قولدان شاپقان قوبىز: ءبىز بىلەتىن بەكەن قايرات ۇلى

None
استانا. قازاقپارات- ءبىز بىلەتىن بەكەن قايرات ۇلى - اقپارات الامانىندا بايگەنىڭ الدىن بەرمەس اقتاڭگەر جۋرناليستەردىڭ ءبىرى. ەڭ باستى ەرەكشەلىگى، قازاقتىڭ قارا تىلىنە كەلگەندە قامشى سالدىرمايدى. ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى ۇلىقتايدى. سويلەسە تاڭدايىنان بال تامادى.

جازسا ءسوزدىڭ ءسولىن شىعارادى. وسى ويىمىزدىڭ ايعاعىنداي ونىڭ ءماندى ماقالالارى وقىرمان ولجاسىنا اينالعالى قاشان.

بۇگىنگى باسپا ءسوزدىڭ قاساڭ قاعيدالارىنا باعىنىپ ۇيرەنگەن كەيبىر وقىرماندارىمىزعا بۇل ارىپتەسىمىزدىڭ ادەتتەن تىس ءادىس- مانەرى، تىم «قازاقشا» تىركەستەرى ەسكىلىك قالدىعىنداي ەرسىلەۋ كورىنۋى دە مۇمكىن. اسىرەسە ەتنوگرافيالىق ەسسەلەرىندە ول امالسىزدان ارحايزمگە اينالعان اتاۋلاردى، ۇلتتىق بولمىس ۇعىمدارىن ءجيى قولدانادى. بۇلاردى ءتۇسىنۋ ارينە وڭاي ەمەس.

ال بەكەنگە مۇنىڭ ءبارى بالا كەزىنەن تانىس. قازاقى ءداستۇردىڭ قايماعى بۇزىلماعان موڭعولياداعى بايانولگەي ايماعىنىڭ قوبدانقول اۋىلىنداعى ايران ۇرتتاپ، قوي قۇرتتاعان شوپاننىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن كەيىپكەرىمىز كوزىن اشقاننان كوشپەلى ءومىر سالتىن كورىپ ءوستى. قوي جايىپ، قوزى كوگەندەپ ءجۇرىپ، ءتورت تۇلىكتىڭ قىر- سىرىنا قانىقتى. تاۋ- تاستى كەزىپ، تابيعاتتىڭ تىلسىم سىرلارىمەن تانىستى. ات قۇلاعىندا ويناعان اعالارىنىڭ قىردا قيقۋلاپ كوكپار تارتقانىن، جەڭگەلەرىنىڭ كيىز باسىپ، كورپە قارپىعانىن كوردى. قاپتاعان قارا سيراق بالالارمەن بىرگە ورەدەن قۇرت ۇرلادى. جايلاۋدىڭ جانعا جايلى كەشتەرىندە اۋىل اقساقالدارى ايتاتىن ەسكىنىڭ ەستى اڭگىمەلەرىنە قۇلاق ءتۇردى. قارا تانىعان قارشادايىنان اڭىز- ەرتەگىلەرگە اڭسارى اۋدى. «الپامىس»، «قوبىلاندى» سەكىلدى باتىرلار جىرىن، «ايمان - شولپان»، «قالقامان - مامىر» سياقتى ماحاببات داستاندارىن، كەرەيدىڭ كەمەڭگەرى اقىت قاجىنىڭ «شولاق قول قاتىن» قيسساسىن باسىنا جاستانىپ وقىدى. اسىرەسە فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى قابيداش قالياسقار ۇلى 1970 -جىلى قۇراستىرعان «حالىق جىرلارى» اتتى جيناق قولىنان تۇسپەيتىن. ونىڭ ىشىندە ايتىستىڭ ءتۇر- ءتۇرى بولاتىن. سودان كورىپ الىپ، ورىستەگى توقتى- تورىممەن ايتىساتىن ادەت تاپتى. ارينە، ءازىل ايتىستىڭ سوزدەرىن شاتىپ- بۇتىپ ءوزى شىعاراتىن. وسىلايشا، اۋىز ادەبيەتىمەن اۋىزدانعان ەدى. سونداي- اق ايتقىشتىعىمەن، اينالاسىنداعىلاردى كۇلكىگە كومەتىن «وتىرىكشى بولكەباي» دەيتىن كىسىنىڭ قالجىڭعا قۇرىلعان قاعىتپالارىنا قۇلاق قۇرىشىن قاندىردى. ال ەسەيگەندە وقىعان ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەرى» مەن «التىن ورداسى» مۇنىڭ رۋحاني الەمىن توڭكەرىپ، تاريحي ساناسىن وياتتى.

* * *

جاستايىنان جارتىلاي كوشپەلى ءومىردىڭ قىزىعى مەن شىجىعىن كورىپ وسكەن ورەلى ورەن ءويتىپ- ءبۇيتىپ ورتا مەكتەپتى دە بىتىرەدى. كىتاپتى كوپ وقىعان وعلاننىڭ ارمان- اڭسارى جەتىپ ارتىلاتىن. «سۇراۋشىنىڭ سۇيگەن اسىن كىم بەرگەن؟». سوندىقتان قياداعى قىراننان قولداعى قورازدى ارتىق كورۋگە تۋرا كەلدى. بار تىرلىگى مالمەن بايلانىستى اكەسى مۇنىڭ مال دارىگەرى بولعانىن قالادى. اناۋ قاۋكەن سەكىلدى مامان بولساڭ اۋزىڭنان اق ماي اعادى دەپ ۇنەمى ۇلىن ۇگىتتەيتىن. جارىقتىق ماقساتىنا جەتە المادى.

ايتقانعا كونبەگەن، ايداۋعا جۇرمەگەن «جۇگىرمەگى» جۇرتتا جوق بالەنى باستاپ ۇلانباتىردا ورنالاسقان سۋحە- باتور اتىنداعى اسكەري ينستيتۋتقا ءتۇستى. وندا ارتيللەريانىڭ كارتوگرافياسىن وقىدى. بۇل اسپاننان تۇسىرىلگەن سۋرەتتەردى سويلەتەتىن ماماندىق. اسكەري كارتادا سۋىردىڭ ىنىنە دەيىن كورسەتىلەدى ەكەن. بۇرىن ءيىسى مۇرىنىنا بارمايتىن موڭعول ءتىلىن سوندا تەز مەڭگەرىپ الدى.

اتالعان وقۋ ورنىن بىتىرگەن سوڭ قوبداداعى اسكەري گارنيزوندا 7 جىل قىزمەت ەتتى. بىرگە وقىعان كۋرستاستارىنىڭ ىشىنەن جەكەي قاليدولدا ۇلى موڭعوليا ارمياسىنىڭ گەنەرالى دارەجەسىنە جەتتى. ال قايرات ۇلىنىڭ قايراتى كاپيتاننان ارىگە اسپادى. الايدا ايى وڭىنان تۋىپ، موڭعول حالىق رەسپۋبليكاسى جاستار وداعىنىڭ سىيلىعىن الدى. «ۇزدىك ينتەلليگەنت» نوميناتسياسى بويىنشا. سولاي...

* * *

وقالى كيىمدى وفيتسەر بولىپ جۇرە بەرەر مە ەدى، كىم ءبىلسىن. باقىتىنا قاراي عۇمىردارياسى باسقا ارناعا بۇرىلدى. 1991 -جىلدىڭ كۇزىندە ماڭگىلىك مىزعىماستاي كورىنگەن ك س ر و كۇيرەدى. وداقتاس رەسپۋبليكالار ءوز الدىنا وتاۋ قۇرىپ، تاۋەلسىزدىك تۋىن تىكتى. ەجەلدەن ازاتتىقتى اڭساعان اتا- بابالارىمىزدىڭ اسىل ارمانى اقيقاتقا اينالدى.

ەگەمەندىكتىڭ ەلەڭ- الاڭىندا تاريحي وتانىنا ورالعان بەكەن قايرات ۇلى قۇداي قوسقان جارى توتى مەن ءۇش ۇلىن جەتەكتەپ شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ تارباعاتاي اۋدانىنا تابان تىرەدى. ەسى قالماي قاتتى قۋانعانى، مۇندا ءىس- قاعازدار تەك قازاق تىلىندە جۇرگىزىلەدى ەكەن. باسقا شارۋانىڭ كەنەۋى ابدەن كەتىپتى. توقىراۋدىڭ تورىندا شىرمالعان حالىق جۇدەپ- جاداپ بىتكەن. بۇل دا سولاردىڭ قاتارىنا قوسىلىپ، كۇنكورىس قامىنا كىرىستى. ءوزى ايتقانداي، «ولگەن جوق، باسقاسىنىڭ ءبارىن كورىپ باقتى». قاشان شارۋاشىلىق تاراعانشا بۇدان ءبىراز جىل بۇرىن قويشىنىڭ كومەكشىسى بولدى. «اعا شوپان بولسام» دەگەن ارمانى ءسويتىپ ىشىندە كەتتى.

بويداعى قابىلەت جاي جاتقىزسىن با، قولى قويدان بوساپ ەرىككەندە ەرمەك ءۇشىن جازعان- سىزعاندارىن اۋداندىق گازەتكە اپارىپ ەدى، كادەگە جاراي كەتكەنى. ونى قويىپ، ويلاماعان جەردەن جۇمىسقا شاقىرعاندارىن قايتەسىڭ. كوپ ۇزاماي رەداكسيا جاۋاپتى حاتشىسىنىڭ ورىندىعىنا قونجيدى. ءسويتىپ، ونى وڭ جولعا باستاعان جۋرناليستىك ساپارى باستالعان ەدى. ءدال وسى ارادا بۇعان اسكەري ءبىلىمىنىڭ پايداسى ءتيدى. ماتەماتيكالىق دالدىكپەن زەڭبىرەك وعىن كوزدەگەن نىساناعا ءدوپ تيگىزۋدىڭ ەسەپ- قيسابىن شىعارىپ كارتاعا تۇسىرەتىن ادامعا گازەتتىڭ ماكەتىن سىزۋ بۇيىم بولىپ پا؟ جاڭا كاسىبى جانىنا مايداي جاعىپ، بەيتانىس كاسىپتىڭ قۇلاعىنان ۇستادى.

* * *

ەت پەن تەرىنىڭ اراسىنداعى ەپتەگەن جەلىكتى مالدانىپ، ەكى قازاقتىڭ ءبىرى ولەڭ قۇراستىرادى. بەكەن دە سول «اۋرۋدان» ساۋ ەمەس- تۇعىن. بىردە شابىتىنا ءمىنىپ، شامىرقانىپ بىردەن ءتورت ولەڭدى توگىپ تاستاعانى. ونىسىن حات قىلىپ الماتىداعى «پاراسات» جۋرنالىنا جولدادى. مىنا قىزىقتى قاراڭىز، باس رەداكتور سماعۇل ەلۋباي بەلگىسىز اۆتوردىڭ جۇرەكجاردى جىرلارىن ۇناتىپ، نامىستى شەرحان مۇرتازانىڭ قولىنا ۇستاتىپتى، وزدەرىندە باسۋدىڭ رەتى كەلمەسە كەرەك. سونىمەن قويشى، ەلجاندىلىقتى ەڭ ءبىرىنشى كەزەككە قوياتىن قايران شەراعاڭ «قايدان كەلدىڭ دەيسىز بە؟»، «اتامەكەنگە نەگە كەلدىم؟»، «نە اكەلدىم؟» دەيتىن ءۇش ولەڭدى «ەگەمەننىڭ» 1992 -جىلعى ناۋرىزعا ارنالعان مەرەكەلىك نومىرىندە جاريالاپ جىبەرەدى. بۇل اقىندىق ەمەس، ىشتەگى قىستىققان شەردىڭ زامانا زاپىرانى بولىپ سىرتقا شىعۋى بولاتىن.

مىقتىلار مويىنداعان وزەكجاردى ولەڭدەرىندە بەكەڭ نە دەپتى سوندا. ونى ءوزىڭىز وقىپ كورىڭىز.

«التاي تاۋدىڭ

ار جاعىنان كەلدىم،

باي- ولكە ايماعىنان كەلدىم.

ءالى ءوڭى بۇزىلماعان،

قازاقتىڭ قايماعىنان كەلدىم.

سونان سوڭ.. .

التىن وردانى كورەيىنشى

دەپ كەلدىم،

قولىم ۇشىن بەرەيىنشى

دەپ كەلدىم.

شەتتە تۋدىم،

شەتتە ءوستىم، اعايىن،

ءدال ورتاڭدا ولەيىنشى

دەپ كەلدىم.

ءويدويت! تاعى نە دەپتى؟

عاسىردىڭ تىلەگىن اكەلدىم.

ەسكى قازاقتىڭ

اڭقاۋ جۇرەگىن اكەلدىم.

ءاپ، بارەكەلدى!»

ايتپاقشى، بۇل ولەڭدەر سول ۋاقىتتا قوعامنىڭ قوتىرىنىڭ قانىن شىعارا قاسىعان پۋبليتسيستيكالىق وي- تولعامدارىمەن دۇرىلدەگەن مارات قابانبايعا دا قاتتى ۇناپتى. ول جايىندا ماكەڭنىڭ جۇبايى ساۋلە جەڭگەمىز بەرتىندە «جاس قازاق» گازەتىنە بەرگەن ينتەرۆيۋىندە جاقسى ايتىپتى.

* * *

بەكەن باۋىرىمىزدىڭ كەمەلىنە كەلىپ، كەر جورعاسىنا مىنگەن كەزى اقوردالى استاناعا ات باسىن بۇرۋمەن تىكەلەي بايلانىستى ەكەنى داۋسىز. استانالىق مارتەبە الىپ كەرەگەسىن كەڭەيتكەن «اقمولا اقيقاتىنا» جۇمىسقا العان باسىلىم باسشىسى جۇماگۇل ساۋحات اپايىنا العىسى شەكسىز. مارقۇمنىڭ نۇرى پەيىشتە شالقىسىن.

ءبىز بەكەن ەكەۋىمىز وسى «استانا اقشامىنىڭ» بوساعاسىندا تابىستىق. قازاقستاننىڭ ون ءتورت وبلىسىنان جينالعان قىز- جىگىتتەر ەلوردامەن بىرگە ەسەيدىك. تالاي اشى- تۇشى كۇندەردى باستان كەشتىك. جالاقى از، باسپانا جوق. سوندا دا ساعىمىز سىنبادى. الدىمىزدان اق كۇن تۋارىنا سەندىك.

سول ۋاقىتتا عوي «ءاي، بەكەن- اي، قاي قىلىعىڭدى ايتسام ەكەن- اي» دەپ ءازىل- شىنى ارالاس اندەتەتىنىمىز. جۇمىستى جاپىرىپ ىستەيتىن بەكەننىڭ ورتاق مىندەتتى ورىنداۋ ورايىندا كەيدە «اقساقتى تىڭداي قىلىپ» جىبەرەتىن «ونەرى» بولعانىن نەسىنە جاسىرايىق. قايسىبىر جىلى استاناعا اتىراۋ دراما تەاترى گاسترولگە كەلە قالسىن. مادەنيەت بولىمىندەگى بەكەنىمىز ساحناعا قويىلعان سپەكتاكلدەر جايىندا ماتەريال دايىندادى. ماقالانىڭ ورتاسىن ويىپ ادەمى سۋرەت سالىپتى. ءبىراق سۋرەتتەگى ارتىستەردىڭ اتى- جوندەرى جازىلماپتى. سونى بەكەنگە ايتىپ ەدىم، قىبىجاقتاپ اجەپتاۋىر الەككە ءتۇستى. ولار كەشە ەلدەرىنە قايتقان. قازىر جولدا كەتىپ بارادى. حابارلاسا المايمىز. ەندەشە كەز كەلگەن ءبىر فاميليانى جازا سالساق قايتەدى، دەپ قاراپ تۇر سابازىم.

- ءوي، سەن نە ايتىپ تۇرسىڭ ءوزىڭ. ارتىستەر تانىمال بولادى. ەرتەڭ بىرەۋلەر ءبىلىپ قويسا ۇيات ەمەس پە؟ - دەيمىز عوي وزىمىزشە كەلىسپەگەن سىڭاي تانىتىپ. اناۋ ايىلىن جيار ەمەس. «وي، وندا تۇرعان نە بار. انادا ماعان دومبىرا تارتىپ وتىرعان ورىس بالاسى بەينەلەنگەن ءبىر سۋرەتتى بەرىپ، مىناعان قىسقا عانا ءماتىن جازىپ بەرە قويشى دەگەنىڭىز ەسىڭىزدە مە؟ سۋرەتتىڭ سىرتىن قاراسام ەشبىر دەرەگى جازىلماپتى. ءىز- ءتۇسسىز قاراقتى قايدان ىزدەپ جۇرەم، اتى- ءجونىن كوليا پەتۋحوۆ دەپ جىبەرىپ ەم، ەشكىم ەشتەڭە دەگەن جوق قوي. مىناۋ دا سول سياقتى «ءوتىپ» كەتەدى» دەگەنى عوي بەكەنىم بەتى بۇلك ەتپەي.

كۇلەسىڭ بە، جىلايسىڭ با؟

جاستىقتىڭ جەلىگىمەن جەلىپ جۇرگەن «جەلبىر جەكەن» شاعىمىزدا باسقا دا تالاي قىزىقتار بولعان. بالانىڭ قاي جىلاعانى ەستە قالادى. ءوتتى. كەتتى. ەندى مىنە، قار جاۋدى. ءىز باسىلدى. تۇك كورگەم جوق دەگەندەي كەيىپتەمىز.

بۇل بەكەننىڭ ءازىل- قالجىڭعا كەلگەندە الدىنا جان سالمايتىنىنا تاعى ءبىر مىسال كەلتىرەيىن. بەيجىڭ وليمپياداسىندا موڭعوليالىق ديۋزدوشى ت. نايدان اقتىق ايقاستا ءبىزدىڭ اسحات جيتكەيەۆتى جەڭىپ، ءوز ەلىنىڭ تاريحىندا تۇڭعىش رەت وليمپيادا چەمپيونى اتاندى. وي، سونداعى قۋانىشتان اعىل- تەگىل جىلاعانى- اي جاڭاعى بالۋاننىڭ. وسى وقيعانى بىردە بەكەنگە ايتىپ، سول كۇنى كۇللى موڭعوليا جىلاعان شىعار دەپ سۇرادىم. «ارينە، كوزدەرىن اشىپ كورگەن تۇڭعىش وليمپيادا التىنى بولسا، جىلاماي قايتەدى. ولارمەن قاراقورىمداعى كۇلتەگىن تاستارى قوسىلا جىلادى» دەمەسى بار ما، ءداپ، سونىڭ ءبارىن ءوز كوزىمەن كورىپ تۇرعانداي.

تالانتتى قالامگەردىڭ تاپقىرلىعى ءوز الدىنا ءبىر توبە. مىسالى، «جاڭا باستىق جامان ەمەس»، «سيام ەگىزدەرى»، «ورالمان قاسقىر» قاتارلى وقىلىمدى دۇنيەلەرىنىڭ استارىندا تولعاۋى توقسان تىرشىلىكتىڭ نەبىر تۇيتكىلدەرى جاتىر. كۇلىپ تۇرىپ كۇڭىرەنگەندەي كۇي كەشتىرەدى كوكىرەگى وياۋ كوپشىلىككە.

سالتاناتتى سارايلاردىڭ بىرىندە ۇلكەن رەسپۋبليكالىق ايتىس ءوتتى. وت اۋىزدى اقىندار نە ايتپادى؟ كوپ سوزدەرىن گازەت بەتى كوتەرمەيدى. ءۇنسىز قالۋىمىزعا تاعى بولمايدى. ءسوز سايىسىنان ەسەپ جازعان بەكەن قايرات ۇلى تاباندا جول تاۋىپ كەتتى. ەكى شتريح ەسىمنەن شىقپايدى. انەۋبىر تانىمال ايتىسكەردىڭ قارىم- قابىلەتى تۋرالى قىسقا ءارى نۇسقا پىكىر ءبىلدىرىپتى. «... جىر شۋماقتارى جۇپ- جۇمىر. ۇيقاستارى ۇتقىر. ىزدەسەڭ ىلىك تاپپايسىڭ. ءبىراق سوزدەرى جىلتىراپ تۇرعانىمەن جىلۋى جوق. رەسمي گازەتتىڭ باس ماقالاسى سياقتى».

سول ايتىستا ايتاقىن بۇلعاقوۆ جوعارى بيلىك جونىندە، استانا جايىندا اشى شىندىقتى ايتىپ- ايتىپ جىبەردى. سونى بەكەن قالاي جازدى دەيسىزدەر عوي؟ قارسىلاسىنىڭ قارىمتا ۋاجدەرىن تىزبەلەپ شىقتى دا، «ال ەندى ايتاقىننىڭ ايتقاندارىن جازۋعا بولمايدى» دەپ كەلتەسىنەن قايىرا سالدى.

تاپقىرلىق پا، تاپقىرلىق...

كادىمگى ءسابيت مۇقانوۆ ستيلىندەگى كانىگى اڭگىمەشى بەكەن قايرات ۇلىنىڭ اۋىزەكىگە جاقىنداۋ جازبالارى وقىرماندى ەرىكسىز ەلىكتىرىپ- جەلىكتىرىپ اكەتەدى. ماسەلەن، سەيىت كەنجەاحمەتوۆ، توكەن يبراگيموۆ سىندى ءسوز سۇلەيلەرىمەن جۇرگىزگەن سۇحباتتارىن «قازاقى اڭگىمە» ايدارى اياسىندا بەرگەنىمىزدە ەداۋىر رەزونانس تۋدىرعانى ءالى ەستە.

جۋرناليستيكانىڭ القىن - جۇلقىن جۇگىرىستەرىنىڭ اراسىندا بەكەن ەتنوگرافيالىق ەلەمەنتتەرگە اسا باي، تاريحي- تانىمدىق ماڭىزى زور ەكى- ءۇش كىتاپ جازدى. اتبەگىلىك، قۇسبەگىلىكتىڭ وزگەلەر بىلمەيتىن وزەكتى ماسەلەلەرىن قامتيتىن مەتوديكالىق تۋىندىلار حالىقتىڭ سان عاسىرلىق ساياتشىلىق ونەرىنە قاتىستى تولىپ جاتقان مالىمەتتەردى العا تارتادى. «كۇمىس جامبى» اتتى كىتابىنداعى دەرەكتى اڭگىمەلەر قىزىقتى وقيعالارىمەن وقىرماندى بىردەن باۋرايدى.

ال ەندى «قازاقيا قالاي وتارلاندى؟» دەيتىن تاريحي بايانىندا پاتشالى رەسەيدىڭ ەلىمىزدى جاۋلاۋ جولىنداعى جىمىسقى ساياساتىنىڭ قايتىپ جۇزەگە اسقاندىعىن ناقتى دەرەكتەرمەن ناقىشتادى. اتتەڭ اۆتوردىڭ عىلىمي اتاعى جوق. بالكىم سودان بولار، كەيبىر كەردەڭ مىنەزدى عالىمدارىمىز بۇعان جەتە ءمان بەرمەدى. ەسەسىنە قالىڭ كوپشىلىك دۇرىس قابىلدادى. ايتقاندايىن، اكادەميك ورازاق سماعۇل ءوزى كەيىنگى كەزدەرى وقىعان كىتاپتارىنىڭ ىشىندە وسى ءبىر دۇنيەنىڭ شوقتىعى بيىك ەكەنىن ۇلكەن تەبىرەنىس ۇستىندە تىلىنە تيەك ەتكەن ەدى.

* * *

ءوزىم تۋىپ- وسكەن جازيرالى جەتىسۋدىڭ اقسۋ جاعىندا جىر ءدۇلدۇلى ءىلياس پەن قوبىزشى مولىقباي ەسىمدەرى ەگىز اتالادى. اۋىلىمىزداعى كونەكوز قاريالاردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، قۇلاگەر اقىننىڭ اتىن «اقكوبىكتى» اڭىراتىپ، «بوزىنگەندى» بوزداتقان كۇيشى اتامىز قويعان كورىنەدى. شىنىمەن سولاي شىعار. ا، بالكىم، كىندىك كەسىپ، كىر جۋعان توپىراعى ورتاق، زامانى ءبىر زاڭعارلاردىڭ اراسىنان رۋحاني تۋىستىق ىزدەگەن ىزگى نيەتتى اعايىننىڭ قيالىنان تۋعان قيسىن بولار. قايدان بىلەيىك.. . قالاي بولعاندا دا قاتەلىگى جوق.

«قوبىزشى مولىقباي

شال ماتايداعى،

ماتايدا كەنجە،

تۇڭعات، ساقايداعى.

قازاقتا قوبىزشىنىڭ

قالعانى سول

جورعا ەدى مايماڭداعان

باقايشاعى»،

دەپ ىلەكەڭنىڭ ءوزى ولمەس جىرعا قوسقان ايگىلى تۇلعانىڭ قولدان شاپقان قوبىزىن تالدىقورعان قالاسىنداعى جانسۇگىروۆ مۋزەيىنەن كورگەنىم بار. قاسيەتتى قارا قوبىزدىڭ قانداي اعاشتان جاسالعانىنان حابارىم جوق. قايىڭ الدە قاراعاي... جارىقپەن شاعىلىسىپ جالت- جۇلت ەتكەن بوياۋى بايقالمايدى. كەيبىر جەرىنىڭ تابيعي كەدىر- بۇدىرى دا كورىنبەي قالمايدى. فانەردەن ىستەلىنگەن فابريكانىڭ اسپاپتارىنداي جىلتىراپ كوز اربامايدى. ءبىراق سىرتى قاراپايىم كورىنگەنىمەن بۇل جادىگەردىڭ ءبارىبىر وزىنە تارتىپ تۇراتىن ءبىر قاسيەتى بار.

الپىستىڭ اسقارىنا كوتەرىلگەن «ەگەمەننىڭ» ەڭبەكتورىسى بەكەن زامانداسىمدى مەن سول قوبىزعا ۇقساتامىن. كۇڭىرەنىپ كۇي توكسە قازاقتىڭ ىقىلىمىنان بەرگى شەر- شەمەنىن شەجىرەلى سارىنعا قوساتىن وسىناۋ كيەلى اسپاپ سەكىلدى بەكەن قايرات ۇلىنىڭ جازعاندارى دا كىسىنىڭ قاي- قايداعىسىن قوزعاپ، ەستەن شىققان ەسكىلىك اتاۋلىنىڭ اسەم الەمىنە قاراي جەتەلەيدى. ساناڭا سالماق سالىپ، وي- ءورىسىڭدى كەڭەيتەدى. ۇلتتىق تامىرىڭدى تانىپ- بىلۋگە تالپىندىرادى.

قازاعىن سۇيگەن قالامگەردىڭ كوزدەگەن ماقساتى دا ءسىرا، وسى بولسا كەرەك.

اۆتورى تالعات باتىرحان

https://egemen.kz /


سوڭعى جاڭالىقتار