قازاققا ازاتتىق يدەياسىن تاراتىپ، ايەلدەردىڭ تەڭدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن قازاق قىزدارى

استانا. قازاقپارات - الاش قوزعالىسى بۇل تەك ءاليحان بوكەيحانوۆ، احمەت بايتۇرسىنوۆ، ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ ەمەس. ولاردىڭ قاتارىندا الاشپەن ماقسات- ۇرانى ءبىر بولعان ايەلدەر دە بار.

ولار دا بوداندىق قۇرساۋىنداعى قازاققا ازاتتىق يدەياسىن تاراتىپ، قازاق ايەلدەرىنىڭ تەڭدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن.

حۇسنيجامال نۇرالىحانوۆا - قازاق قىزدارىنا ارنالعان العاش مەكتەپ اشقان، وقىتىپ ءبىلىم بەرگەن مۇعالىم.

حۇسنيجامال نۇرالىحانوۆا 1872 -جىلى بوكەي ورداسىنداعى سۇلتاندار اۋلەتىندە دۇنيەگە كەلگەن. ول قازانداعى وقۋىن بىتىرە سالا، ورداداعى ايەلدەر ۋچيليشەسىندە ءدارىس بەرە باستايدى.

ورداداعى ايەلدەر مەكتەبى

ول تۋرالى ەستەلىكتە:

ول بىزگە جازۋ مەن وقۋدى عانا ۇيرەتىپ قويعان جوق، جۇرتتىڭ الدىندا ءوزىمىزدى قالاي ۇستاۋدى، ءجۇرىپ- تۇرۋدى، بوي كۇتۋدى ەرىنبەي-جالىقپاي ۇيرەتەتىن. ءان سالۋعا، ەۋروپاشا بي بيلەۋگە باۋليتىن

ءنازيپا قۇلجانوۆا - ايەلدەر قۇقىعى ءۇشىن كۇرەسكەن قازاقتان شىققان تۇڭعىش جۋرناليست.

ول ىبىراي التىنسارين نەگىزىن قالاعان مەكتەپتە ءبىلىم الىپ، كەيىن گيمنازياسىندا وقىعان. وقۋىن اياقتاعان سوڭ سەمەيدەگى وقىتۋشىلار سەمينارياسىندا مۇعالىم بولعان. قازاقشا وقۋلىقتار، ادىستەمە مەن كىتاپتار شىعارعان.

«الاش»، «سارىارقا»، «قازاق» گازەتتەرىندە ماقالا جازىپ، «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىندە رەداكسيا القاسىنىڭ مۇشەسى، 1923-1925 -جىلدارى «قىزىل قازاقستان»، 1925-1929 -جىلى «ايەل تەڭىگى» جۋرنالدارىندا جاۋاپتى قىزمەت اتقارعان.

ابايعا ارنالعان ادەبي-مۋزىكالىق كەش پەن پەتروگرادتاعى مۇسىلمان اۋرۋحاناسى مەن مۇقتاج قازاق شاكىرتتەرىنە كومەك كورسەتۋ ماقساتىندا ادەبي كەش ۇيىمداستىرعان. 1917 -جىلى سەمەيدەگى قازاق سەزىنە قاتىسىپ، ءتورالقا قۇرامىندا بولعان. 1917 -جىلى سەمەيدەگى قازاق سەزىنە قاتىسىپ، ءتورالقا قۇرامىندا بولعان.

گۇلشاھارا دوسىمبەكوۆا - الاش جاستارىنىڭ «بىرلىك» جانە «جاس ازامات» ۇيىمىن قۇرۋشىلاردىڭ ءبىرى.

ول م. دۋلات ۇلىنىڭ جارى عاينيجامالدىڭ ءسىڭىلىسى. ومبى گيمنازياسىن بىتىرگەن سوڭ، ءسىبىر اۋىلشارۋاشىلىعى ينستيتۋتىندا وقىعان. بوكەي حاننىڭ قىزى ەليزاۆەتامەن دوس بولعان.

1918 -جىلى قازاق جاستار ۇيىملدارىنىڭ باسىن قوسىپ، «جاس ازامات» ۇيىمىنىڭ ىسىنە بەلسەندى اتسالىسقان. گۇلشاھارىنىڭ اتى 20 -جىلدارى شىققان ەستەلىك كىتاپتاردا «تار جول، تايعاق كەشۋدە» ءجيى كەزدەسەدى. مىسالى، الاشتىڭ «اباي» جۋرنالىن تۇراقتى شىعارۋ ءۇشىن قارجى- قاراجات قاجەت بولعاندا، ول ساۋساعىنداعى كۇمىس جۇزىگىن تاپسىرعان.

الما ورازبايەۆا - امەڭگەرلىك پەن قالىڭ مالدى جويعان ايەل.

ول 1898 -جىلى قاراپايىم ۇستا وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ءوز زامانىنىڭ ەڭ جارقىن ءارى قايسار بەينەسى. اۋىل-اۋىلدى ارالاپ، ايەلدەرگە ولاردىڭ قۇقىعى مەن تەڭدىك ماسەلەسىن تۇسىندىرگەن. ورازبايەۆا قازاق قوعامىنداعى امەڭگەرلىك، قالىڭ مال دەگەن داستۇرگە قارسى شىققان. سونداي-اق ول ەڭ العاش بولشيەۆيكتەر پارتياسىنا كىرگەن قازاق قىزى.

ورازبايەۆا مەنىڭ جۇمىسىما بارىنشا ىقىلاس بىلدىرگەن جانە ماعان وتە قۇندى دەرەكتەر بەرگەن بوكەيلىك ءبىرىنشى قازاق قىزى. الما ورازبايەۆا - قازاق ايەلدەرىنە بوستاندىق الۋ ماقساتىندا العى شەپتە جۇرگەن جاس مۇعالىم. ونىڭ كۇمىس كومەي داۋسى، سوپرانوسى بار، ول ءان شىرقاعاندا ءار تىڭدارماننىڭ قۇلاعىن باۋراپ الادى، دەپ ايتىپتى ا. زاتايەۆيچ.

شولپان يمانبايەۆا - ولەڭدەرى باسپا بەتىنە شىققان العاشقى ايەل.

«ارالعا قوندى سۋى جوق،

مەزگىلسىز ۇشقان قوڭىر قاز.

باۋىرىن توسەپ جاتۋعا،

ۇياسىنا، وسكەن جەرىنە

قايتايىن دەسە قاڭقىلداپ،

بولار ما ەكەن وعان جاز»، - دەپ شولپان سول زامانداعى قازاق ايەلدەرىنىڭ مۇڭ-مۇقتاجى مەن ارمان-تىلەگىن جىر ارقىلى جەتكىزگەن. ول كوپ ولەڭىن ايەلدەردىڭ ازاتتىعى مەن تەڭدىگى ءۇشىن كۇرەس تاقىرىبىنا ارناعان.

اقىن 1926 -جىلى 22 جاسىندا قايتىس بولادى.

ساكەن سەيفۋللين:

شولپان قازاقتىڭ العاشقى اقىن قىزدارىنىڭ ءبىرى ەدى. ول كەدەيلەردىڭ اراسىنان شىقتى. الايدا دالادا جايقالعان راۋشان گۇلىنە اينالدى، دەپ جازعان.