COVID-19: الەم ەلدەرى ەكپەگە قامدانىپ جاتىر

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - الەم ەلدەرى كورونوۆيرۋسپەن كۇرەستىڭ ءتۇرلى ءتاسىلىن قولدانىپ كەلەدى. شەكتەۋ شارالارىمەن شەكتەلىپ قانا قويماي، قاۋىپتى دەرتتى تۇبىرىمەن جويۋ ءۇشىن حالىقتى وسى ىندەتكە قارسى ەگۋ ناۋقانىنا كىرىسكەن.

ۆاكسينالار ساتىپ الىپ، الداعى اپتادا العاشقى ەكپەنى سالاتىن ەلدەر دە انىقتالدى. كورونوۆيرۋس ينفەكتسياسىنا قاتىستى وسى جانە الەمدەگى وزگە دە احۋالدى ءبىر شولىپ كورەلىك. قىتايدا كوروناۆيرۋستى جۇقتىرۋ دەرەكتەرى قايتا تىركەلگەن. سوڭعى كەزدە اۋرۋدىڭ جاڭا وشاقتارى ىشكى موڭعوليا وڭىرىندە انىقتالدى. وسىعان بايلانىستى مانجوۋلي قالاسىندا تۇرعىنداردى جاپپاي تەست ارقىلى تەكسەرۋ باستالدى. تەكسەرۋدەن 200 مىڭداي ادام ءوتۋى ءتيىس. قىسقى ماۋسىمدا ىندەتتىڭ ەكىنشى تولقىنىنا جول بەرمەس ءۇشىن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى جەرگىلىكتى بيلىككە نۇسقاۋ بەردى. ۆيرۋستى جۇقتىرۋ قاۋپى بار ادامداردى ۇنەمى تەكسەرىپ، وقۋ ورىندارى مەن بازارلاردا سانيتارلىق شارالار وتكىزۋدى تاپسىردى.

قىرعىزستاندا كوروناۆيرۋسكە شالدىققان ناۋقاستاردىڭ سانى كۇن سايىن كوبەيىپ بارادى. سوڭعى ءبىر تاۋلىكتە 440 ادامنىڭ قاۋىپتى ىندەتپەن اۋىرعانى انىقتالعان. 4 ادام وسى اۋرۋدىڭ قايتىس بولدى. قىرعىز بيلىگى كوروناۆيرۋستىڭ ەكىنشى تولقىنىنا دايىندالىپ جاتىر. سوڭعى رەت ەلدە كارانتيننىڭ قاتاڭ شەكتەۋ شارالارى مەن كومەندانتتىق ساعات ناۋرىز ايىندا جاريالانعان بولاتىن. قازىر قوسىمشا مەديتسينا ورتالىقتارى قايتا اشۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. جالپى پاندەميا باستالعالى بۇل ەلدە 74 مىڭنان استام ادام ينفەكتسيا جۇقتىرعان. ونىڭ 1200 دەن استامى وسى دەرتتەن كوز جۇمعان ەكەن. بۇگىندە اۋرۋحانالاردا 2 مىڭ 600 ناۋقاس ەم قابىلداپ جاتىر.

گەرمانيادا لوكداۋن مەرزىمى قاڭتاردىڭ ونىنا دەيىن ۇزارتىلاتىن بولىپتى. كانتسلەر انگەلا مەركەل مەن فەدەرالدىق وڭىرلەردىڭ باسشىلارى وسىنداي شەشىم قابىلداعان. تەاتر، مۇراجاي، فيتنەس زالدارى، ءدامحانا مەن مەيرامحانالار اشىلمايدى دەگەن ءسوز. ەل تۇرعىندارىنىڭ كوبى قاشىقتان جۇمىس ىستەيتىن بولادى. ىندەت ءورشىپ تۇرعان وڭىرلەردە بيلىك جاڭا شارالار ەنگىزۋدى كوزدەپ وتىر. ماسەلەن حەمنيتتس، درەزدەن، لەيپتسيگ، پاسساۋ جانە نيۋرنبەرگ قالاسىنىڭ تۇرعىندارىنا بەيساۋات ۇيلەرىنەن شىعۋعا تىيىم سالىندى. تەك جۇمىس پەن ءدارىحاناعا بارىپ، ازىق- تۇلىك ساتىپ الۋعا رۇقسات بار.

يتاليادا روجدەستۆو مەن جاڭا جىل مەرەكەسىنەن كەيىن ىندەتتىڭ ءۇشىنشى تولقىنىن بولدىرماۋ ءۇشىن جاڭا شەكەتۋلەر ەنگىزىلەدى. بۇل تۋرالى وسى ەلدىڭ پرەمەر- ءمينيسترى دجۋزەپپە كونتە مالىمدەدى. جاڭا تارتىپكە ساي جەلتوقساننىڭ 21 ىنەن قاڭتاردىڭ 6 سىنا دەيىن ءبىر ايماقتان ەكىنشى ايماققا ساپار شەگۋگە تىيىم سالىنادى. تاۋداعى شيپاجايلار جابىلادى. وسى ۋاقىتقا دەيىن قولدانىلىپ كەلگەن كومەندانتتىق ساعات كۇشىندە قالىپ، جاڭا جىل الدىندا ونىڭ ۋاقىتى ۇزارتىلادى. ال رەسمي دەرەككە قاراعاندا اپەننين تۇبەگىندە سوڭعى ءبىر كۇندە ۆيرۋستان 993 ناۋقاس كوز جۇمىپ، ىندەت باستالعالى ەڭ جوعارعى تاۋلىكتىك ءولىم- ءجىتىم تىركەلگەن. دەرتتى جۇقتىرعاندار سانى 1 ميلليون 600 مىڭنان اسىپتى.

پورتۋگاليا ۇكىمەتى حالىقتى كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسيناتسيالاۋ تۋرالى ۇلتتىق جوسپارىن جاريالادى. وعان سايكەس جۇقپالى دەرتكە قارسى ەگۋ بىرنەشە كەزەڭمەن جۇزەگە اسىرىلماق. الدىمەن كەلەر جىلدىڭ قاڭتار ايىنان ساۋىرگە دەيىن 1 ميلليون تۇرعىنعا ەكپە سالماق. ءبىرىنشى بولىپ جاسى 50 دەن اسقان سوزىلمالى اۋرۋى بار ازاماتتار، دارىگەرلەر، پوليتسەيلەر جانە قارتتار ۇيىندە تۇرىپ جاتقاندار ەگىلەدى. ەكىنشى كەزەڭدە جاسى 65 تەن اسقان 2 ميلليونعا جۋىق تۇرعىن قامتىلادى. ال سوڭعى ءۇشىنشى كەزەڭدە حالىقتىڭ قالعان بولىگىن ەگۋ جوسپارلانىپ وتىر. پورتۋگاليادا ۆيرۋستى جۇقتىرعاندار 300 مىڭنان اسقان.

فرانتسيادا حالىقتى جاپپاي ۆاكتسيناتسيالاۋ شاراسى كەلەسى جىلى باستالماق. جەرگىلىكتى بيلىك زەرتتەۋدەن وتكەن ەكپەنى قولدانۋ ءۇشىن الدىمەن ەۋرووداق كەلىسىمىن بەرۋ كەرەك دەپ وتىر. بولجام بويىنشا وداق «پفايزەر» مەن «مودەرنا» پرەپاراتىن جەلتوقساننىڭ 29 ى ماقۇلداۋى ءتيىس. سودان كەيىن عانا فرانتسيانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ۆاكتسينانى تۇرعىندارعا ەگۋ ماسەلەسىن قولعا الماق. ايتا كەتەيىك، فران سيا 6 زەرتحانامەن كەلىسىمشارتقا وتىرىپ، الدىن الا 200 ميلليون دوزا ۆاكتسيناعا تاپسىرىس بەردى. بۇل ءدارى 100 ميلليون تۇرعىنعا عانا جەتەدى. ال كەلەسى جىلدىڭ كوكتەمىندە سانوفي مەن پاستەر ينستيتۋتىنىڭ فرانتسۋز زەرتتەۋشىلەرى دايىنداعان پرەپاراتى ءازىر بولماق. اقپارات كوزدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا ەكپە الدىمەن قارتتار ءۇيىنىڭ تۇرعىندارى مەن قىزمەتكەرلەرىنە ەگىلەدى. ال 18 جاسقا تولماعان بالالارعا كوروناۆيرۋسكە قارسى ۆاكتسينانى ەگۋ جوسپاردا جوق.

تۇركيادا كوروناۆيرۋسقا قارسى ەگۋ ناۋقانى 11-جەلتوقساندا باستالادى. بۇل جونىندە ەلدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى فاحرەتتين قوجا مالىمدەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ۆاكتسينا سالۋ 4 كەزەڭ بويىنشا جۇرگىزىلەدى. العاشقىدا ەكپەنى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى، 65 جاستان اسقان ازاماتتار، مۇگەدەكتەر، قارتتار جانە جەتىمدەرگە سالىنادى. ەكىنشى كەزەكتە حالىقپەن تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەيتىن قىزمەتكەرلەر مەن 50 جاستان ۇلكەن كەم دەگەندە ءبىر سوزىلمالى اۋرۋى بار ازاماتتار، ودان كەيىن 50 جاسقا دەيىنگى ازاماتتار سوزىلمالى اۋرۋمەن اۋىراتىندار جانە العاشقى ەكى توپتاعى تۇرعىندار قامتىلعان. سوڭعى كەزەكتە قالعان تۇرعىندار بار. تۇركيا ەكپە ءۇشىن قىتايدان 50 ميلليون دوزا CoronaVac جانە 25 ميلليون BioNTech پەن Pfizer ەكپەسىن ساتىپ الماق.

اۆستريا روجدەستۆو مەرەكەسى الدىندا ىندەتتىڭ تارالۋىن توقتاتۋ ءۇشىن جاپپاي تەستىلەۋدى قولعا الدى. شارا الدىمەن ۆەنا مەن تاعى بىرنەشە قالادا جۇرگىزىلەدى. قالعان ايماقتاردا تەستىلەۋ بىرنەشە كۇننەن كەيىن باستالادى. بارلىق ورتالىقتاردا قورىتىندىسى بىرنەشە مينۋتتا شىعاتىن ەكسپرەسس- تەست جاسالادى. 6 جاستان باستاپ بارلىق ادام تەگىن وتە الادى. ەگەر تەكسەرىس ناتيجەسى وڭ بولسا ناۋقاس قايتادان پ ت ر تەستتەن ءوتىپ، كەسەلدى جۇقتىرعانى ناقتىلانسا 14 كۇندىك كارانتينگە جابىلادى. بۇل ەلدە كورونوۆيرۋس ينفەكتسياسىن جۇقتىرعاندار 300 مىڭعا جۋىقتاعان.

وزبەكستانعا كوروناۆيرۋسقا قارسى رەسەيلىك ۆاكتسينا جەتكىزىلدى. «سپۋتنيكv پرەپاراتىنىڭ ۇلگىسى كورشى مەملەكەتكە سىناقتان ءوتۋ ءۇشىن اكەلىنىپ وتىر. وزبەكتەر وسى ايدا بۇل ۆاكتسينانىڭ ساپاسىن تەكسەرەدى. ال كلينيكالىق سىناقتار كەلەر جىلدىڭ باسىندا باستالۋى مۇمكىن، دەيدى رەسپۋبليكالىق سانيتارلىق- ەپيدەميولوگيالىق قىزمەت وكىلدەرى. وسى ەلدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى رەسەيدەن «سپۋتنيك V» پرەپاراتىنىڭ 5 مىڭ دوزاسىن سۇراعان ەدى. ال وعان دەيىن وزبەكستاندىقتارعا قىتاي ۆاكتسيناسىن سالماق. ەگۋ جۇمىستارى الداعى اپتانىڭ سوڭىنا جوسپارلاپتى.