پياز باعاسى رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتتى
فيليپپين اسحاناسىندا نەگىزگى اس قۇرامى سانالاتىن پياز باعاسى ەتتەن دە قىمباتتاپ كەتكەن. پيازدىڭ ءبىر كەلىسى 700 پەسوعا نەمەسە شامامەن 13 ا ق ش دوللارىنا قىمباتتادى.
جەرگىلىكتى مەيرامحانالاردا پياز جانە پياز قوسىلعان تاعامداردىڭ جوقتىعى ەسكەرتىلگەن حابارلاندىرۋلار ىلىنگەن.
فيليپپيندىك شەنەۋنىكتەر تۋريستەرگە ارنايى رۇقساتسىز پياز تاسىمالداۋعا بولمايتىنىن ەسكەرتىپ جاتىر.
جەرگىلىكتى ب ا ق- تىڭ حابارلاۋىنشا، فيليپپين شەنەۋنىكتەرى وتكەن جىلى 500-600 ميلليون پەسو تۇراتىن (9-11 ميلليون ا ق ش دوللارى) پيازدى تاركىلەگەن. كونتراباندالىق پيازدىڭ كولەمى ەلدەگى بارلىق كونتراباندالىق اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ 30 پايىزىن العان.
وسى اپتادا ەل پرەزيدەنتى فەرديناند ماركوس ەلدەگى ازىق-تۇلىك ينفلياتسياسىن توتەنشە جاعداي دەپ اتادى.
«پياز باعاسىنىڭ قىمباتتاۋى جەلتوقسان ايىندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان دەڭگەيگە جەتتى»، - دەدى اتەنەو دە مانيلا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى لەوناردو لانزونا.
جەلتوقسان ايىنىڭ سوڭىندا پيازدىڭ ءبىر كەلىسى 720 پەسوعا (13 دوللار) جەتتى، بۇل مەگاپوليستەگى ەڭ تومەنگى كۇندىك جالاقىدان (533-570 پەسو) اسىپ تۇسەدى. سودان بەرى باعا تومەندەدى، ءبىراق ءبىر كەلى پياز ءالى كۇنگە دەيىن تۇتاس تاۋىقتان قىمبات.
تەك پياز عانا قىمباتتاعان جوق. جۇمىرتقا باعاسى دا كوتەرىلىپ، ەلدە قانت تاپشىلىعى بايقالدى.
ساراپشىلار پياز داعدارىسىنىڭ ءارتۇرلى سەبەپتەرىن اتايدى: سالقىنداتقىش قويمالاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى، پاندەميادان كەيىنگى سۇرانىستىڭ ءوسۋى، كونتراباندا مەن تابيعي اپاتتاردىڭ اسەرى.
فيليپپيننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى جەرگىلىكتى فەرمەرلەرگە اسەردى ازايتۋ ءۇشىن پياز يمپورتىنا شەكتەۋلەر ەنگىزىلەتىنىن ايتتى. فيليپپين پرەزيدەنتى CNN Philippines ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا كوكونىستى يمپورتتاۋدان باسقا امال جوق ەكەنىن حابارلادى. سونىمەن قاتار، ءوندىرىستى جاقسارتۋ جانە كونتراباندامەن كۇرەسۋ ءۇشىن شارالار قولدانىلاتىنىن ايتتى.
«مەنىڭ ويىمشا، بۇل ماسەلەنى شەشۋدىڭ ەڭ جاقسى جولى - فەرمەرلەرگە تۇتىنۋشىلارمەن تىكەلەي جۇمىس جاساۋعا مۇمكىندىك بەرۋ»، - دەدى پروفەسسور لانزونا.
ول ۇكىمەت فەرمەرلەردى نارىققا شىعۋ ءۇشىن تەحنولوگيالارمەن قامتاماسىز ەتۋگە نازار اۋدارۋى كەرەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى.