مەملەكەت باسشىسى: ەلىمىزدى دامىتۋ ءۇشىن ساياسي جۇيەنى عانا جاڭعىرتۋ جەتكىلىكسىز
قاسىم- جومارت توقايەۆ پرەمەر- ءمينيستردىڭ، مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارىنىڭ، وبلىستار مەن استانا، الماتى، شىمكەنت قالالارى اكىمدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن كەڭەس وتكىزدى.
جيىندا ەل وڭىرلەرىنىڭ الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق دامۋىنا قاتىستى وزەكتى ماسەلەلەر قاراستىرىلدى. قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ايتىلعان مىندەتتەردىڭ ىسكە اسىرىلۋىنا جانە پرەزيدەنتتىڭ بۇعان دەيىن بەرگەن تاپسىرمالارىنىڭ ورىندالۋىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى.
پرەزيدەنت ەلىمىزدە جان- جاقتى ساياسي جاڭعىرۋ پروتسەسى ءجۇرىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
«ونىڭ باعىت- باعدارىن بىلتىر ناۋرىز ايىنداعى جولداۋدا ايقىنداپ الدىق. ەلىمىز دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە قادام باستى. ءبىر جىلدىڭ ىشىندە اۋقىمدى رەفورمالاردى جۇزەگە اسىردىق. بيلىك جۇيەسىن جاڭا تالاپقا ساي جاڭعىرتۋ ءۇشىن بىرنەشە ساياسي ناۋقان وتكىزدىك. ماڭىزدى ماسەلەلەردى تالقىلاۋ ءۇشىن ۇلتتىق قۇرىلتايدى قۇردىق. مەملەكەتتىگىمىزدىڭ تۇعىرىن جانە ەل بىرلىگىن نىعايتاتىن جاڭا يدەولوگيالىق تۇجىرىمدار ۇسىندىق. ناۋرىز مەيرامىن جاڭاشا اتاپ وتە باستادىق. رەسپۋبليكا كۇنىن قايتا جاڭعىرتۋ تاريحي قادام بولدى»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمالار ەل ىشىندە عانا ەمەس، شەتەلدەردە دە تالقىلانىپ جاتىر.
«ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز - ايقىن، ناقتى جوسپارىمىز بار. ءماجىلىس جانە ءماسليحاتتار سايلاۋى - بيلىك ينستيتۋتتارىن جاڭارتۋ جۇمىسىنىڭ قورىتىندى كەزەڭى. وسىلايشا، بيلىك جان- جاقتى رەفورمالاردى جالعاستىرۋ ءۇشىن جاڭا سەنىم مانداتىنا يە بولادى. ەلىمىزدى دامىتۋ جولىندا تىڭ باستامالار كوتەرىپ، ونى تابىستى جۇزەگە اسىرۋ - باستى مىندەت. قازىر جەتىستىككە ءماز بولىپ وتىراتىن زامان ەمەس. جۇمىستى تىڭ قارقىنمەن جالعاستىرۋ كەرەك»، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى قوعامدىق تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ ماسەلەسىنە باسا ءمان بەرۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى.
«ەلىمىزدى دامىتۋ ءۇشىن ساياسي جۇيەنى عانا جاڭعىرتۋ جەتكىلىكسىز. رەفورمالار، ەڭ الدىمەن، قوعامدا جاڭا ساياسي مادەنيەت قالىپتاستىرۋى كەرەك. سونىمەن بىرگە جاڭا قۇندىلىقتاردى ورنىقتىرۋى قاجەت. ەڭ الدىمەن، ەل مۇددەسىنە جانە ءار ادامنىڭ قۇقىعىنا باسىمدىق بەرىلەدى. گەوساياسي احۋال ۋشىققان كەزدە مەملەكەتتىڭ جانە ازاماتتاردىڭ جاۋاپكەرشىلىك جۇگى ارتادى. اڭداماي ايتىلعان ءبىر اۋىز ءسوز، ويلانباي قابىلدانعان ءبىر شەشىم ەلگە زاردابىن تيگىزۋى مۇمكىن. ارينە، مەملەكەت ءسوز بوستاندىعىنا كەپىلدىك بەرەدى. اركىمنىڭ قالاۋىنشا قارەكەت جاساۋىنا مۇمكىندىك بار. ءبىراق بۇل باسسىزدىققا جول بەرۋ دەگەن ءسوز ەمەس. ءاربىر ازامات ەلدىڭ تىنىشتىعىن جانە ونىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىن ساقتاۋعا قاتىستى زاڭ تالاپتارىن مۇلتىكسىز ورىنداۋعا مىندەتتى. زاڭ مەن ءتارتىپ بار جەردە تۇراقتىلىق بولادى. بۇل قاعيدا - بارلىعىنا ورتاق»، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق بىرەگەيلىگى مەن بىرلىگىن نىعايتۋ ماڭىزدى مىندەت ەكەنىن ايتتى.
- سوڭعى كەزدە ءبىر ايماققا عانا بەلگىلى ادامدارعا ەسكەرتكىش ورناتۋ سانگە اينالدى. جەرگىلىكتى ونوماستيكا كوميسسيالارى بۇعان جول بەرمەۋگە ءتيىس. ورىنسىز شەشىمدەرگە رەسپۋبليكالىق كوميسسيا توسقاۋىل قويۋى كەرەك. اركىم ءوز باباسىنا ەسكەرتكىش قويا بەرسە، ەلدە رۋشىلدىق، جەرشىلدىك بەلەڭ الادى. وسىعان نازار اۋدارىڭىزدار. كەڭەستىك كەزەڭ قايراتكەرلەرىنە، سونىڭ ىشىندە جاپپاي قۋعىن- سۇرگىنگە تىكەلەي قاتىسى بار ادامدارعا ەسكەرتكىش، بيۋست ورناتۋ ءىسى ءالى جالعاسىپ كەلەدى. ومىردە بولماعان ەرلىك ىستەرگە تولى ءومىرباياندار ويدان قۇراستىرىلىپ جاتىر. ولار تۋرالى دەرەكتەر ارحيۆ قۇجاتتارىندا ناقتىلانباعان نەمەسە مۇلدە جوق. كەيبىر بەلسەندى توپتار ازاماتتارىمىزدى كەڭەستىك كەزەڭدەگى پارتيا جانە مەملەكەت قايراتكەرلەرىنىڭ اڭىزعا بەرگىسىز ءومىرباياندارىنا سەنۋگە ماجبۇرلەپ ءجۇر، - دەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ.
ەتنوسارالىق قارىم- قاتىناس ماسەلەسى ءاردايىم وزەكتى بولىپ قالا بەرەدى.
«ەتنوسارالىق كەلىسىمدى نىعايتۋ - ەلىمىزدىڭ تۇراقتى دامۋىنىڭ نەگىزى. بۇل ماڭىزدى مىندەتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندار مەن جەرگىلىكتى بيلىك، سونداي- اق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەن جالپى ازاماتتىق قوعام كۇش بىرىكتىرۋى قاجەت»، - دەدى پرەزيدەنت.
سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى رۋحاني قۇندىلىقتارىمىزدى ساقتاۋ ماڭىزدى ەكەنىنە نازار اۋداردى.
«حالقىمىزدىڭ دۇنيەتانىمىنا ساي ءداستۇرلى يسلامدى دارىپتەۋ اسا ماڭىزدى. ونىڭ عىلىمي- تەوريالىق نەگىزىن دامىتۋ قاجەت. وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ رۋحاني تاربيەسىن نازاردان تىس قالدىرۋعا بولمايدى. شىن مانىندە، بۇل - وتە ماڭىزدى ماسەلە. ونى بەتىمەن جىبەرسەك، ۇلتتىق سالت- سانامىزدان ايىرىلىپ قالۋىمىز مۇمكىن. اكىمدەرگە قۇزىرلى ورگاندارمەن بىرلەسىپ، ءدىن سالاسىنداعى جۇمىستى جانداندىرۋدى تاپسىرامىن»، - دەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ ۇكىمەت پەن وبلىس اكىمدەرىنىڭ ەڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. مەملەكەت باسشىسى ازاماتتارىمىز ەلىمىزدە وڭ وزگەرىس بولىپ جاتقانىن سەزىنۋى قاجەتتىگىنە توقتالدى. ول ءۇشىن يگى باستامالاردىڭ ءمان- ماڭىزىن حالىققا ۇدايى ايتىپ وتىرعان ءجون.
«ءبىز تۇراقسىزدىققا اپاراتىن ارەكەتتەرگە جول بەرمەيمىز. مۇنداي زاڭسىز ارەكەتتەردىڭ الدىن الۋ قاجەت. ەلگە ىرىتكى سالىپ، قوعامدىق ءتارتىپتى بۇزۋعا شاقىرعان ادامدار قاتاڭ جازالانادى. ارانداتۋعا قارسى كۇرەس زاڭ اياسىندا، جەدەل ءارى جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلۋى كەرەك. ءتيىستى زاڭدارىمىز بار، ولاردى قاتاڭ ساقتاۋىمىز كەرەك. ايتپەسە ارەكەتسىزدىكتىڭ سالدارى ەلىمىز ءۇشىن وتە قاۋىپتى بولۋى مۇمكىن. مەن بىرنەشە رەت ايتقانىمداي، بىزگە، ەڭ الدىمەن، زاڭ ۇستەمدىگى اسا قاجەت. زاڭ ساقتالسا جانە ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىك جوعارى بولسا، قوعامدا ءتارتىپ بولادى. تۇراقتىلىق بار جەردە عانا دامۋ، وركەندەۋ بولادى. ەل بىرلىگى - رەفورمالاردى تابىستى جۇزەگە اسىرۋدىڭ باستى كەپىلى. سوندىقتان ىرىستى ىنتىماقپەن بىلەك سىبانا جۇمىس ىستەۋىمىز قاجەت. مەملەكەتتى جان- جاقتى جاڭعىرتۋعا قاتىستى جۇمىس بولاشاقتا جالعاسىن تابادى. وسى ورايدا مەن ءبىرقاتار تىڭ باستامالاردى ويلاستىرىپ جاتىرمىن. ونى سايلاۋدان كەيىن جاريا ەتەمىن»، - دەپ پرەزيدەنت ءسوزىن قورىتىندىلادى.
سونىمەن قاتار قاسىم- جومارت توقايەۆ اكىمدەر مەن مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارىنا ازاماتتارمەن ءوزارا بايلانىستى كۇشەيتۋدى، كەزدەسۋلەر مەن جەكە قابىلداۋلار وتكىزۋدى تاپسىردى.
كەڭەس بارىسىندا پرەمەر- ءمينيستردىڭ ورىنباسارى التاي كولگىنوۆ، استانا قالاسىنىڭ اكىمى جەڭىس قاسىمبەك، الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ەربولات دوسايەۆ جانە شىمكەنت قالاسىنىڭ اكىمى مۇرات ايتەنوۆ ءسوز سويلەدى.