نەيروحيرۋرگتەر نەلىكتەن وزىق مامان سانالادى - وتا بولمەسىنەن فوتورەپورتاج

استانا. قازاقپارات - مي - بۇل ادام بويىنداعى ەڭ نازىك ورگان. ول ەرەكشە كۇتىمدى قاجەت ەتەتىنى ءسوزسىز.

بۇگىندە انىقتالعان ميدىڭ قاتەرلى ىسكتەرى كوبەيدى. بۇل باعىتتاعى كۇردەلى وتانى تەك جوعارى بىلىكتى دارىگەرلەر جاساي الادى.

ەگەر مىسالى باۋىر مەن بۇيرەكتى ترانسپلانتاتسيالاۋ مۇمكىن بولسا، اتالعان وتە نازىك ورگاننىڭ ەمى مۇلدە باسقا. مۇندا حيرۋرگتىڭ ۇقىپتى جانە ساپالى جۇمىسى عانا پاتسيەنتتىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالا الادى. ەلىمىزدە مي مەن ومىرتقاعا كۇردەلى وتا جاسايتىن بىلىكتى نەيروحيرۋرگ-دارىگەرلەر توبى قالىپتاسقانىن ايتا كەتكەن ءجون. وسى ورايدا قازاقپارات ءتىلشىسى وسىنداي وپەراتسيالاردىڭ بىرىنە قاتىسىپ كوردى. ق ر پرەزيدەنتىنىڭ ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعى اۋرۋحاناسىنىڭ نەيروحيرۋرگ-دارىگەرى اسكەربەك ءسادۋاقاسوۆ ءوز جۇمىسىنىڭ قىر-سىرى تۋرالى ايتىپ بەردى.

«كلينيكاعا ەپيلەپسيامەن اۋىراتىن ناۋقاستار ءجيى تۇسە باستادى»

ءبىز بۇل وپەراتسياعا كۇندىز ساعات 12:00 شاماسىندا كىردىك. دەگەنمەن ول تاڭەرتەڭ باستالىپ كەتكەن ەدى. نەيروحيرۋرگ دارىگەرلەر توبىمەن بىرگە وتا ۇستەلىندە قوزعالىسسىز جاتقان ناۋقاستاعى ەپيلەپسيا اۋرۋىنىڭ وشاعىن الىپ تاستاۋعا كىرىستى. دارىگەر اسكەربەك ءسادۋاقاسوۆتىڭ ايتۋىنشا، كلينيكاعا وسى دياگنوزبەن ناۋقاستار ءجيى تۇسە باستاعان.

«بۇل ناۋقاس جەلكە-ساماي ەپيلەپسياسى دياگنوزىمەن ءتۇستى. ياعني، بۇل پاتسيەنتتە دارىلىك پرەپاراتتاردىڭ كومەگىمەن توقتاتۋ مۇمكىن ەمەس ءجيى ەپيلەپسيا ۇستامالارى بولادى. ماگنيتتىك- رەزونانستىق توموگرافيا (م ر ت) اپپاراتىندا تەكسەرىستەن وتكەننەن كەيىن، ونى ەپيلەپتولوگتار مەن نەيروراديولوگتار قارادى. سودان سوڭ ناۋقاسقا وپەراتسيا جاساۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. ءبىز ەپيلەپسيا وشاعىن الىپ تاستايمىز. بۇل ۇستامالاردىڭ ءجيى بولۋىن توقتاتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەيدى نەيروحيرۋرگ.

دارىگەر ەڭ باستىسى ناۋقاسقا قاجەتتى مەديتسينالىق كومەكتى كورسەتىپ، ونىڭ دەنساۋلىعىنا زيان كەلتىرىپ الماۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى.

«بۇل - كەز كەلگەن حيرۋرگتىڭ باستى ماقساتى. ەپيلەپسيا دەرتى تەك پايدا بولعان ىسىكتەرگە عانا بايلانىستى ەمەس. مۇنى بارلىق مامان كورىپ، بايقاي بەرمەيدى. ناقتى اۋرۋدىڭ وشاعى قاي جەردە ەكەنىن، ۇستامالاردىڭ قانداي ءتۇرى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن راستايتىن باسقا زەرتتەۋ ادىستەرىمەن سالىستىرۋ كەرەك. التى جىل جۇمىس ىستەپ، ەپيلەپسيا ورتالىعىن اشتىق. بۇل - قازاقستانداعى جۇيەلى ەمدەۋ جانە تەك وسى باعىتتاعى وتالار جاساۋمەن اينالىساتىن جالعىز ورتالىق دەپ ەسەپتەيمىن»، - دەدى اسكەربەك ءسادۋاقاسوۆ.

ەپيلەپسيانىڭ ءتۇرلى بەلگىلەرى بولۋى مۇمكىن

وپەراتسيا بولمەسىندە حيرۋرگتان باسقا ماماندار بولدى. ولار - اسسيستەنت، سانيتار جانە كەيىنىرەك ەپيلەپتولوگ قوسىلدى. بۇل نەيروحيرۋرگ ءۇشىن ادەتتەگى وپەراتسيالاردىڭ ءبىرى بولعانىمەن، وتا الدىندا ناۋقاستى مۇقيات دايىنداۋ جانە تەكسەرۋ قاجەت. دارىگەر وپەراتسيا ءۇشىن بارلىعى دايىن ەكەنىنە كوز جەتكىزگەن كەزدە ماماندار جۇمىسقا كىرىسەدى. كوپ نارسە ناۋقاستىڭ كوڭىل-كۇيىنە دە بايلانىستى. وپەراتسيا الدىندا دارىگەرلەر ناۋقاسقا بارلىعىن وي تارازىسىنا سالىپ، ويلانىپ، تەك سودان كەيىن عانا شەشىم قابىلداۋعا كەڭەس بەرەدى. الايدا، كەيبىر جاعدايلاردا ناۋقاستاردىڭ ويلانۋعا ۋاقىتى بولمايدى. ويتكەنى، ونىڭ ءوزى ءۇشىن دە، دارىگەر ءۇشىن دە ۋاقىت تاپشى بولادى.

«ناۋقاستارعا وتادان كەيىنگى جاعدايى قالاي بولاتىنىن تولىق تۇسىندىرسەڭ عانا ولار وپەراتسيا جاساۋعا كەلىسىم بەرەدى. ەپيلەپسيا ۇستامالارى جيىلەپ نەمەسە ونىڭ بەلگىلەرى ادام ومىرىنە قاۋىپ توندىرسە، وندا وپەراتسيا تۋرالى شەشىم قابىلداۋعا بولادى. ەگەر ناۋقاس الەۋمەتتىك ورتادا قالىپتى ءجۇرىپ- تۇرا الماسا، قىزمەت ەتۋىنە اۋرۋى كەدەرگى كەلتىرسە - بۇل جاعدايدا وپەراتسيا جاسالۋى كەرەك. كەيبىر ناۋقاستار دەرتىنە قاراماستان، كۇندەلىكتى تىرشىلىگىن جالعاستىرا بەرەدى. اتالعان اۋرۋ ولاردىڭ دەنساۋلىعىنا ايتارلىقتاي ءقاۋىپ توندىرمەيدى. مۇنداي كەزدە ناۋقاستارعا وتا جاسالمايدى. ويتكەنى، ولاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنا ول ايتارلىقتاي اسەر ەتپەيدى»، - دەپ ءتۇسىندىردى ەپيلەپتولوگ جاسۇلان وتەبەكوۆ.

ماماننىڭ ايتۋىنشا، ەپيلەپسيا كەنەتتەن پايدا بولمايدى. ونىڭ بەلگىلەرى بالالىق شاقتا بايقالادى.

«جۇكتىلىك كەزىندە ايەلدىڭ ورگانيزمىندە بولۋى مۇمكىن ينفەكتسيالار ونىڭ دەنساۋلىعىنا تەرىس اسەر ەتەدى. سالدارىنان بالانىڭ ميى زاقىمدانادى. تيىسىنشە، ول ەپيلەپسيا اۋرۋىنا ۇلاسۋى مۇمكىن. ەپيلەپسيا ۇستامالارىنىڭ 200 دەن استام ءتۇرى بار. سوندىقتان ەپيلەپتولوگتىڭ مىندەتى - بۇل سيمپتومداردى اجىراتا ءبىلۋ. ولار ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن. ماسەلەن، ءسىز كوزىڭىزدى جىپىلىقتاتا بەرسەڭىز - بۇل دا ەپيلەپسيانىڭ بەلگىلەرى بولۋى مۇمكىن. دەگەنمەن، ءاربىر كوزدى اشىپ- جۇمعان ارەكەتتى ەپيلەپسيا دەپ ساناۋعا بولمايدى. سوندىقتان بارلىق كورىنىستەر قوسىمشا زەرتتەلەدى. دياگنوستيكانىڭ ساپاسى ارتقان سايىن، دەرتتى انىقتاۋ كورسەتكىشى دە جەڭىلدەيدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ەپيلەپتولوگ.

وتادان كەيىنگى 4 ناتيجە

ەگەر بۇرىن ادامدار ءوز اۋرۋىن جاسىراتىن بولسا، قازىر ازاماتتار وزدەرىنەن ەپيلەپسيا بەلگىلەرىن بايقاسا، ونى اشىق ايتادى. سونداي-اق، وپەراتسيا الدىندا ناۋقاسقا ونىڭ دەنساۋلىق جاعدايى تۋرالى ەگجەي-تەگجەي مالىمەت بەرىلەدى.

«حيرۋرگيالىق كەزەڭدە اتالعان ەپيلەپسيا وشاعىن ءبىز الدىن الا تالقىلاپ الامىز. سونىمەن قوسا، وتا جاسالعان ناۋقاستى ءبىز ءبىر جىل ىشىندە باقىلاۋدا ۇستايمىز. ەگەر وسى كەزەڭدە ناۋقاستا ۇستامالار بولماسا، وندا وپەراتسيا كومەكتەستى دەگەندى بىلدىرەدى. وپەراتسيادان كەيىن ءتورت ناتيجە بولۋى مۇمكىن. ءبىرىنشى ناتيجەدە - ەپيلەپسيا قايتالانبايدى. ەكىنشى ناتيجە - ۇستامالار سيرەك بولادى. ۇشىنشىدەن، ۇستاما قازىرگىدەن الدەقايدا از، ءبىراق ساقتالادى. ءتورتىنشىسى - وتا جاسالعان ناۋقاستاردىڭ 5 پايىزىندا بۇرىنعى جاعداي قايتالانادى. ياعني، وپەراتسيادان ناتيجە جوق. وسى وتا اياقتالعاننان كەيىن ءبىز بىرنەشە تەكسەرۋ جۇرگىزەمىز. اتاپ ايتقاندا، اۋرۋدىڭ قايتالانۋ ءقاۋپىن باعالايمىز. دەگەنمەن ناتيجەنى ءبىز تەك 12 ايدان كەيىن عانا بىلەمىز. سوندىقتان وتانىڭ بۇل ءتۇرىن كەز كەزلگەن حيرۋرگ ساپالى جۇرگىزە المايدى. بۇل جەردە كوماندالىق جۇمىس قاجەت»، - دەپ ءتۇسىندىردى حيرۋرگ.

كوماندالىق جۇيەلى ءارى ساپالى ۇيىمداسقان جۇمىس قانا كۇردەلى نەيروحيرۋرگيالىق ماسەلەلەردى شەشۋگە ىقپال ەتەدى. ەپيلەپتولوگتاردان باسقا، ق ر پرەزيدەنتىنىڭ ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اۋرۋحاناسىنداعى نەيروحيرۋرگيالىق بريگادادا نيەۆروپاتولوگتار، نەيروراديولوگتار، نەيروانەستەزيولوگتار، نەيروحيرۋرگتەر، نەيرورەابيليتولوگ ماماندار قىزمەت ەتەدى.

«بىزدە نەيروحيرۋرگيالىق وتالاردى جاساۋعا جانە تەكسەرىس جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن قاجەتتى قۇرال-جابدىقتار مەن ماماندار بار. ءبىزدىڭ ءبولىم ەپيلەپسيانىڭ وزگە دە تۇرلەرىن، ميداعى ىسىكتەردى ەمدەۋمەن اينالىسادى. ءبىزدىڭ بولىمشەنىڭ باسشىسى نەيروحيرۋرگيا بويىنشا ساپالى قىزمەت تەك ءبىزدىڭ قالادا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قازاقستاننىڭ ءار وڭىرلەردە بولعانىن كوزدەيدى. وبلىستاردا جانە شەتەلدەردە شەبەرلىك ساباقتارىن وتكىزەدى. كۇزدە وزبەكستاننان نەيروحيرۋرگتەر كەلدى. تاجىريبە الماسىپ، ەكى ەمحانانىڭ مۇمكىندىكتەرىنە باعا بەردىك»، - دەيدى نەيروحيرۋرگ.

بۇيرەك پەن باۋىردى ترانسپلانتاتسيالاۋعا بولادى، ال مي - وتە نازىك ورگان

مامانداردىڭ ايتۋىنشا، قازىر نەيروحيرۋرگيالىق اۋرۋلار جاستار اراسىندا دا ءجيى كەزدەسەدى.

«بۇرىن مي ىسىكتەرى ەگدە جاستاعى ادامداردا انىقتالاتىن. قازىر ءبىز جاستار اراسىندا دا مي ىسىگىنىڭ ءجيى كەزدەسەتىنىن كورىپ وتىرمىز. مۇنداي جاعدايلار وتە كوپ. ەڭ الدىمەن، نەيروحيرۋرگيا ناۋقاستىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋعا ارنالعان. مي بىزگە تۋعاننان باستاپ بەرىلەدى جانە ونى الماستىرا المايمىز. ءسىز جۇرەكتى اۋىستىرا الاسىز، دونور تابا الاسىز. ءسىز باسقا بىرەۋدىڭ بۇيرەگىن نەمەسە باۋىرىن ترانسپلانتاتسيالاي الاسىز. ال مي - وتە نازىك ورگان. ءبىز حالىقارالىق ستاندارتتار بويىنشا جۇمىس ىستەيمىز. مەديتسينا ءبىر ورىندا تۇرمايدى. قازاقستاندا ءاربىر نەيروحيرۋرگ وسى باعىتتىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ كەلەدى. ەلگە جاڭا، زاماناۋي تەحنولوگيالار اكەلىنەدى. نەيروحيرۋرگيا تولىعىمەن زەرتتەلمەگەن، ونى زەرتتەۋ، دامىتۋ قاجەت. مەن دارىگەرلەر پاتسيەنتتىڭ شەتەلگە بارماي، ءوز ەلىمىزدە ەمدەلۋى ءۇشىن تەر توكسە دەپ تىلەيمىن»، - دەپ توقتالدى نەيروحيرۋرگ-دارىگەر.

اسكەربەك ءسادۋاقاسوۆ ق ر پ ءى ب مەديتسينالىق ورتالىعى اۋرۋحاناسىنىڭ نەيروحيرۋرگتەر توبىنا 2016-جىلى قوسىلدى. وسى كەزەڭدە ول بىرنەشە ءساتتى وپەراتسيا جاساپ ۇلگەردى. جاس كەزىندە ول ءارتۇرلى ماماندىقتا ءوزىن سىناپ كورگەن. دەگەنمەن، سانالى ساراپتاي كەلە، نەيروحيرۋرگ بولۋعا بەل شەشكەن.

«بالا كەزىمدە زاڭگەر نەمەسە ادۆوكات بولامىن دەپ ويلايتىنمىن. ءبىراق ءبىر كۇنى مەن اۋرۋحاناعا ءتۇستىم. سول جەردەن تالاپكەرلەرگە ارنالعان جارنامانى كوردىم. قازاق مەملەكەتتىك مەديتسينا اكادەمياسى وقۋعا شاقىرىپ جاتىر ەكەن. سودان كەيىن مەن دارىگەر بولعىم كەلدى جانە تاڭداۋىما ەشقاشان وكىنگەن ەمەسپىن. مەنىڭ اعام دا نەيروحيرۋرگ. ول ستۋدەنت كەزىمدە نەيروحيرۋرگيا بولىمىنە سانيتار بولىپ جۇمىسقا ورنالاسۋدى ۇسىندى. ەكى جىل سانيتار بولىپ جۇمىس ىستەدىم. ەدەن جۋىپ، ەمدەلۋشىلەرگە كۇتىم جاساپ جۇرگەنىم وزىمە ۇنادى. نەيروحيرۋرگيادان باسقا سالاعا بارعىم كەلمەدى. بۇل ءسىز وتە جاقسى كورەتىن جانە ودان باس تارتا المايتىن ءدامدى كرۋاسسان سياقتى»، - دەپ ءبولىستى نەيروحيرۋرگ.

مي مەن ومىرتقاعا جاسالاتىن وتا وزگە دە اۋرۋلاردىڭ پايدا بولۋىنا الىپ كەلۋى مۇمكىن. ناۋقاستى دەرەۋ دايىنداۋ، ءقاۋىپ پەن مۇمكىندىكتى باعالاۋ جانە وپەراتسيالىق قولداۋ - كوپسالالى اۋرۋحانانىڭ باستى ارتىقشىلىقتارىنىڭ ءبىرى. ق ر پ ءى ب مەديتسينالىق ورتالىعى اۋرۋحاناسىنىڭ دارىگەرلەرى جۇمىستا ءبىر عانا باستى قاعيدانى نەگىزگە الادى - ول پاتسيەنتتىڭ دەنساۋلىعى بارىنەن جوعارى. تيىسىنشە، ءساتتى وپەراتسيالار سانى كوبىرەك بولۋى ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىن سالادى.