يادرولىق بومبادان قانداي تىرشىلىك يەلەرى امان قالادى؟

None
None
استانا. قازاقپارات - يادرولىق جارىلىستار مەن رادياتسيا ءتىرى ورگانيزمدەرگە دەسترۋكتيۆتى اسەر ەتەدى.

ناتيجەسىندە يادرولىق بومبانىڭ جارىلۋ ايماعىنداعى تىكەلەي اسەرىنەن ەشبىر ءتىرى جان تولىقتاي امان قالا المايدى. قارقىندى جىلۋ تولقىندارى، جويعىش قىسىم جانە جوعارى رادياتسيا جانۋارلار مەن وسىمدىكتەرگە قايتىمسىز زيان كەلتىرەدى، تىرشىلىك فورمالارىنىڭ ولىمىنە الىپ كەلەدى.

بىرنەشە جىل بۇرىن تاراقاندار يادرولىق اپوكاليپسيستەن امان قالا الاتىن جالعىز تىرشىلىك يەلەرى دەگەن اقپارات پايدا بولدى. بۇل اقپاراتتىڭ پايدا بولۋىنا ناقتى سەبەپ - جارىلىس ەپيتسەنترىنەن 300 مەتر قاشىقتىقتاعى حيروسيما قيراندىلارىنان ءتىرى تاراقاندار تابىلعاندىعىندا.

ايتا كەتۋ كەرەك، كوپتەگەن ادامدار ءۇشىن تاراقانداردىڭ بارلىعى بىردەي كورىنگەنىمەن، جەر بەتىندە بۇل جاندىكتەردىڭ 4000 نان استام ءتۇرى بار دەپ ەسەپتەلەدى. تاراقاندار ادامدارعا جانە باسقا سۇتقورەكتىلەرگە قاراعاندا رادياتسياعا جاقسى توزەتىنى راس. جۇتىلعان رادياتسيا رادپەن ولشەنەدى. سونىمەن، ادام ءۇشىن ءولىم دوزاسى 400 راد، ال تاراقاندار ءۇشىن شامامەن 6400 راد، ياعني 16 ەسە كوپ.

بۇل تاراقاندار جارىلىس وشاقتارىنان الىس جەردە ءومىر سۇرە الاتىنىن بىلدىرەدى. ءبىراق 1000 راد جانە ودان جوعارى دوزادا تاراقاندار كوبەيۋ قابىلەتىن جوعالتاتىندىقتان، ولاردىڭ يادرولىق بومبادان كەيىنگى ءتىرى قالعانىنىڭ وزىندە بولاشاعى تىم بۇلىڭعىر بولماق.

دەگەنمەن كوپ ايتىماسا دا، زەرتتەۋلەرگە سايكەس، تاراقاندارعا قاراعاندا رادياتسيانى جاقسى جەڭە الاتىن جاندىكتەر بار. مىسالى، بۇرشاق قوڭىزى 40000 راد ساۋلەلەنۋگە شىدايدى. بۇل ادام شەگىنەن 100 ەسە كوپ.

جەمىس شىبىندارىنىڭ دا امان قالۋ ىقتيمالدىعى جوعارىراق. بۇل جاندىكتىڭ ۇزىندىعى نەبارى 2-3 م م، ءبىراق 64 مىڭ راد ساۋلەلەنۋ استىندا ءومىر سۇرە الادى.

ال پارازيتتىك ارالار رادياتسيالىق جاعدايدا ءومىر ءسۇرۋ رەكوردىنا يە. ولاردىڭ 40 مىڭنان استام ءتۇرى بار، ولاردىڭ بارلىعى براكونيدتەر تۇقىمداسىنا جاتادى. بۇل ارالار 180000 رادقا دەيىن شىدايدى.

سونداي-اق، جاعدايعا بايلانىستى كەيبىر اعزالار جارىلىستان كەيىن قورعالعان ورىندا، تەرەڭ سۋدا نەمەسە جەر استىندا ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىندىگىنە يە بولسا امان قالۋى مۇمكىن. دەگەنمەن يادرولىق جارىلىستان تۋىنداعان رادياتسيانىڭ ۇزاق مەرزىمدى اسەرىنە ەشبىر ءتىرى جان تولىقتاي قارسى تۇرا المايدى. قورشاعان ورتاداعى رادياتسيا دەڭگەيىنىڭ جوعارىلاۋى ءتىپتى جارىلىستان كەيىن بىردەن ءومىر سۇرە العان ورگانيزمدەردى دە مۋتاتسياعا، اۋرۋعا جانە ولىمگە اكەلۋى مۇمكىن.

كەيبىر ميكروورگانيزمدەر، مىسالى، باكتەريالار مەن ۆيرۋستار، جوعارى ساتىداعى ورگانيزمدەرگە قاراعاندا رادياتسياعا توزىمدىرەك بولۋى مۇمكىن، ءبىراق ولار دا رادياتسيانىڭ جوعارى دەڭگەيىنەن اۋىر زارداپتارعا ۇشىراۋى مۇمكىن.

جالپى، يادرولىق جارىلىستار تىرشىلىكتىڭ بارلىق تۇرلەرىنە جويقىن اسەر ەتەدى جانە ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ ۇزاق ءومىر سۇرۋىنە جانە بەيىمدەلۋىنە كەرى اسەرىن تيگىزبەي قويمايدى.

bugin.kz


سوڭعى جاڭالىقتار