بىلىمگە «تويمايتىن» مامانداردىڭ ارقاسىندا مەديتسينا جەتىلەدى - تراۆماتولوگ- دارىگەر بولات ىسقاقوۆ
ەلىمىزدە اۋىرىپ- سىرقاعان ءار ادامنىڭ دەنساۋلىعىن ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ، ونى وڭالتۋدى باستى مىندەت ەتكەن ماماندار قاتارى ۇنەمى تولىعىپ كەلەدى. سولاردىڭ ءبىرى – ق ر پرەزيدەنتىنىڭ ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اۋرۋحاناسى №3 حيرۋرگيالىق بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، تراۆماتولوگ- دارىگەر بولات ىسقاقوۆ. ول جەتەكشىلىك ەتەتىن بولىمشە جىلىنا مىڭعا جۋىق ناۋقاسقا حيرۋرگيالىق كومەك كورسەتەدى. وسى ورايدا، قازاقپارات ءتىلشىسى قازاقستاندا تراۆماتولوگيا بويىنشا ەڭ كوپ وتا جاساعان بىرەگەي مامانمەن سۇحباتتاسىپ، ونىڭ قاجىرلى ەڭبەگى مەن بۇگىنگى مەديتسينا جەتىستىكتەرى جايلى سۇراپ كورگەن ەدى.
بولات سەرىك ۇلى 1983 -جىلى اقمولا وبلىسى ارشالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. مەديتسينا سالاسىنىڭ مامانى بولسام دەگەن بالا كۇنگى ارمانى ونى اقمولا مەملەكەتتىك مەديتسينا اكادەمياسىنا وقۋعا تۇسۋگە جەتەلەدى. وقۋ ورنىنىڭ قابىرعاسىندا 6 جىل ءبىلىم الىپ، ءتامامداعاننان سوڭ بىلىكتىلىگىن ۇشتاي تۇسپەك ءۇشىن استانا قالاسىنداعى تراۆماتولوگيا جانە ورتوپەديا عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ بازاسىنداعى كلينيكالىق ورديناتۋرادا وقىعان. سودان بەرى 15 جىلدان استام ۋاقىت بويى ول دەرتىنە داۋا ىزدەگەن جاندارعا كومەك قولىن سوزىپ كەلەدى. بۇگىندە ەلىمىز بويىنشا بىلىكتى مامانداردىڭ بىرەگەيى سانالاتىن بولات ىسقاقوۆ قازاقستان تراۆماتولوگتار قاۋىمداستىعىنىڭ مۇشەسى، 30-دان استام عىلىمي ماقالانىڭ اۆتورى.
- بولات سەرىك ۇلى، وسىنداي جاۋاپتى ءارى قيىن ماماندىقتى تاڭداپ، دارىگەر بولۋىڭىزعا قانداي وي ۇشقىنى سەبەپ بولدى؟
- بالا كەزىمدە دارىگەر بولىپ، اۋىرعان ادامداردى ەمدەپ، ولاردىڭ قالىپتى ومىرگە قوسىلىپ كەتۋىنە جاردەمدەسسەم دەگەن ارمانىم بولاتىن. سوندىقتان الدىما ءبىر عانا ماقسات قويدىم - ول بىلىكتى مامان اتانۋ. ول ءۇشىن 2000 -جىلى اقمولا مەملەكەتتىك مەديتسينا اكادەمياسىنا ءتۇسىپ، ونى 2006 -جىلى ءتامامدادىم. كەيىن ەلورداداعى تراۆماتولوگيا جانە ورتوپەديا عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ بازاسىندا كلينيكالىق ورديناتۋرانى اياقتادىم. ول جەردە ماعان تاماشا ادام جانە ءبىرىنشى دارەجەلى مامان ورلوۆسكي نيكولاي برونيسلاۆوۆيچ جەتەكشىلىك ەتتى. سودان سوڭ №3 تراۆماتولوگيا بولىمشەسىنىڭ ورديناتور دارىگەرى، بىلىكتى مامان جانە ءبولىم باسشىسى ءاشىموۆ قايرات جولدىباي ۇلىنىڭ قاراماعىنا جۇمىسقا قابىلداندىم. وسى بولىمشەنىڭ تيمۋر تولەگەن ۇلى بايدالين، الەكساندر الەكساندروۆيچ ستەپانوۆ، ومىربەك بايداربەك ۇلى قۇلىمقۇلوۆ سياقتى دارىگەرلەرىمەن جۇمىس ىستەي ءجۇرىپ، مەن ولاردان جەدەل ەمدەۋ جانە شۇعىل ءارى اۋىر جاعدايدا تۇسكەن پاتسيەنتتەرگە مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ داعدىلارىن مەڭگەردىم.
- العاشقى جاساعان وتاڭىز ەسىڭىزدە مە؟ سول كەزدەگى سەزىم قانداي بولىپ ەدى؟
- مەنىڭ العاش جاساعان وپەراتسيالارىم يليزاروۆ اپپاراتىنىڭ كومەگىمەن بالتىر بويىندا سىنعان سۇيەكتەردى ارنايى قۇرالدارمەن بەكىتۋ بولدى. وسى وتالاردان سوڭ پاتسيەنتتەر ماعان العىسىن ءبىلدىرىپ جاتتى. سول ساتتە وتە قاتتى قۋاندىم. كەيىن مەن سول كەزدەگى كلينيكانىڭ جەتەكشى مامانى الەكسەي الەكساندروۆيچ بەلوكوبىلوۆ يگەرگەن بۋىنداردى ەندوپروتەزدەۋ تەحنيكاسىن مەڭگەرگىم كەلدى، قاتتى ارماندادىم. باقىتىما وراي، مەن جۇمىس ىستەگەن ءبولىمنىڭ قىزمەت باعىتى كەيىن ورتوپەدياعا نەگىزدەلەتىن بولدى. ياعني، ول ءبولىمنىڭ نەگىزگى پروفيلى بۋىنداردى ەندوپروتەزدەۋ بولىپ اۋىستى. سونىمەن قاتار، ءبىز شۇعىل تراۆماتولوگيا تاجىريبەسىن جالعاستىرا بەردىك.
- قازىر ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن ق ر پرەزيدەنتىنىڭ ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اۋرۋحاناسىنداعى قىزمەتىڭىزگە توقتالساق. مۇندا قانداي وتالار جاسايسىز جانە قاي باعىتتا مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋمەن اينالىساسىز؟
- 2015 -جىلدان بەرى پرەزيدەنت ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اۋرۋحاناسىندا ەڭبەك ەتىپ كەلەمىن. مەن زاقىمدالعان بۋىن، اياق- قول جانە تىرەك- قيمىل قوزعالىستارىنداعى اۋرۋلارداردى ەمدەۋمەن اينالىسامىن. ونىڭ ىشىندە تۋا بىتكەن دەرتتەر دە بار. ءبىز نەگىزىنەن حيرۋرگيالىق جولمەن ەمدەۋ ارقىلى مەديتسينالىق كومەك كورسەتەمىز.
قازىرگى ۋاقىتتا مەن تراۆماتولوگيا بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسىمىن. بۇل جەردە ارىپتەستەرىممەن بىرگە الەمنىڭ وزىق كلينيكالارىندا ءبىلىمىمدى تولىقتىرىپ، تاجىريبەمدى جەتىلدىرۋىمە مۇمكىندىك الدىم.
- قازىرگى ەڭبەك ورنىڭىزدا وتانى ءساتتى جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن قانداي تىڭ تاسىلدەر مەن جاڭا تەحنولوگيالار قولدانىلادى؟
- ءبىز سپورتتىق جاراقاتتار مەن ورتوپەدياداعى جاڭا ادىستەمەلەردى يگەردىك. ونى كۇندەلىكتى ءوز تاجىريبەمىزدە قولدانىپ ءجۇرمىز. سونىمەن قاتار، ءبىز مۇمكىندىگىنشە ءبىلىمىمىزدى تولىقتىرىپ، جاڭا تەحنولوگيالاردى ۇيرەنۋگە باعىتتالعان الەمنىڭ وزىق كونفەرەنسيالارىنا قاتىسامىز. وندا شەتەلدىك ارىپتەستەردىڭ عىلىمي جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىن كورىپ، ولاردى ءوز ەلىمىزگە ەنگىزۋ بويىنشا باستاما قاراستىرامىز.
بىزدە پاتسيەنتتەر وتە كوپ. ناۋقاستار ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىنەن، سونىمەن قاتار جاقىن شەت ەلدەردەن دە كەلىپ جاتادى. ولار حيرۋرگيالىق ەم الۋ ءۇشىن كۇتەتىن كەزەككە قاراماستان، ءبىزدىڭ ماماندارعا سەنىم ارتادى. ول ءۇشىن پاتسيەنتتەرگە العىس ايتامىن.
- ءسىز قازاقستاندا تراۆماتولوگيا بويىنشا ەڭ كوپ وتا جاساعان مامانداردىڭ ءبىرىسىز. وسى ۋاقىتقا دەيىن قانشا وپەراتسيا جاساعانىڭىز ەسىڭىزدە مە؟
- ق ر پ ءى ب مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اۋرۋحاناسىندا جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان ارالىقتا مەن جانە ارىپتەستەرىم 4 مىڭنان استام پاتسيەنتكە كومەك كورسەتىپ، ولاردىڭ قالىپتى ومىرگە ورالۋىنا جاعداي جاسادىق. ەم العان ناۋقاستار ءبىزدى ءالى ۇمىتقان جوق، ءار مەرەكە سايىن جىلى لەبىزدەرىن ءبىلدىرىپ، قۇتتىقتاپ جاتادى.
- ەڭ اۋىر وتكەن وپەراتسيا ەسىڭىزدە مە؟
- ارينە، كەز كەلگەن ماماندىقتا بار ساتسىزدىكتەر بىزدە دە بولادى. بۇل پسيحولوگيالىق تۇرعىدان وتە قيىن. دەگەنمەن ولار ءبىزدى وسىنداي سالدارعا اكەلىپ سوعاتىن ناتيجەنىڭ سەبەبىنە ۇڭىلۋگە جانە بولاشاقتا ونى قايتالاماۋعا يتەرمەلەيدى. وسىنداي ىزدەنىستەردىڭ ارقاسىندا ءبىز اسقىنۋلاردى جويۋ ءۇشىن كوپتەگەن زاماناۋي ادىستەردى ەنگىزدىك.
- ءسىزدىڭ ويىڭىزشا مەديتسينا مامانى ءۇشىن ەڭ ۇلكەن مارتەبە قانداي؟
- مەنىڭ ويىمشا، مەديتسينا سالاسىنداعى ەڭ جوعارى مارتەبە - ناۋقاس پەن قوعامعا قاجەت بولۋ. ەمدەلىپ كەتكەن ادامداردىڭ شىنايى ەموتسياسىن كورۋ، تەك ماعان عانا ەمەس، سونداي- اق ولاردىڭ اتا- انام مەن جاقىندارىما العىس ءبىلدىرۋى - ناعىز مارتەبە.
- ءسىز سياقتى مەديتسينا مامانى بولىپ، وسى سالاعا بەت بۇرىپ كەلە جاتقان جاستارعا قانداي كەڭەس ايتار ەدىڭىز؟
- ءبىزدىڭ سالاداعى جاس تالانتتارعا تاڭداعان ماماندىعى بويىنشا ءبىلىمىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ تۇرسا دەگەن ويدى جەكىزگىم كەلەدى. بىلىمگە «تويمايتىن» مامانداردىڭ ارقاسىندا سالا جەتىلەدى، دارىگەرلەر جاڭا داعدىلاردى ۇيرەنەدى.
- بولات سەرىك ۇلى، ۋاقىت ءبولىپ سۇحبات بەرگەنىڭىز ءۇشىن راحمەت! ەڭبەگىڭىز جەمىستى بولسىن!
اۆتور:
ءاليحان اسقار