قازاقشا كيىنۋدىڭ ءجونى وسى ەكەن دەپ كەلىنشەكتەر تاقيا كيەتىن بولعان

None
استانا. قازاقپارات - ەتنوگراف تۇرار ءساتتار قىزى شاكەن ناۋرىز مەيرامى قارساڭىندا قازاقشا كيىمدەردى ءوز جونىمەن كيۋ كەرەكتىگى تۋرالى ءسوز قوزعادى.

ايتۋىنشا، بۇگىندە ترەندكە اينالعان تاقيانى جاسى دا، كارىسى دە كيىپ الاتىن بولعان. الايدا بۇل دۇرىس ەمەس.

«قاتتى ايتسام، كەشىرىڭىزدەر، «قازاقشا كيىنۋدىڭ ءجونى وسى ەكەن» دەپ تاقيانى كۇيەۋگە شىققان، بالاسى بار كەلىنشەكتەر مەن 50-60 سارى قارىن قاتىندار مەن اجەلەر كيىپ العان بۇگىندە. ءار نارسەنىڭ ءوز ورنى بار. تاقيانى سارىقارىن ايەلدەر ەمەس، ءبۇلدىرشىن قىزدار، مەن تۇرمىسقا شىقپاعان بويجەتكەن قىزدار كيگەنىن ۇمىتپايىقشى! قىز كيەتىن تاقيانى كيگەن اپامىزدى جاستارىمىز قالاي اپا، اجە دەپ قابىلدايدى؟ ەكى جاقتى ستاندارت بولىپ كەتپەي مە؟» دەپ اشىندى ەتنوگراف.

قازاق حالقى ەرتەدەن جاس مولشەرىنە ساي كيىم كيگەن. سول كيىمىنە قاراپ، جاسىن، تۇرمىسقا شىققان-شىقپاعانىن، ەلىن، رۋىن تانىعان.

قازاق قىزى، ايەلى ەشقاشان جالاڭباس جۇرمەگەن. ايەل زاتىنىڭ ءار كەزەڭىنە ساي باس كيىمى بولعان.

«قازاق قىزى 3-18 جاس ارالىعىندا ياعني، بويجەتكەنشە ۇكىلى تاقيا كيگەن. بەس جاسقا تولعاندا قۇلاعىن تەسىپ، سىرعا تاعىپ، شاشىن ءورىپ، شولپى تاققان. تاقيا قىزىل، القىزىل، كۇلگىن، جاسىل ءتۇستى بارقىت ءتارىزدى ماتادان سىرىپ تىگىلگەن. ال بويجەتكەن سوڭ كامشات بورىك كيگەن. بورىكتى ەرلەر دە كيەدى، ءبىراق، قىزدار بوركىنىڭ سىرتى ماقپال، ءپۇلىش، بارقىت سياقتى قالىڭداۋ، قىمبات ماتامەن تىستالىپ تىگىلەدى، جيەگى باعالى اڭ جانە مال تەرىلەرىمەن كومكەرىلەدى. قىز ۇزاتىلعاندا باسىنا ساۋكەلە كيگىزگەن. ول ۇزاتىلاتىن قىزدىڭ سۇلۋلىعى مەن سالتاناتىن، بايلىعى مەن باعاسىن اسىرا تۇسەدى»، دەيدى تۇرار ءساتتار قىزى شاكەن.

ەتنوگرافتىڭ ايتۋىنشا، بۇدان كەيىن ايەل زاتىنىڭ جاس ەرەكشەلىگىندە قاراي باس كيىمى وزگەرىپ وتىرعان. ماسەلەن، كەلىن وزگە شاڭىراقتىڭ بوساعاسىن اتتاعان سوڭ، وعان جاۋلىق سالىپ، ەنشىلەيدى. ياعني، ورامال - تۇرمىسقا شىققاندىقتىڭ بەلگىسى. سالت بويىنشا، بالالى بولعاننان كەيىن ايەلدەر كيمەشەك كيگەن. كيمەشەك كيۋ - انا بولعاننىڭ بەلگىسى. كيمەشەك بالانى ەمىزگەندە اينالاعا ءوڭىرىن اشىپ كورسەتپەي، ءتوستى جاۋىپ تۇرادى. ول كەۋدە، يىق، جوندى جاۋىپ تۇراتىن، ايەلدىڭ بەت- الپەتى انىق كورىنىپ تۇراتىن كيىم.

«ۇيلەنەتىن جاستاعى جىگىتتەر قىزداردىڭ باسىنا قاراپ ءسوز سالۋعا بولاتىن- بولمايتىنىن اڭعارعان. ماسەلەن، باسىنا تاقيا، بورىك كيگەن قىز كورسە، بويجەتكەننىڭ باسى بوس ەكەنىن سەزگەن، ۇناتىپ جاتسا جاۋشى جىبەرىپ، ۇلكەندەر ارقىلى قۇدالىق جولىن سويلەسكەن. وسىلايشا ۇلتتىق كيىمدەرىمىزدى كيۋدىڭ دە وزىندىك سىرى، جولى، ءمان-ماعىناسى بولعان»، دەپ دالەلىن كەلتىردى تۇرار شاكەن.

سوندىقتان، «قىز كيسە دە، كەلىنشەك كيسە دە ءبارىبىر ەمەس پە، ايتەۋىر ۇلتتىق كيىمىمىزدى دارىپتەسەك بولدى ەمەس پە؟»، - دەگەن قاساڭ پىكىر دۇرىس ەمەس دەيدى.

سوڭعى جاڭالىقتار