تايلاندتا اكۋلالار ازايىپ بارا جاتىر
دەگەنمەن جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرى تۋريزمنەن تۇسەتىن تابىستان ايىرىلعىسى كەلمەيدى، دەپ حابارلايدى «حابار 24».
تايلاندتاعى ەڭ كورىكتى جەرلەردىڭ ءبىرى - پحي- پحي ارالىندا ورنالاسقان مايا بەي شىعاناعى. سۋى ءمولدىر، جاعالاۋىنداعى قۇمى اپپاق، اينالاسىن نۋ ورمان قورشاعان جارتاستارى دا بار. 2000 -جىلى لەوناردو دي كاپريو باستى كەيىپكەر ءرولىن سومداعان «جاعاجاي» فيلمى جارىق كورگەننەن كەيىن بۇل جەردە تۋريستەر قاپتاپ كەتتى. مۇنان سوڭ كورالل ريفتەرى بۇزىلىپ، شىعاناقتا مەكەندەگەن قارا قاۋىرسىندى اكۋلالار سانى كۇرت ازايىپ كەتتى. ال ونىڭ جەرگىلىكتى ەكولوگيالىق جۇيە ءۇشىن ماڭىزى زور.
مەتاۆي چۋانگچاروەندي، Maya Bay Shark Watch جوباسىنىڭ جەتەكشىسى:
- قارا قاۋىرسىن اكۋلاسى ەكوجۇيە ءۇشىن ماڭىزدى، ويتكەنى ول كورالل ريفتەرىنىڭ تىرلىگىن تەپە- تەڭدىگىن ساقتاۋعا كومەكتەسەدى. وسى وڭىردەگى باستى جىرتقىش بولعاندىقتان، اۋرۋ جانۋارلاردى قىرىپ، پوپۋلياتسيانى ساۋ قالپىندا ۇستاپ تۇرادى.
اكۋلالار كىشكەنتاي كەزىندە وزگەلەرگە جەم بولماس ءۇشىن، تەرەڭ سۋعا شىقپاي، ريفتەردىڭ اراسىندا جاسىرىنۋعا ءماجبۇر. ال ادام كوبەيىپ كەتكەننەن كەيىن ولاردىڭ سانى ازايا باستادى. اقىرى 2018 -جىلى بيلىك مايا بەي شىعاناعىن تۋريستەر ءۇشىن جابۋدى شەشتى. كەيىن پاندەميا باستالىپ، 2022 -جىلعا دەيىن مۇندا بوتەن ەشكىم كەلگەن جوق. وسىنىڭ ارقاسىندا كورالل ريفتەرى قالپىنا كەلىپ، اكۋلالار دا كوبەيدى. الايدا ىندەت كەزىندە ەكونوميكاسى زور شىعىنعا ۇشىراعان تايلاند بيلىگى مايا بەيدى تۋريستەر ءۇشىن قايتا اشتى.
مەتاۆي چۋانگچاروەندي، Maya Bay Shark Watch جوباسىنىڭ جەتەكشىسى:
- 2021 -جىلدىڭ قاراشا ايىندا زەرتتەۋ وتكىزىپ، ءبىر كۇن ىشىندە 161 اكۋلانى سانادىق. ال ءبىر جىلدان كەيىن وسى ادىسپەن ەسەپتەگەندە، كۇنىنە قىرىقتان ارتىق كورە المادىق. وسىلاي سانى ازايعانىن بايقادىق. جەرگىلىكتى بيلىك تابىستان دا ايىرىلماي، قورشاعان ورتاعا زيان دا كەلتىرمەۋدىڭ جولىن ىزدەپ جاتىر. اكۋلالار ءتولىن مازالاماۋ ءۇشىن سۋعا شومىلۋعا تىيىم سالدى. سونداي- اق كورالل ريفتەرىن بۇلدىرمەۋ ءۇشىن، تۋريستەردى اكەلەتىن قايىقتار شىعاناقتىڭ ارعى جاعىندا ايالداۋى ءتيىس. سول جەردەن شىعاناققا ساعاتىنا تەك 375 ادامدى جىبەرىپ تۇرادى.