UFC - دە ونەر كورسەتكەن تۇڭعىش قازاق: كوزىندە وتى بار قايسار جاستاردى جانىما تارتىپ جاتىرمىن
ول ەرەجەسىز جەكپە- جەكتەن الەمنىڭ 2 دۇركىن چەمپيونى، ازيانىڭ 1 دۇركىن چەمپيونى . قىتاي ەلى «ايبارلى جولبارىس» اتاعان جۇمابەك وسىعان دەيىن 56 جەكپە- جەك وتكىزىپ، 46 كەزدەسۋدە جەڭىسكە جەتكەن ەكەن. ميلليارد حالىقتىڭ ىشىنەن توپ جارىپ، قازاق جۇدىرىعىن الەمگە مويىنداتقان جەكپە- جەك شەبەرىمەن از- كەم اڭگىمە قۇرۋدىڭ ءساتى تۇسكەن ەدى.
- جۇمابەك تۇرسىن ۇلى، قازاقستانعا كەلگەنىڭە بىرنەشە جىل بولىپ قالدى. بۇگىنگى ءومىرىڭ تۋرالى ايتىپ بەرسەڭ؟
- ءيا، اتامەكەنگە كەلىپ ورنىعىپ، ورنالاسىپ العالى ءبىراز ۋاقىت بولىپ قالدى. قۇجات جۇمىستارىم ءبارى ءبىتتى. ەندى، مىنەكي، قازاق ەلىنىڭ ازاماتىمىن! قازىر الماتىدا تۇرىپ جاتىرمىن. كۇندەلىكتى جاتتىعۋمەن جانە باپكەرلىكپەن اينالىسىپ ءجۇرمىن.
- قانداي باپكەرلىك؟ جەكە كلۋب اشقان با ەدىڭىز؟
- ءيا، ءبىر اعامىزبەن بىرگە جەكە كلۋب قۇرعان ەدىك. شاكىرت تاربيەلەپ، جاتتىعۋعا 50 دەن اسا بالا قاتىسىپ جاتىر ەدى، مىنا كارانتين جاعدايىنا بايلانىستى جۇمىسىمىزدى كەيىنگە قالدىرىپ وتىرمىز. كوزىندە وتى بار مىقتى جاستاردى جانىما تارتىپ جاتىرمىن. جوسپارىمىز كوپ. جاستاردى قازىردەن شەتەلگە وزىممەن بىرگە ەرتىپ شىعىپ، ۇلكەن جارىستارعا بىرگە الىپ جۇرسەم دەيمىن. بۇل جاستار ءۇشىن كەرەك، ولار شەتەلدە جەكپە- جەككە قاتىسسا، ءوز دەڭگەيىن بىلەدى، كوز اياسى اشىلادى. بۇيىرسا الداعى ۋاقىتتا ءبىراز بالانى وزىممەن بىرگە تايلاندقا جاتتىعۋعا دا الىپ كەتەمىن.
- قازاقستان اتىنان جەكپە- جەككە شىققان كەزىڭ بولدى ما؟
- ءيا، وسىدانءبىر جىل بۇرىن قىتايدىڭ بەيجىڭ قالاسىندا وتكەن «Kunlun Fight» م م ا كەشىندە قازاقستان اتىنان ونەر كورسەتتىم. وكىنىشكە قاراي، ساتتىلىك جەتىسپەدى. دەگەنمەن، جەڭىستىڭ، جاتتىقتىرىپ جۇرگەن جاستاردىڭ جەڭىسىنىڭ ءبارى الدا دەپ ويلايمىن.
- بۇگىنگە دەيىن قانشا كەزدەسۋ وتكىزدىڭ؟ ءوزىڭ ءۇشىن ەڭ اۋىر بولعان جەكپە- جەك تۋرالى ايتىپ بەرسەڭ؟
- وسىعان دەيىن 56 جەكپە- جەك وتكىزدىم. 46 كەزدەسۋدە جەڭىسكە جەتىپ، 10 كەزدەسۋدە ۇتىلدىم. مەن ءۇشىن ەڭ اۋىر بولعانى UFC پروموۋشەندەگى 3- جەكپە- جەگىم. وندا كونور ماكگرەگوردىڭ قارسىلاسى بولعان امەريكالىق سپورتشىمەن كەزدەسكەن ەدىم. ءتيىستى سالماقتان وتپەي، سالماقتى كوپ تۇسىرۋگە تۋرا كەلدى. سونىڭ سالدارىنان بويىمداعى سۋ قۇرام ازايىپ كەتتى. سالماق قۋالاپ ءبىراز ۋاقىت بويى شارشاعان ەدىم، ول رەسمي ولشەۋدەن كەيىن دەمالىس ۋاقىتى دا قىسقا بولدى. وسى دۇرىس بولمادى دەپ ويلايمىن. مۇلدە اشىلا المادىم، وتە اۋىر كەزدەسۋ بولدى مەن ءۇشىن.
- ءوزىڭنىڭ كەلەسى جەكپە- جەگىڭدى قاشان كورە الامىز؟ الدە تەك جاستاردى جاتتىقتىرۋعا كەتتىڭ بە؟
- جوق، ءوزىم دە شارشى الاڭعا شىعىپ تۇرامىن. اللا بۇيىرسا الداعى جەلتوقسان ايىندا كەزدەسۋ وتكىزەمىن دەگەن جوسپارىم بار. نەگىزگى كەلسىمگە قول قويىپ بولدىق. ەلىمىزدىڭ الماتى قالاسىندا Fight Nights پروموۋشەنى اياسىندا ۇلكەن جەكپە- جەك وتەدى. وسىعان دايىندىقتى باستادىق. سول ءۇشىن قازان ايىندا تايلاندقا جول ءجۇرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن. بىزگە قىسقا قاراي ىستىق جەردە جاتتىعۋ ءتيىمدى بولادى. سالماق تۇسىرۋگە دە، جاتتىعۋدىڭ بارىنە دە جاقسى.
- قارسىلاسىڭ كىم، ول تۋرالى بىلەسىڭ بە؟
- قازىرگە قارسىلاسىم ناقتى بەلگىسىز. قانداي سپورتشى كەلسە دە جەكپە- جەككە دايىنمىن.
- UFC پروموۋشەنىندە قازاقتار اراسىنان العاشقى بولىپ كەلىسىمشارتقا وتىرىپ، ونەر كورسەتكەن ەدىڭ. سەنەن كەيىن قازاق جىگىتتەرىنەن UFC عا كىمدەر باردى؟ قازىرگى قادامدارى قالاي؟
- مەنەن كەيىن شاۆكات راحمونوۆ، جالعاس جۇماعۇلوۆ، دامير يسماعۇلوۆ باۋىرلارىمىز UFC مەن كەلىسىمشارتقا وتىردى. جالپى، بارلىعىنىڭ قادامى جامان ەمەس. بارلىعى دا بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتتىرەتىن جاستار.
- ءوزىڭ تۋىپ وسكەن قىتايداعى قازاق جاستارى اراسىندا سوڭىڭنان ەرگەن شاكىرتتەرىڭ بار ما؟
- قىتايدا سپورتتا جۇرگەن قازاق جىگىتتەرى كوپ. ەرەجەسىز جەكپە- جەكتە دە سوڭىمنان ەرگەن شاكىرتتەرىم ءبىراز بولدى. وزدەرىڭىزگە تانىس عابيت تۇرعانبەك دەگەن جىگىت بار، ول دا قازىر الماتىدا تۇرادى. بۇيىرسا كەلەسى كەزدەسۋىنە دايىندالىپ جاتىر. جالپى، قازىر دە قىتايدىڭ بەيجىڭ، شانحاي سەكىلدى ۇلكەن قالالارىندا جاتتىعىپ جۇرگەن جاستار كوپ. ەربول، سايران ەسىمدى جىگىتتەردىڭ بولاشاعىنان ۇلكەن ءۇمىت كۇتۋگە بولادى دەپ ويلايمىن. ولار قازاقتىڭ اتىن الەمگە ايگىلەي الادى.
- سپورتتان باسقا قانداي قىزىعۋشىلىعىڭ بار؟
- «ەر قاناتى - ات» دەيدى عوي، مەنىڭ ەڭ قىزىعاتىنىم جىلقى. كوكپارعا شاپقاندى جاقسى كورەمىن. ءوزىمنىڭ بايگە اتتارىم بار. ات باپتاپ بايگەگە قوسامىن. اتقۇمارلىقپەن جىلقى سوڭىنان جۇرگەنىمە دە 10 جىلداي بولىپ قالدى. ءار- سەنبى، جەكسەنبى ات ۇستىندەمىن دەسەم وتىرىك ەمەس. ارعى بەتتە جۇرگەندە دە ءبىراز جۇيرىكتەرىم بولدى، تالاي بايگەنى قانجىعاعا بايلاعانبىز ول جاقتا.
- بارەكەلدى! الماتىداعى جۇيرىكتەرىڭ شە، جۇلدە سىيلادى ما؟
- قازىر الماتىدا «قابىلان» اتتى تايىم بار. جامبىل وبلىسىندا وتكەن جارىستا ءبىر رەت 1 ورىن، تاعى ءبىر جارىستا 3 ورىن الدى. «حانشايىم» اتتى تاعى ءبىر جۇيرىگىم بار، ولدا ناعىز قانى تازا تۇقىم. قازىر ات باپكەرلەرى دايىنداپ جاتىر، بۇيىرسا قىزىعىن كۇزدەن باستاپ كورەمىن دەپ، ءوزىم دە تاعاتسىزدانىپ وتىرمىن.
- جەكە ومىرىڭدە جۇدىرىققا جۇگىنىپ كوردىڭ بە؟
- ونداي ءسات ءتىپتى ەسىمدە جوق. مۇمكىن كوشەدە ستۋدەنت كەزدە توبەلەسكەن شىعارمىن. بىلايعى ومىردە جەكە تىرلىگىم ءۇشىن جۇدىرىققا جۇگىنىپ كورگەن ەمەسپىن. بۇنى كاسىبي سپورتشىعا جات قىلىق دەپ سانايمىن. قانداي ءبىر شارۋانى اقىلمەن، سابىرمەن شەشۋگە تىرسامىن. كەز كەلگەن جاعدايدا سابىر ساقتاي بىلەمىن. بىرەۋمەن ەرەگەسىپ قالسام دا جۇدىرىق جۇمسامايمىن. ويتكەنى ءوز سوققىمنىڭ قانشالىقتى اۋىر ەكەنىن بىلەمىن، ءولىپ كەتۋى مۇمكىن. جالپى، سپورتشىلاردىڭ، اسىرەسە جەكپە- جەك ونەرىندە جۇرگەندەردىڭ قاراپايىم ادامدارعا قول كوتەرۋىنە مۇلدەم بولمايدى. كەزىندە بي كەشىندە ءجۇرىپ، بىرەۋمەن ەرەگەسىپ قالىپ، ءبىر تەپكىمەن- اق ادامدى ءولتىرىپ العان دوسىم بولعان ەدى. سونداي مىسالدىڭ ءبارى سپورتشى ءۇشىن ۇلكەن ساباق. «اشۋ دۇشپان، اقىل دوس» دەگەن سول بولار. ويلاماي جۇمسالعان جۇدىرىق، ومىرلىك وكىنىشكە اپارۋى مۇمكىن.
- قازاقستاننىڭ ەرەجەسىز جەكپە- جەكتىڭ الەمدىك ارەناداعى ورنى قالاي دەپ ايتار ەدىڭ؟
- ارينە، ءبىزدىڭ جەكپە- جەك الەمدە الدىڭعى قاتاردا تۇر دەپ ايتا المايمىن. دەسە دە، سوڭعى جىلدارى سپورتتىڭ وسى تۇرىنەن قازاق جاستارى كوپتەپ شىعىپ، وزىنە نازار اۋدارتىپ، الەمدىك ايتۋلى كومپانيالاردا ونەر كورسەتىپ ءجۇر. ءبىر وكىنىشتىسى جاستاردى دەمەۋ، قولداۋ جاعىنان قارجىلاندىرۋ جەتكىلىكسىز. قازاقستاندا وزىنە ءتان «Kunlun Fight» ، Fight Nights سەكىلدى الەمدىك مىقتىلاردى شاقىرىپ جارىس وتكىزەتىن پروموۋشەندەر جۇمىس ىستەسە ەكەن دەيمىن. وعان ءبىزدىڭ ەلدىڭ مۇمكىندىگى دە جەتەر ەدى.
- سپورتتىق مانسابىڭدى ءالى ءبىراز جىل جالعاستىرۋعا مۇمكىندىگىڭ بار شىعار؟
- ارينە، ۇلكەن جاراقاتتان امان بولسام، قازىرگە شارشى الاڭنان كەتۋ ويىمدا جوق. ءالى دە 4-5 -جىل جەكپە- جەككە شىعۋعا مۇمكىندىگىم بار. 40 جاسىندا چەمپيون بولىپ جاتقان سپورتشىلاردى كورىپ ءجۇرمىز، ولارمەن سالىستىرعاندا ءالى دە جاسپىز.
- سۇحباتىڭا كوپ راقمەت! الداعى جارىستارىڭا ساتتىلىك تىلەيمىن! ءوزىڭ تاربيەلەپ جاتقان شاكىرتتەرىڭ وزىڭنەن بيىك دەڭگەيدە ونەر كورسەتەتىن مىقتى سايىپقىران بولسىن!
اۆتور: ريزابەك نۇسىپبەك ۇلى