الىپ ەر- تۇرمان، بەتون پەرنەتاقتا، پيكسەل- ادام: EXPO قالاشىعىندا ەرەكشە كورمە ءوتىپ جاتىر
EXPO اۋماعىنا بارعان ادامداردى وسىنداي ەرەكشە مۇسىندەر مەن ينستاللياتسيالار قارسى الىپ تۇر، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
شىلدەدەن بەرى EXPO ىسكەرلىك ورتالىعىنىڭ اۋماعىنا كەلۋشىلەر كەسكىندەمە ونەرىنىڭ ەرەكشە تۋىندىلارىنا كوزايىم بولىپ ءجۇر. قىركۇيەككە دەيىن دەپ جوسپارلانعان كەشەندى كورمەنى «QazExpoCongress» ۇلتتىق كومپانيتسياسى» اق مەن ەۋرازيالىق مادەني اليانسى ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا ارناپ ۇيىمداستىرىپتى. وسى كەرەمەتتىڭ ءبارىن ءوز كوزىمەن كورۋ ءۇشىن جينالعان ب ا ق وكىلدەرىن ۇيىمداستىرۋشىلار NUR ALEM مۇراجايىنىڭ الدىنان كۇتىپ الىپ، ءار تۋىندىمەن جەكە- جەكە تانىستىردى.
«بۇل ۆالەري كازاس دەگەن رەسەيلىك سكۋلپتوردىڭ «ۋدەرجانيە كراسنوگو» دەگەن تۋىندىسى. ونىڭ «ساداق» اتتى كەسكىندەمەسى دە وسى تاقىلەتتەس»، - دەپ تانىستىردى ەۋرازيالىق مادەني اليانستىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى، كۋراتور جانە كوركەمدىك كەڭەسشى ۆلاديسلاۆ سلۋدسكي. توت باسپايتىن بولات پەن كولىك بويايتىن ءەمالدىڭ ۇيلەسىمىنەن تۋىنداعان شارشىلار كومپوزيتسياسى ك. ماليەۆيچتىڭ «قارا شارشىسىن» ەسكە ءتۇسىردى.
«ال مىناۋ سانكت- پەتەربۋرگتەن شىققان كەسكىندەمەشى اندرەي ليۋبلينسكييدىڭ «پيكسەلنىە ايتيشنيكي» دەگەن تۋىندىسى»، - دەپ تانىستىردى كەلەسى ينستاللياتسيانى.
بەينەلەۋ ونەرىنە يكەمسىز بالا سالعان سۋرەتكە ۇقسايتىن بۇل نىسان، ارت- كەڭەسشىنىڭ ايتۋىنشا، ونەردەگى جاڭا ءبىر باعىتتىڭ تۋىندىسى كورىنەدى.
«قازىرگى تۇسىنىك بويىنشا ونەر دەموكراتيالانىپ كەلەدى. ياعني، بۇرىن بيىك ونەرگە تامسانۋ تەك اقسۇيەكتەر مەن قالتالى ادامداردىڭ ماڭدايىنا جازىلعان اۋەستىك دەپ سانالسا، قازىر كوركەم تۋىندى اتاۋلىنىڭ ءبارى قاراپايىم ادامنىڭ ورتاسىنا ەنۋگە ۇمتىلۋدا. تىرشىلىكتى مەيلىنشە قارابايىر مازمۇنداپ جەتكىزۋ، بوياۋ مەن فورمانى بارىنشا قاراپايىم ەتىپ ۇسىنۋ بۇگىنگى كەسكىندەمەدە ەرەكشە باعالانادى. «پيكسەل ادام» دا، ولاردىڭ قولىنداعى گادجەتتەر دە وتە تۇرپايى جاسالعانىمەن، سونشالىق شىنايى. وعان قاراعان ادام ساناسىنان وي سۋىرتپاقتاپ جاتپايدى. كوز كورگەندى مي بىردەن قابىلدايدى. بۇل باعىتتىڭ قۇدىرەتى وسىندا»، - دەپ ءتۇسىندىردى ۆلاديسلاۆ.
ىسكەرلىك اۋماقتاعى Astana حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ الدىنا قىزىل تەمىردەن كەسكىندەلگەن قوقيقازدار ءۇيىرى دۇرك كوتەرىلىپ، ۇشۋعا بەت الىپتى.
«بايقاساڭىزدار، ءبىز Astana حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ الدىندا تۇرمىز. ياعني كوككە ۇمتىلعان قوقيقاز زاماناۋي ترەيدينگتىڭ سيمۆولى بولىپ تۇر. قازىرگى ترەيدينگ سوناۋ ۇلى جىبەك جولىنان باستاۋ العان دەيتىن تەوريا بار. وسى تۇرعىدان الساق تا، وتانداسىمىز الەنا Welar- دىڭ «ۇشۋعا بەت العان قوقيقازدار» تۋىندىسى وزەكتى»، - دەدى گيدىمىز.
ينستاللياتسيا ءبىر جاعىنان قاناتىن سابالاپ جاتقان قوقيقازعا ۇقساسا، تاعى ءبىر قىرىنان قور بيرجاسىنداعى ترەندتەردى بەينەلەيتىن دياگراممالىق سىزىقتارعا ۇقساپ كەتەدى. تاعى ءبىر قازاقستاندىق ءمۇسىنشى دەكوراتيۆتىك بەتوننان پەرنەتاقتا باتىرمالارىن قۇيىپ شىققان ەكەن.
«اناستاسيا سيلكينانىڭ بۇل تۋىندىسىن ورناتقاننان كەيىن جارتى ساعات وتپەي جاتىپ، ماڭايىنا ادامدار قاپتاپ كەتتى. ءبىرى ۇستىنە وتىرىپ سۋرەتكە تۇسسە، ەكىنشىسى اياق سۋىتىپ، ايالداۋعا تاپتىرمايتىن ورىن ەكەنىن ايتىپ جاتتى. سوعان قاراعاندا اۆتوردىڭ يدەياسى زامانداستارىنا وتە جاقىن بولىپ شىققان سياقتى»، - دەيدى ۆلاديسلاۆ سلۋدسكي.
جاھاندىق ترەندكە ەلىكتەگەن كەسكىندەمەلەرگە كوزىمىز قانىعىپ بولسا كەرەك، استارىنان ۇلتتىق كالوريت ىزدەي باستاعانبىز. سويتسەك، ۇيىمداستىرۋشىلار ەڭ ماعىنالى تۋىندىلاردى پرەسس- تۋردىڭ اياعىنا قالدىرعان ەكەن. ايگىلى سۋرەتشى مۇرات ءدىلمانوۆتىڭ «ەنەرگەتيكالىق بۋيۆولدارى»، ارىستانبەك شالبايەۆتىڭ «ماحامبەتى»، سايد اتابەكوۆتىڭ «ەر- تۇرمانى» قازاقي قالىپقا سۋساپ كەلە جاتقان كوڭىلىمىزدى توعايتىپ تاستادى. سولاردىڭ ىشىنەن كوككە قاراپ ۇلىپ تۇرعان قاسقىردىڭ بەينەسى كوزىمىزگە جىلى ۇشىرادى. بۇل سۋرەتشى، كەسكىندەمەشى، قازاق اۆانگارديزمىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى مولداقۇل نارىمبەتوۆتىڭ سوڭعى تۋىندىسى ەكەن. ماشينا دوڭگەلەگىنىڭ قيقىمىن بالقىتۋ ارقىلى قاشالعان بۇل ءمۇسىن اياقتالماي قالىپ، ونى سۋرەتشىنىڭ ۇلى تۇيىندەپتى.
«رەزەڭكە شينانى كەسكىندەمە ماتەريالىنا اينالدىرعان شەبەرلەر الەم بويىنشا كەمدە- كەم. تايلاندتىق ءبىر ءمۇسىنشىنى عانا كوردىم. ءبىراق ونىڭ شەبەرلىگى، مۇسىندەرىنىڭ مازمۇنى نارىمبەتوۆتىڭ دەڭگەيىنە جەتپەيدى. مادەنيەت تانۋشىلاردىڭ اراسىندا اڭىزعا بەرگىسىز تەوريا بار. ونەر ادامدارىنىڭ جان دۇنيەسى دەبيۋت كەزەڭىندە جانە ولەرىنىڭ الدىندا ەرەكشە تۇنىق بولاتىن كورىنەدى. ويتكەنى العاش ونەرگە كەلگەندە ەشبىر اكادەميالىق شەكتەۋلەرگە باعىنبايتىن ازات كۇيدە بولادى. ال ءومىرىنىڭ سوڭعى ساتىندە بويىندا بارىن سارقىپ بەرۋگە تىرىسادى دەگەن قيسىننان شىققان. ءوز باسىم مولداقۇل اعامەن ءومىرىنىڭ سوڭعى ايلارىندا تانىستىم. مەنىڭ كوز الدىمدا بەينەسى بالاداي پاك ادام بولىپ قالدى»، - دەيدى ۆ. سلۋدسكي.
بۇل كورمەنىڭ تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالعانىن ايتتىق. «QazExpoCongress» ۇلتتىق كومپانيتسياسى» ا ق باسقارما ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى داۋلەت ەركىمبايەۆتىڭ سوزىنە قاراعاندا، ازاتتىق تويىنىڭ اياسىندا قولعا الىناتىن شارالار مۇنىمەن شەكتەلمەيدى.
«وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، ب ۇ ۇ- نىڭ 74-اسسامبلەياسىندا 2021 -جىل كرەاتيۆتى يندۋستريا جىلى بولىپ بەلگىلەندى. بۇگىندە كرەاتيۆتى يندۋستريا الەم ەكونوميكاسىنىڭ ماڭىزدى درايۆەرىنە اينالىپ وتىرعانىن دا بىلەسىزدەر. ءسان، كينو- يندۋستريا، IT سالا سياقتى ءتۇرلى باعىتتاردا دامىپ وتىر. قازاقستان تاۋەلسىزدىگى 30 جىلدىعىنىڭ قۇرمەتىنە ءبىزدىڭ كومپانيا بيىل EXPO ىسكەرلىك ورتالىعى اۋماعىندا كرەاتيۆتى ەكونوميكا باعىتىندا بەلسەندىلىكتى ارتتىرۋدى قولعا الىپ وتىر. وسىلايشا قازىردىڭ وزىندە 9 تۇراقتى ارت- نىسان ورناتتىق. ونىڭ ءارقايسىسى بىرەگەۋ ونەر تۋىندىسى دەۋگە بولادى. ولاردان بولەك 7 ۋاقىتشا ارت- نىسان بار. سونىمەن بىرگە بىزگە اۋماقتى گۇلدەستەلى اللەيامەن ارلەدىك. وسىنىڭ ءبارى قالاشىققا كەلۋشىلەر مەن وندا جۇمىس ىستەيتىن ادامدارعا قولايلى ورتا جاساۋ ءۇشىن ۇيىمداستىرىلعان. سونىڭ ارقاسىندا ءبىز بۇل اۋماقتى تەك ىسكەرلىك، قارجىلىق ورتاعا ارنالعان الاڭ رەتىندە عانا ەمەس، كەز كەلگەن ادامعا قولايلى نىسان ەتۋدى كوزدەپ وتىرمىز»، - دەيدى ۇلتتىق كومپانيا وكىلى.
سونداي- اق، ول وسىنداي مازمۇندى شارالاردىڭ ارقاسىندا NUR ALEM سفەراسىنا كۇن سايى مىڭنان استام ادام كەلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
«وزدەرىڭىز بايقاعان شىعارسىزدار، بۇگىن اپتانىڭ جۇمىس كۇنى بولسا دا، كەلۋشىلەر كوپ. ال دەمالىستا ولاردىڭ سانى ون ەسەلەپ ارتادى. NUR ALEM سفەراسىنا عانا جىل باسىنان بەرى كۇن سايىن ورتا ەسەپپەن 1200 ادام باس سۇعىپ ءجۇر. ال قانداي دا ءبىر قىزىقتى شارا وتكىزگەن كەزدە كەلۋشىلەر سانى كۇنىنە 2000 عا دەيىن جەتەدى. قازىر وندا «زاتتاردىڭ ءومىرى» اتتى سۋرەتكەرلىك كورمە ءوتىپ جاتىر. كەز كەلگەن ادام كورمەگە تەگىن كىرە الادى. تەك Ashyq جۇيەسىنىڭ ءتارتىبىن ساقتاسا بولدى»، - دەدى داۋلەت ەركىمبايەۆ.
ءبىز باعانادان بەرى سوزبەن سيپاتتاپ وتىرعان كورمەنىڭ رەسمي اتاۋى «زاتتاردىڭ ءومىرى» دەپ قويىلعان ەكەن.
«زاتتاردىڭ ءومىرى» كورمەسى اياقتالعاننان كەيىن بۇل اۋماقتا ءابىلحان قاستەيەۆ اتىنداعى مۋزەي قازاقستاندىق سۋرەتشىلەردىڭ 1940 -جىلدان قازىرگە دەيىن سالعان تۋىندىلارىن كورمەگە اكەلەدى. سونداي- اق، فوتوكورمە تاقىرىبى ۇنەمى وزگەرىپ وتىرادى. ال دەمالىس كۇندەرى بالالارعا ارنالعان ءتۇرلى ينتەراكتيۆتى شارالار وتەدى. شارالاردىڭ ءبارى دەرلىك اشىق اسپان استىندا وتەدى. بۇل قازىرگى سانيتارلىق تالاپتارعا دا ساي»، - دەيدى «QazExpoCongress» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ وكىلى.
