بيىل ماڭعىستاۋدا امال مەرەكەسى حالىقارالىق دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلدى

اقتاۋ. قازاقپارات - ماڭعىستاۋدىڭ وتپان تاۋ باۋرايىندا امال مەرەكەسى اياسىندا «ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى: تاريحي تاعىلىمى مەن جاڭا كوزقاراستار» تاقىرىبىندا حالىقارالىق كونفەرەنسيا ءوتتى.

مازمۇنى باي ماڭىزدى ءىس- شاراعا الىس- جاقىن شەت ەلدەردەن ارنايى كەلگەن ماماندار قاتىستى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

باسقوسۋداعى باستى ماقسات امال مەيرامى مەن «وتپان تاۋ» ساۋلەت كەشەنىنىڭ ولكەدەگى تاريحي بولمىسىن ايشىقتاۋ، ماڭىزىن تالقىلاۋ، ءتۇبى ءبىر تۇركى حالىقتارىنىڭ تانىمىنداعى ءمانىن سارالاۋ بولدى.

اتا عۇرىپ، سالت- ءداستۇر دارىپتەلگەن دوڭگەلەك ۇستەلگە ازەربايجان، تۇركيا، قىرعىزستان، وزبەكستان ەلىنەن كەلگەن تاريحشى- عالىمدار قاتىستى. مۇحاممەد فيزۋلي اتىنداعى ازەربايجان ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى قولجازبالار ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى، دوتسەنت جانە پروفەسسور نەزاكەت مەممەدلي ازەربايجان حالقى جۋاننىڭ جىڭىشكەرىپ، جىڭىشكەنىڭ ۇزىلەر شاعىن جىل باسى دەپ اسپەتتەيتىندىگىن ايتتى.

سونداي- اق وت كيەسىنە ءتاۋ ەتىپ، كەساپات- كەسەل مەن جاماندىق اتاۋلىدان الاستار قاسيەتىنە سەنىم بىلدىرگەندىكتەن، ازەربايجاندىقتار ءۇشىن ناۋرىزدىڭ ايرىقشا نىشانى الاۋدان اتتاپ سەكىرۋ ەكەندىگىن مالىمدەدى. سونىمەن قاتار، كورشىلەس مەملەكەتتە مەرەكە قارساڭىندا باقيلىق بولعاندار رۋحىنا قۇران باعىشتالىپ، قىزدارعا سىيلىقتار تابىستالادى. ناۋرىز مەيرامىندا ءداستۇرلى اندەر ورىندالاتىندىعىن جەتكىزدى.

تۇركياداعى «بايرام ۆەلي» ۋنيۆەرسيتەتى جانە «قاجى بەكتاش ۆەلي» زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى احمەت تاشعىن بالا كۇنىندە امال مەرەكەسىنىڭ تويلانعانىنا كۋا بولعاندىعىن ايتادى.

«امال مەرەكەسى جايلى «قايدان شىقتى، نە ءۇشىن ويلاپ تابىلدى؟» دەگەن سۇراقتار مەنى دە قىزىقتىردى. مەرەكە تاريحىن زەرتتەگەن كەزدە تۇرىك جانە قازاق ەلى مادەنيەتىنىڭ ءتۇبى ءبىر ەكەندىگىنە دالەل بولادى ەكەن. جاھاندانۋ ۇدەرىسى كەيبىر ۇلتتىق سالت- داستۇرلەرىمىزدى جادىمىزدان ءوشىرىپ تاستاعانداي كۇيدەمىز. ءبىز بۇل سالتتى، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى وسكەلەڭ ۇرپاققا ونەگە ەتۋىمىز كەرەك. اۋىزبىرلىگىمىز بەن تۇتاستىعىمىزدى ساقتاپ، رۋحاني جاڭعىرۋ داڭعىلىنا ءتۇسۋىمىز سونداي ماڭىزدى»، - دەيدى تۇركيا ەلىنەن كەلگەن پروفەسسور احمەت تاشعىن.

جيىندا اقىن سابىر اداي تۇركى ەلدەرىنىڭ تاريحىن تەرەڭنەن زەردەلەۋ ءۇشىن وتكەندى تانۋ، تاريحي جادىمىزدى جاڭعىرتۋ ماڭىزدى ەكەنى جونىندە وي ساباقتادى.

«وتكەن تاريحتى ساقتايمىز. ءبىراق ءبىز العا جىلجۋ ءۇشىن، ۇلتتىڭ جەتەكشى قايراتكەرلەرىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ۇلتتىق رۋحىمىزدى جىگەرلەندىرۋىمىز قاجەت. ءيا، رۋحىمىز قانشا جىل بويى شولدەدى. بۇگىندە امال مەرەكەسىنە سۇيەنىپ، سونىڭ ارقاسىندا اعايىندى تابىستىردىق. تاريحتى تولعاۋ، بايانداۋ - ءبىزدىڭ پارىزىمىز. بۇل جەردەگى كوك كۇمبەزدى كەسەنەنىڭ ايتۋلى ماعىناسى بار. ءتورت قۇبىلاسى تۇگەل قازاق ەلى، بۇكىل الەمدى شارلاپ، ءبىلىم السىن، ءبىراق بۇكىل جينالعان ءىلىمىن كوك كۇمبەزىنە، ياعني ورتاعا جيسىن دەگەن ماعىنادا سالدىردىق. كەز- كەلگەن سالت- ءداستۇر، اتا- بابامىزدان قالعان قاعيدالار سايىپ كەلگەندە، اتا جۇرتتى جانە اتامەكەندى ساقتاپ، كەلەسى ۇرپاققا اماناتتاۋدىڭ امال- ادىستەرىنىڭ جيىنتىعى. سوندىقتان، ءبىز وسىنىڭ بارىنە يە بولىپ قالۋىمىز قاجەت»، - دەدى سابىر اداي.