قازاقى جىلقىنىڭ جاڭا ءتۇرى پايدا بولدى

استانا. قازاقپارات - بەسقاراعايدا قازاقى جىلقىنىڭ «بەسقاراعاي» دەيتىن جاڭا ءتۇرى پايدا بولدى. «شويىنقارا» مەن «بايتورى» اتالعان قىل قۇيرىقتىلاردىڭ كادىمگى جىلقىدان تۇرقى بيىك. سوعان ساي ەتتى ءارى ءسۇتتى.

جازدىڭ اپتابىنا دا، قىستىڭ قاقاعان ايازىنا دا شىدايدى. مىنىسكە دە، جەككەنگە دە ءتوزىمدى. ەرنازار اۋىلىنىڭ تۋماسى حابيدۋللا مۋكينوۆ 1993 -جىلدان بەرى جىلقى شارۋاشىلىعىمەن شۇعىلدانىپ كەلەدى. ات دەسە ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن ازامات قازاق جىلقىسىن اسىلداندىرۋدى سول كەزدەن بەرى ارمانداعان. سان جىلعى سارساڭ، توگىلگەن تەر، ەتكەن ەڭبەك ەش كەتپەدى. وتكەن جىلى «بەسقاراعاي» دەگەن اتاۋعا يە جىلقى تۇقىمىنا پاتەنت الدى.

حابيدۋللا مۋكينوۆ، اسىل تۇقىمدى جىلقى زاۋىتىنىڭ جەتەكشىسى:

- تاريحقا قاراپ وتىرساق، جىلقى قازاق جەرىندە ۇيرەتىلگەن. بوتاي قازباسى دا ونى دالەلدەدى. تۇرىكمەندەردە اقال تەكە بار، ارابتاردىڭ تازا قاندى تۇلپارى بار، انگليادا تازا قاندى جىلقى بار. ويلانا كەلە قازاق جىلقىسىنىڭ دا ساپاسىن سونداي دەڭگەيگە نەگە كوتەرمەسكە دەگەن ارمان بولدى.

ارمانىنىڭ اقيقاتقا اينالۋىنا الماتىداعى قازاق ۇلتتىق اگرارلىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى مەن سەمەيدەگى شاكارىم ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى كوپ سەپتىگىن تيگىزدى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، بەسقاراعايداعى سەلەكسيا جۇمىسى 1968 -جىلى باستالعان.

قايرات يسحان، جىلقى تانۋشى:

- جەرگىلىكتى قازاق جىلقىسىنا اقتوبەنىڭ مۇعالجار جىلقى زاۋىتىنان قازاقتىڭ جابى ءتيپتى ايعىرلارىن الىپ كەلەدى. بۇل 70-80 -جىلداردىڭ باسى. ال 80 -جىلداردىڭ اياعىندا شىعىس قازاقستاننان قابا ءتيپتى ايعىرلاردى اكەپ قوسادى. بەسقاراعاي جىلقىسىنىڭ ەڭ باستى وزگەشەلىگى، ىرىلىگى مەن سالماقتىلىعىندا. تەبىندەگى ايعىرلارى 700، بيەلەرى 600 كەلىگە دەيىن تارتادى. «بويىنىڭ بيىكتىگى 150 سانتيمەتر، كەۋدە ورامى 185 سانتيمەتر. بۇل - جايىلىمدا جۇرگەندەرى. بورداقىعا قويسا سالماعى ءبىر تونناعا دەيىن جەتۋى ابدەن مۇمكىن. بەسقاراعاي ءتيپىنىڭ ەرەكشەلىگى، وسى اۋدانعا، ورماندى جەرگە بەيىمدەلگەن. ءتولدى جاقسى بەرەدى. ومبى قاردان ءوزىنىڭ قورەگىن تابا الادى. ىرىلىگىمەن، سالماقتىلىعىمەن، بويىنىڭ بيىكتىگىمەن، تۇقىم بەرۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.

سول كەزەڭدە باستالعان جۇمىس 2022 -جىلى تۇيىندەلدى دەۋگە بولادى. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنەن مەملەكەتتىك كوميسسيا كەلىپ، قازاقى جىلقىنىڭ جاڭا ءتيپىن اپروباتسيادان وتكىزدى. ولار «بەسقاراعاي» جىلقىسىنىڭ ەلىمىزدەگى وزگە قىلقۇيرىقتىلاردان 25 پروتسەنتكە ونىمدىلىگى جوعارى ەكەنىنە كوز جەتكىزدى. اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى بىلىكتى ماماندار ەتتى- ءسۇتتى باعىتتاعى بەسقاراعاي جىلقىسىن ەلىمىزدىڭ جىلقى شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى زور جەتىستىك، تىڭ جاڭالىق دەپ باعالاپ وتىر. سەبەبى، ەلىمىز ەگەمەندىك العان وتىز جىلدا اباي وبلىسىندا جىلقىنىڭ بىردە- ءبىر جاڭا ءتۇرى شىعارىلماعان.

www.24.kz