پاۆلودار وبلىسىندا قاي دەمالىس ورنى مەن نىساندارعا بارۋعا بولادى
الايدا كوپ جاعدايدا بۇل جەرلەرگە قوعامدىق كولىكپەن جەتۋ مۇمكىن ەمەس جانە ءتيىستى تۋرلار دا ۇيىمداستىرىلمايدى. سوندىقتان تۋريستەر وزدەرىنىڭ جەكە كولىگىمەن ساپارلايدى.
پاۆلودار وبلىسىنداعى كەرەمەت جەرلەردىڭ ءبىرى - باياناۋىل ۇلتتىق تابيعي پاركى. مۇندا تاۋلار مەن كولدەردىڭ سۇلۋلىعىن تاماشالاپ، تاريحي ورىندارعا ساياحاتتاۋعا بولادى. ۇلتتىق تابيعي پاركتىڭ اۋماعىنا كىرۋ ءۇشىن اقى تولەۋ كەرەك، ياعني ءبىر ادامعا 635 تەڭگە.
جازدا وسىندا دەمالۋعا مىڭداعان ادام كەلەدى، سوندىقتان باراتىن دەمالىس ۇيلەرىمەن الدىنا الا كەلىسۋ كەرەك. باياناۋىلدا دەمالۋ قىمباتقا تۇسەتىنى بەلگىلى، دەگەنمەن قالتاعا سالماق تۇسىرمەيتىن ورىنداردى تابۋعا بولادى. كەيبىر دەمالىس ۇيلەرىنە تاۋلىگىنە 4 مىڭ تەڭگەگە توقتاۋ مۇمكىندىگى بار.
سونىمەن قاتار، جازعى دەمالىس ماۋسىمى باستالعان كەزدە ۇلتتىق پاركتەگى ورتاشا باعا وسەدى. ادەتتە، ءبىر ادامعا 8-12 مىڭ تەڭگە بولسا، تاماققا بولەك اقى الىنادى. بۇدان بولەك، كۇنىنە 60 مىڭعا تۇتاس كوتتەدجدى جالعا الۋعا بولادى.
باياناۋىل كولدەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ تانىمالى - جاسىباي. مۇندا دەمالىس ۇيلەرى كوبىرەك، جاعاجايلاردا ءتيىستى جاعداي جاسالعان جانە تۋريستىك باعدارلار وسى جەردەن باستالادى.
بۇل وڭىردە تاۋ-تاستاردى تاماشالاپ، كەمپىرتاس پەن نايزاتاسقا بارۋعا، باياناۋىل تاۋلارىنىڭ ەڭ بيىگى اقبەت شىڭىنا شىعۋعا بولادى.
قوڭىر اۋليە ۇڭگىرى، ءماشھۇر ءجۇسىپ كەسەنەسى، اۋليەبۇلاق، تورايعىر كولىنىڭ ماڭىنداعى ساق قورعاندارى، سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆ كەسەنەسى، مۇسا شورمانوۆ كەسەنەسى سياقتى باياناۋىل ءوڭىرىنىڭ كيەلى جەرلەرىنە تۋريستەر كوپتەپ اعىلادى.
ايتا كەتەيىك، وسى وڭىرگە ساياحاتتاپ كەلگەندەر دەمالىس ۇيلەرى مەن گيدتى كوبىنە الەۋمەتتىك جەلىلەردەن، Instagram-نان نەمەسە تانىستارىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا ىزدەيدى.
باياناۋىلدىڭ كورىكتى جەرلەرىن تاماشالاۋدىڭ ەڭ ىڭعايلى جانە وڭاي تاسىلدەرىنىڭ ءبىرى - ءبىر كۇندىك تۋردى ساتىپ الۋ. بۇل رەتتە تۋريستەر ءۇشىن بارلىعى ۇيىمداستىرىلادى، ياعني جەتكىزەتىن كولىكتەن باستاپ، باراتىن مارشرۋت، تاماقتانۋ ورىندارى قامتىلادى.
دەمالىس كۇندەرى تۋردى بىرنەشە قازاقستاندىق تۋريستىك فيرمالار ۇيىمداستىرادى. مۇنداي ساياحات كەزىندە بىردەن بىرنەشە قىزىقتى جەرلەرگە بارۋعا بولادى. پاۆلوداردان ترانسفەرت پەن ەكولوگيالىق تولەمدەردى ەسەپكە العاندا، وسىنداي فيرمالاردىڭ بىرىندە تۋردىڭ قۇنى شامامەن 11 مىڭ تەڭگەگە جەتەدى.
ەكى كۇندىك توپتىق تۋر ءۇشىن 25 مىڭ تەڭگە تولەۋ كەرەك. ونىڭ اياسىندا بىرنەشە ەكسكۋرسيا ەسكەرىلگەن جانە اقبەت شىڭىنا شىعۋ مەن قوناق ۇيدە تۇنەۋ مۇمكىندىگى جاسالادى.
مۇنىمەن قوسا، كەيبىر كورىكتى جەرلەرگە ءوزىڭىز جالعىز بارا الاسىز. پاۆلوداردان باياناۋىل اۋىلىنا اۆتوبۋس قاتىنايدى، بيلەت قۇنى 2140 تەڭگە شاماسىندا. جولدا ءجۇرۋ ۋاقىتى 3,5 ساعاتتى الادى. ءبىراق مۇندا جەكە كولىكپەن نەمەسە تاكسيمەن بارعان ىڭعايلى. تاكسيستەر 3,5-4 مىڭ تەڭگەگە جاسىبايعا اپارۋعا دايىن.
كولگە جاقىن جەردە (جاسىباي) جەرگىلىكتى تۋريستىك اقپاراتتىق ورتالىق بار، وندا ەكسكۋرسياعا تاپسىرىس بەرۋگە بولادى. ءبىر ادامعا شامامەن 3 مىڭ تەڭگە الادى. جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان 10 نان استام باعدار ۇيىمداستىرىلعان. ونىڭ ىشىندە جاسىباي كولىنەن كەمپىرتاسقا دەيىن بولەك جول بار. قوڭىر اۋليە ۇڭگىرى مەن سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆ كەسەنەسىنە اپاراتىن ەكسكۋرسيا باعدارلارى دا ەسكەرىلگەن. دەمالىس ۇيلەرىندە ەكسكۋرسيا جونىندە الدىن الا كەلىسۋگە بولادى.
باياناۋىلدىڭ ەڭ تانىمال ورىنداردىڭ ءبىرى سانالاتىن كەمپىرتاس جاسىباي كولىنەن سەگىز شاقىرىم جەردە ورنالاسقان. كوپتەگەن اڭىزدار قوڭىر اۋليە ۇڭگىرىمەن بايلانىستى. بۇل ايماقتا سىلەۋسىن، قاسقىر، ارقار مەكەندەيدى.
قوڭىر اۋليە ۇڭگىرى تورايعىر اۋىلىنان ون شاقىرىم جەردە تۇر. بۇرىن تۋريستەر ۇڭگىرگە سوقپاق جولدار مەن اعاش كوپىرلەر ارقىلى كوتەرىلەتىن. ءقازىر ول جەردە ۇزىندىعى 920 مەترگە سوزىلعان جاڭا باسپالداقتار سالىندى.
ءماشھۇر ءجۇسىپ كەسەنەسى دە باياناۋىل اۋدانىندا ەكەنى بەلگىلى. جاقىن جەردە مۋزەي جانە ءقوناقۇي بار. شاعىن مۋزەيدە 170 كە جۋىق ەكسپونات، ونىڭ ىشىندە عالىمنىڭ جەكە زاتتارى جينالعان. سول جەردەگى گيد تۋريستەرگە قازاق ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى وكىلى، اقىن، شەجىرەشى، فيلوسوف جايىندا جانە كەسەنە تاريحى تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى بايانداپ بەرەدى.
كەسەنەدەن 73 باسپالداق تومەن تۇسىرەدى، ياعني ءماشھۇر ءجۇسىپتىڭ ءومىر سۇرگەن جىلدارىمەن سايكەس كەلتىرىلگەن. كەسەنەنىڭ باسىنا كوتەرىلۋ قيىن ەمەس، دەمالاتىن ورىندىقتار قويىلعان.
مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، اعارتۋشى مۇسا شورمانوۆتىڭ كەسەنەسى دە باياناۋىل اۋدانىندا. بۇل نىسان تەڭدىك اۋىلىنىڭ ماڭىندا 2018-جىلى سالىندى.
اتاپ ايتقاندا، وسى ەكسكۋرسيالاردان بولەك، جاقىندا باياناۋىلدا ويىن- ساۋىقتىڭ جاڭا ءتۇرى پايدا بولدى. بۇل وڭىردەگى ماڭىزدى نىسانداردى بيىكتەن تاماشالاۋعا مۇمكىندىك بار. تۋريستەرگە ۇلتتىق پارك اۋماعىن تولىق شولىپ شىعۋ ءۇشىن ۇشاققا وتىرۋىنا بولادى. Cessna 206 ۇشاعىمەن جارتى ساعاتتىق ساپارعا ءبىر ادامعا 30 مىڭ تەڭگە تولەيدى.
وڭىردەگى جالعىز تاۋ شاڭعىسى كۋرورتى دا باياناۋىل اۋدانىندا قاراجار اۋىلىنا جاقىن جەردە ورنالاسقان. قىستا باياناۋىلدان مىرزاشوقى تاۋىنىڭ ەتەگىنە دەيىن شاعىن اۆتوبۋس قاتىنايدى. ءبىراق ول جەرگە باراتىندار كوبىنە ءوز كولىكتەرىمەن كەلەدى.
تاۋدان شاڭعىمەن جانە سنوۋبوردپەن سىرعاناپ تۇسۋگە بولادى. مىرزاشوقى تاۋىنا ۇزىندىعى 960 مەتر بولاتىن ارقان جولى تارتىلعان. وسى جولمەن ءبىر رەت كوتەرىلۋ قۇنى 1000 تەڭگە.
جاقىن جەردە دەمالىس ۇيلەرى سالىنباعان. ادەتتە، تۋريستەر اۋدان ورتالىعىنا بارىپ توقتايدى. جازدا بۇل جەردە شاڭعى تەبۋ مۇمكىندىگى بولمايدى. دەگەنمەن اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءبىرى مىرزاشوقا ماڭىندا جاياۋ ەكسكۋرسيا ۇيىمداستىرماقشى.
بۇدان بولەك، پاۆلودار وبلىسىندا شارباقتى اۋدانىنداعى شيپالى مارالدى تۇزدى كولىندە شومىلۋعا جانە ادەمى فوتوسەسسيا ۇيىمداستىرۋعا بولادى.
مارالدى كولى پاۆلوداردان 60 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان. 27- مامىردان باستاپ اۆتوۆوكزالدان شاعىن اۆتوبۋسپەن جەتۋگە بولادى. اۆتوبۋس ۆوكزالدان كولگە قاراي ساعات 10 دا، كەرى باعىتتا ساعات 17:00 دە شىعادى. بيلەت قۇنى ەرەسەكتەر ءۇشىن 2240 تەڭگە، ال بالالارعا 1120 تەڭگە تولەۋ كەرەك. دەمالىس ايماعىنا كىرۋگە اقى بولەك تولەنەدى. شيپاجايعا كەلۋ قۇنى ەرەسەكتەرگە 1000 تەڭگە، بالالارعا - 500 تەڭگە، التى جاسقا دەيىن تەگىن. مۇندا 6 مىڭ تەڭگەگە 10 ادامعا ارنالعان ارنايى ورىنداردى جالعا الۋعا بولادى.
شارباقتى ءوڭىرى تەك تۇزدى كولىمەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قاراعايلى ورمانىمەن دە تانىمال.
تۋريستەر ءۇشىن وبلىس ورتالىعىندا دا تاماشالايتىن ورىندار بارشىلىق. قالا تۇرعىندارى وزەن جاعالاۋىندا كوپ سەرۋەندەيدى، سەبەبى بۇل جەر ەڭ كورىكتى ورىنداردىڭ ءبىرى. جاعالاۋدىڭ ورتاسىندا قالانىڭ نەگىزگى ساحناسى ورنالاسقان. جازدا مۇندا ءار دەمالىس سايىن كوپ كورەرمەن جينايتىن اشىق اسپان استىنداعى كونتسەرتتەر وتەدى.
پاۆلودار قوناقتارى مىندەتتى تۇردە مۋزەيلەرگە دە بارۋى كەرەك. ولاردىڭ ءبىرى - عيماراتى XIX عاسىردىڭ اياعىندا سالىنعان تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيى.
وسى كونە عيماراتتا ءبىرازدان بەرى پوتانين اتىنداعى تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيى ورنالاسقان مۋزەي قورىندا بىرەگەي ەكسپوناتتار ساقتاۋلى. ونداعى ەكسكۋرسيا قۇنى جايىندا ايتاتىن بولساق، ەرەسەكتەرگە ارنالعان بيلەت 300 تەڭگە، ال بالالار بيلەتى 150 تەڭگە شاماسىندا.
وبلىس ورتالىعىندا تاعى ءبىر بىرەگەي مۇراجاي بار. باگايەۆ اتىنداعى مۇراجاي- ءۇيى ساۋلەت ەسكەرتكىشى رەتىندە سانالادى. بۇل ۇيدە 1905-جىلدان بەرى بەلگىلى ولكەتانۋشى، فوتوسۋرەتشى دميتري باگايەۆ تۇرىپ، جۇمىس ىستەدى. مۇندا ول قالاداعى العاشقى فوتوسالوندى اشقان. مۋزەيدە سول كەزەڭدە تۇسىرىلگەن فوتوسۋرەتتەر مەن كونە جادىگەرلەر ساقتالعان.
پاۆلودارداعى باستى كورىكتى جەرلەرىنىڭ ءبىرى - ءماشھۇر ءجۇسىپ اتىنداعى مەشىت. اۋماعى 48x48 مەتر. سەگىز قىرلى، 4 مۇناراسى بار جانە ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ بيىكتىگى 63 مەتردەن. كۇمبەزىنىڭ بيىكتىگى (ايدى قوسا العاندا) 54 مەتردى قۇرادى.
سونىمەن قاتار، پاۆلوداردى ارالاپ جۇرگەندە كوركەمسۋرەت مۋزەيىنە نەمەسە تەاترعا بارۋعا بولادى.
