтары жөніндегі бюросы, ЕҚЫҰ Парламенттік Ассамблеясы және тағы басқа өзара іс-қимылының ахуалды мәселелері қаралды.
Өз кезегінде қазақстандық делегация ЕҚЫҰ Бас хатшысының назарын ЕҚЫҰ желісі бойынша диалогтық тетікті дамытудың және Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңестің (АӨСШК) маңыздылығына аударды. Өз тарапынан Т. Гремингер Қазақстан тарапына 2019 жылғы маусымдағы ҚР Президентінің кезектен тыс сайлауында ЕҚЫҰ-ның халықаралық бақылаушылар тобының жұмысына көмектескені үшін алғысын білдірді, сондай-ақ елдегі сайлау процесін ұйымдастырудың жоғары деңгейін және ЕҚЫҰ-ның жәрдемдесуді жалғастыруға дайындығын атап өтті.
Конференцияның қорытындысы бойынша қол жеткізілген нәтижелер мен уағдаластықтар 2019 жылы Братиславада (Словакия) өтетін ЕҚЫҰ-ның ресми Сыртқы істер министрлері кеңесінің негізіне кіретін болады.
Кеңеске қатысушылар ұйым қызметіндегі нақты өзгерістерге бағытталған ЕҚЫҰ-ның қазіргі төрағасы ретіндегі Словакияның күш-жігері және іс-шараны сапалы ұйымдастырғаны үшін словак тарапына алғыстарын білдірді.