گالستۋكتىڭ قۇلى
ول کەزدە مەن الماتى جوعارعى پارتيا مەکتەبىندە تىڭداۋشى ەدىم. سول جىلدىڭ قاراشا-جەلتوقسان ايلارىندا «قونايەۆتى ورنىنان الادى ەکەن» دەگەن سوزدەر ءجيى ەستىلە باستادى. ءبىزدى سول کەزدە ءبىر نارسە عانا تولعاندىردى: «قونايەۆتىڭ ورنىن کىم باسادى؟» بۇل ساۋالدى ءبىر-بىرىمىزگە قويۋدان جالىقپادىق. اقىرى 16- جەلتوقسان کۇنى «موسکۆادان پارتيانىڭ مىقتىلارى قونايەۆتى قىزمەتىنەن بوساتۋ ءۇشىن کەلىپتى» دەگەن سوزدەر تىڭداۋشىلار اراسىنا تەز تاراپ کەتتى. پلەنۋم تۇسکە دەيىن وتسە دە رەسمي حابار بەرىلمەي، تەک کۇندىزگى ساعات ۇشتە عانا موسکۆادان قونايەۆتىڭ قىزمەتىنەن بوساتىلعانى، ورنىنا کولبين دەگەننىڭ سايلانعانى تۋرالى حابار تاراتىلدى.بۇل ءوزى پارتيا جارعىسىنىڭ تالاپتارىنا قايشى کەلەتىن شەشىم بولاتىن. سەبەبى کولبين قازاقستان کوممۋنيستىک پارتياسىنىڭ ەسەبىندە تۇرمايتىن ەدى.
تۇسکى اس ءىشىپ، اسحانادان شىققاندار ەلىمىزدە بولعان ساياسي وقيعا تۋرالى پىکىر الماسىپ، کۇننىڭ ىزعارىنا قاراماستان دالادا ۇزاق تۇردىق. سول ايدا وبلىستىق گازەتتەردىڭ پارتيا تۇرمىسى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىلەرى ءبىر ايلىق کۋرستا وقىپ جاتقان. ولاردىڭ اراسىندا بۇگىندە ەلىمىزگە تانىمال ازاماتتار دا بولدى. سولاردىڭ ءبىرى کەيىنىرەک پارلامەنت دەپۋتاتى بولعان، مەملەکەتتىک سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، جازۋشى الدان سمايىل. ول اشىنا سويلەپ، ک پ س س ورتالىق کوميتەتىنىڭ شەشىمى دۇرىس ەمەس ەکەنىن، مۇنىڭ اقىرى جامان بولاتىندىعىن دا ايتىپ قالدى.
- بۇل نە ماسقارا! قازاقستاننان ديمەکەڭنىڭ ورنىن باساتىن ءبىر لايىقتى ازاماتتىڭ تابىلماعانى ما؟
- باسقا رەسپۋبليکادا بۇلاي ىستەي الماس ەدى...
- باسىنعانى، قازاقتى حالىق دەپ ساناماعانى عوي...
- مۇنىڭ سوڭى جاقسىلىققا اپارمايدى، - دەگەن سياقتى سوزدەر ايتىلىپ جاتتى.
تۇنىمەن ءار بولمەدە باس قوسقاندار وسى تاقىلەتتەس اڭگىمەلەردى جالعاستىردى. تاڭەرتەڭ توپ جەتەکشىسى بولعان سوڭ ساباققا ادەتتەگىدەي ەرتە کەلدىم. نەگە ەکەنى بەلگىسىز، ساباقتىڭ باستالاتىن ۋاقىتى بولسا دا تىڭداۋشىلار کەشىگىپ جاتتى. پروفەسسور وراز بايمۇراتوۆ وقۋ بولمەسىندە ارى-بەرى ءجۇرىپ، تىڭداۋشىلاردى ءۇنسىز کۇتىپ ءجۇر. ءجۇزى سىنىق. وسى کەزدە اۋديتورياعا دەکانىمىز زەينوللا ايتىموۆ کىرىپ کەلدى.
- ساباق بولمايدى. تەزدەتىپ کلۋبقا جينالىڭدار. چ پ! - دەدى.
- قانداي چ پ، نە بولىپ قالدى؟ - دەپ ورنىمنان تۇرىپ، دەکانعا جاقىندادىم.
- الاڭعا پارتيانىڭ شەشىمىنە نارازى بولعان جاستار جينالىپ جاتىر، - دەدى. - ارتى قان توگۋگە ۇلاسىپ کەتپەسە بولعانى، - دەگەنى. جۇرەگىم زىرق ەتە قالدى. وندا جاعدايدىڭ ءماز بولماعانى عوي. پروفەسسور وراز بايمۇراتوۆ بىزدەن ساباقتى سۇراماسا دا قاتىسىپ وتىرعان 5-6 تىڭداۋشىعا «5» دەگەن باعا قويىپ، جورنالعا قولتاڭباسىن قويىپ، ماعان بەردى دە جايلاپ شىعىپ کەتتى.
مەکتەپتىڭ کلۋبىنا تىڭداۋشىلار لىق تولىپتى. توردە ورتالىق پارتيا کوميتەتىنىڭ جانە ءبىزدىڭ مەکتەپ کوممۋنيستەرى ەسەپتە تۇراتىن فرۋنزە اۋداندىق پارتيا کوميتەتىنىڭ جاۋاپتى قىزمەتکەرلەرى جايعاسىپتى. کىم ەکەنى ەسىمدە جوق، بىرەۋى ورنىنان تۇرىپ سويلەي جونەلدى.
- پارتيانىڭ شەشىمىمەن کەلىسپەيتىن ءبىر توپ جاستار برەجنەۆ الاڭىنا جينالىپ جاتىر. سەندەردىڭ مىندەتتەرىڭ سولاردىڭ ورتاسىنا کىرىپ، توپتى تاراتۋعا کۇش سالۋ. ولاردىڭ اراسىنا تەک قازاقتاردىڭ عانا بارعانى ءجون. ۇلت ساياساتىن تۇسىندىرىڭدەر. جاعدايدى ۋشىقتىرماۋعا کۇش سالىڭدار. بولدى. تەز بارىڭدار، - دەدى. ءبىز مەکتەپتەن شىقانىمىز دا سول ەدى، قولدارىندا ۇراندار جازىلعان ترانسپارانتتارى بار، ساپ تۇزەگەن جاستار ءبىزدىڭ الدىمىزدان ءوتىپ، بۇرىنعى لەنين کوشەسىمەن تومەن قاراي کەتىپ بارا جاتتى. بىزدە سولاردىڭ ارتىنان ىلەستىک. ارالارىنا کىرۋگە باتا المايمىز. قولدارىندا پرولەتارياتتىڭ کوسەمىنىڭ پورترەتى، ۇلت ساياساتىنا بايلانىستى سوزدەرى جازىلعان پلاکاتتار. اندا-ساندا «قازاقستانعا - قازاق باسشى!» دەپ ۇراندايدى. ساپتى بۇزبايدى. 28 پانفيلوۆشىلار ساياباعىنا قاراي ەکپىندەي ءجۇردى.
«روسسيا» دۇکەنىنىڭ الدىنا کەلگەنىمىزدە شەت جاقتا کەتىپ بارا جاتقان تاپەنە بويلى جىگىتتىڭ قولىنان ۇستاي الىپ; «قايدا باراسىڭدار، تالاپتارىڭ نە؟» دەگەن سۇراق قويىپ ەدىک، جاس بالا بىزدەن قايمىعىپ، بۇگجەڭدەي باستادى. «ستۋدەنتتەرگە بارامىز، ولار دا بىزگە قوسىلادى. ولاردىڭ جاتاقحانالارى وسى ماڭدا کوپ»، - دەدى. جانىمدا تۇرعان قىزىلوردالىق بەرىک اتتى جىگىت تاعى دا سۇراقتار قويا باستاپ ەدى، ساپتان سۇڭعاق بويلى، ادەمىشە کەلگەن جىگىت ءبىزدىڭ جانىمىزعا کەلدى دە: «سەندەر کىمسىڭدەر!» - دەپ دۇرسە قويا بەردى. ءبىز ءۇنسىزبىز. «ءجۇر، کەتتىک» دەپ تاپەنە بويلى جىگىتتى جەتەکتەي جونەلدى. الدەن سوڭ بىزگە جالت قاراپ: «سەندەر بىزگە قوسىلاسىڭدار ما؟» دەپ ءسال ءۇنسىز قالدى دا، جاۋابىمىزدى دا کۇتپەستەن بار داۋىسىمەن کۇلىپ; «ە.. سەندەر گالستۋکتىڭ قۇلى ەکەنسىڭدەر عوي... سەندەيلەر بىزگە قوسىلا المايدى!» - دەپ بۇرىلىپ ءجۇرىپ کەتتى. ءبىز نە دەرىمىزدى بىلمەي ءتىلىمىزدى تىستەپ، سوستيىپ قالا بەردىک...
شىندىقتى ايتتى. تاۋىپ ايتتى. ءبىلىپ ايتتى. بۇل جەردە جەلتوقسانشى ازامات پارتياعا شەکسىز،سوقىر قىزمەت ەتەتىندەر تۋرالى ايتىپ وتىرعانىن ءبىز جاقسى تۇسىندىک. شىنىندا دا گالستۋک تاققاندار بۇل شەرۋگە قاتىسپادى. جاستاردىڭ قاتارىندا وندايلاردىڭ جۇرمەگەنى انىق.
جەلتوقساننىڭ سول ايتۋلى کۇندەرى بۇگىنگى تاڭدا قازاقتىڭ ماڭدايالدى ازاماتىمىن دەپ جۇرگەندەردىڭ ءبىرازى جاستاردى رايىنان قايتارۋ ءۇشىن تەلەديداردان، راديودان، الاڭعا شىعىپ، داۋىس کۇشەيتکىشپەن سويلەپ جاتتى.
ول کۇندەرى ءبىراز شىندىقتىڭ بەتى اشىلدى. جوعارعى پارتيا مەکتەبىنىڭ تەرەزەسىنەن ءبىراز ادام شەرۋگە شىققانداردى قاراپ تۇردىق. پارتيا تاريحىنان ءدارىس بەرەتىن، سوعىسقا قاتىسقان ارداگەر: «بۇلاردىڭ ءبارىن پۋلەمەتپەن قىرۋ کەرەک!»، - دەگەنى. ءبىز وعان جالت قارادىق. وسى کەزدە اقتاۋلىق زاريا اتتى قارىنداسىمىز ارداگەردىڭ جانىنا جەتىپ بارىپ: «نە دەپ وتتاپ تۇرسىڭ، فاشيست پا ەدىڭ. مۇنىڭ ءبارى سەن سياقتىلاردىڭ ۇلت ساياساتىن دۇرىس جۇرگىزبەگەندەرىڭنىڭ سالدارى»، - دەگەن ول قالش-قالش ەتەدى. تەرىسىنە سىيماي ازەر تۇرعانىن ءبىز انىق بايقادىق. مۇعالىم نە دەرىن بىلمەي بۇرىلىپ کەتىپ قالدى. بۇل بىزگە «ينتەرناسيوناليستپىز» دەپ ءتالىم بەرىپ جۇرگەن ۇستازدىڭ بەتپەردەسى ەدى.
17- جەلتوقسان کۇنى ەکى جاقتىڭ تەکەتىرەسى بولدى. ورتالىق پارتيا کوميتەتىنىڭ ءۇيىن قورشاعان ميليسيونەرلەر مەن اسکەرلەرگە جاستار ەکپىندەي کەلىپ، تاس لاقتىرادى. جاستار الاڭدا ويلاماعان جەردەن پايدا بولعان ميليسيانىڭ بىرنەشە جەڭىل ماشينالارىن توڭکەرىپ تاستاپ، مۇزدا سىرعاناتىپ ءجۇر. سۋ شاشۋ ءۇشىن ءورت ءسوندىرۋ ماشينالارى دا قاپتاپ کەتتى. ءبىز الاڭنىڭ ورتاسىندا تۇرعان جاستارعا جاقىنداي تۇسۋگە ۇمتىلدىق. اينالا جارق-جارق ەتەدى. سۋرەتکە، تاسپاعا ءتۇسىرىپ جاتقاندار کەشکە قاراي کوبەيدى. ول کۇنى الاڭعا جينالعان جاستار ءشامشىنىڭ «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانىن شارىقتاتتى.
ويلاماعان جەردەن دوسىم، کۋرستاسىم، ىشکى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ باسپاءسوز قىزمەتىندە جۇمىس ىستەيتىن نۇرماحان وزبەکوۆپەن بەتپە-بەت کەلىپ قالدىم.
- امانسىڭدار ما؟ دامەتکەن قايدا؟ ءجۇرسىننىڭ (ەرمانوۆتى ايتادى) کۋباعا کەتىپ قالعانى دا دۇرىس بولعان. ەکەۋى دە نامىسشىل، وکتەمدىککە توزبەيتىندەر عوي. ەسىڭدە مە، باياعىدا قوستانايدا اۋىل شارۋاشىلىق جۇمىسىندا جۇرگەنىمىزدە ءبىزدى قورلاپ، ۇرىپ-سوققان، ۇلتتىق نامىسىمىزدى تاپتاعان ورىستارعا تويتارىس بەرۋگە دامەتکەن مەن ءجۇرسىن باستاپ شىققانى؟.. کىم ءبىلسىن، باستارى بالەگە قالاما دەپ جاتقانىم عوي... مىنالاردىڭ بەتتەرى جامان، 7-8 قالادان ارنايى دايىندىقتان وتکەن سولداتتاردى جەتکىزىپ جاتىر. «ۇندەمەستەر» قاپتاپ ءجۇر. ولاردىڭ جاستاردى ارانداتۋى ابدەن مۇمکىن. ورىنسىز شىعىن بولا ما دەپ قورقامىن. ءوزىڭ دە ساق بول. قازىر عانا اۋرۋحانادا جاتقان ميليسيونەرلەرگە تاماق اپارىپ کەلدىک. ءبىر قىزىعى ميليسيونەرلەر کۇنى کەشە عانا بارريکادانىڭ ەکى جاعىندا تۇرعان جاستارمەن تاماقتارىن ءبولىسىپ جاتقانىنا تاڭعالدىم... قايتەيىک ەندى، ءىش قازانداي قاينايدى. ميلليسيونەردىڭ باسىم کوپشىلىگى قازاقتار عوي... امالسىزدان تۇر بۇل جەردە، - دەپ ول اسىعىس ەکەنىن ايتىپ کەتىپ قالدى.
جالپى، سول ءبىر کۇندەرى ميليسيونەرلەر ارنايى اسکەري توپتارمەن قاقتىعىسىپ قالا جازداعانىنىڭ دا کۋاسى بولدىق. ءجون-جوسىقسىز جاستاردى ساباپ جاتقاندارعا قازاق ميليسيونەرلەرى اراشا ءتۇسىپ، ولاردى جازادان قۇتقارۋعا ۇمتىلعانىن دا کوردىک. ەرەکشە ايتاتىن ءبىر نارسە - سول کۇندەرى قىزداردىڭ نامىسقويلىعى الاڭعا بارعان کوپتى تاڭعالدىردى.
18- جەلتوقسان کۇنى تۇسکە تامان مۇزداي قارۋلانعان، ۇستەرىنە ۇزىن اق تون کيىپ، تۇلا بويىن پلاستماسس قالقانمەن جاپقان سولداتتار الاڭداعىلاردى رەزينکا سويىلدارمەن ۇرىپ قۋا باستادى. ءبىزدىڭ جانىمىزداعى فرۋنزە اۋداندىق پارتيا کوميتەتىنىڭ نۇسقاۋشىسى: «قاشپاڭدار، ايتپەسە تاياق جەپ قالامىز» دەدى. قارىمىزعا بايلانعان قىزىل شۇبەرەکتى تۇزەتىپ تۇرا بەردىک. تەز-اق الاڭنىڭ وپىر-توپىرى شىقتى. شىڭعىرعان داۋىستار مەن سولداتتاردىڭ کەرزى ەتىکتەرىنىڭ تاسىرى... قۇلاققا «ەلىم-ايعا» باسقان جاستاردىڭ داۋىستارى تالىپ ەستىلەدى. الدىمەن قاشا الماي قالعان قىزدار تاياققا جىعىلدى. ەسىنەن تانىپ قۇلاعانداردى اياقتارىنان سۇيرەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ عيماراتىنا توعىتىپ جاتتى. ەشکىمدى اياعان جوق، قازاق کورسە ساباي بەردى. الاڭنىڭ سىرتىندا وقيعانى باقىلاپ تۇرعاندار الاڭدارداعىدان ون-جيىرما ەسە کوپ بولاتىن. ولار دا تاياق جەدى. قارلارىنا قىزىل ماتا بايلاپ الىپ: «ءبىز ۇگىتشىلەرمىز» دەگەندەردىڭ اراسىنداعى قازاقتار دا تاياققا جىعىلدى.
بۇدان کەيىن ءبىز دە تىراعايلاپ قاشا جونەلدىک. رەزىڭکە سويىل بىزگە دە تيە باستادى. سولاردىڭ ءبىرى شىمکەنتتىک جۋرناليست سلام نۇرماعانبەتوۆ بولدى. ونىڭ باسى جارىلىپ، بەتىن قان جاۋىپ کەتکەندە شاراسىزدىقتان جارىلىپ کەتە جازدادىق. شەتکەرەک ءۇيدىڭ تاساسىنا کەلگەنىمىزدە ءبىر توپ قىزدار کەلىپ بىزگە تىعىلدى. ءبىرىنىڭ باسى قاناعان بولسا، کەيبىرەۋلەرى اقساڭداپ جۇرە المايدى. اياپ کەتتىک. تورەحان رامبەرديەۆ بوقتاپ ءجۇر. جەرلەسى سلامنىڭ باسىنان اققان قاندى ءسۇرتىپ، بالاعاتىن جالعاستىرا بەردى. الدەن سوڭ بىزبەن بىرگە قاشىپ کەلە جاتقان قىزدارعا جالت قاراپ: «اينالايىندار-اي، سەندەر نەگە جۇرسىڭدەر، ءولىپ قالاسىڭدار عوي. مىنالار ەشکىمدى دە ايامايدى» دەپ ولاردى قالقالاي جۇگىردى. تاعى ءبىر تىنىس العانىمىزدا: «اعاتايلار-اي، ءبىزدىڭ جانىمىز جىگىتتەردەن ارتىق پا؟! ەر-ازامات بولماسا مىنا دۇنيە بوس ەمەس پە؟!» - دەگەن تالدىرماش اققۇبا قىز ىزادان جىلاپ جىبەردى.
ءبىز «ازىرەيىلدەردەن» تاعى قاشتىق...
جەلتوقسان کوتەرىلىسىنىڭ تاعىلىمى مول. جەلتوقسان کوتەرىلىسىنەن کەيىن ىلە-شالا دەمالىسقا اۋىلعا کەلگەنىمدە اپام سول وقيعا تۋرالى تەبىرەنە سويلەگەنى ءالى ەسىمدە.
- پارتيالارىڭنان تاياق جەپ، جاپا شەککەندەر کوپ بولدى ما؟ کىم کۇشتى بولسا، سونىڭ کيىز قازىعى جەرگە کىرەدى. باياعىدا وسى اۋىلدىڭ اينالاسىن قونىستانعان کەلىمسەکتەر قولدارىنداعى مىلتىقتارى مەن قولداۋشىلارىنا سەنىپ، بىزگە کورسەتپەگەن قورلىقتى کورسەتکەن. سولارعا ءبىر عانا ازامات قارسى شىعىپ، مەرت بولعان. ونى وزگە ەمەس ءوز قانداستارى ورىس مۇجىقتارىنان قورقىپ ۇستاپ بەرگەن. راديودان ەستىپ وتىرمىن، ءوزىمىزدى ءوزىمىز جامانداپ جاتقاندار کوپ. ول جامان ادەت...
- اپامنىڭ سوزىمەن ىشتەي کەلىستىم. ءبىراق، ەڭ باستىسى سول کەزدە حالقىمىز سىرتتاي بۇعىپ قالعانىمەن ىشتەي قايرالدى، شىڭدالدى، بۇلقىنعان جۇرەک ازاتتىققا ۇمتىلدى. بۇقپاي، قازاقتىڭ قايسار مىنەزىن کورسەتکەندەر دە بولدى. ونى ءسىز بەن ءبىز جاقسى بىلەمىز. جەلتوقسان ىزعارى باسىلعان سايىن «مەن جەلتوقسان کوتەرىلىسى کەزىندە بىلاي دەپ ايتتىم، مەن ىستەدىم» دەگەندەر کوبەيدى. ءبىز ولارشا ايتا المايمىز. پارتيانىڭ قولبالاسى رەتىندە الاڭدا بولدىق. وکىنىشتىسى، تەک سىرتتان باقىلاۋشى عانا بولىپ جۇردىک. ۇگىت تە، ناسيحات تا جۇرگىزبەدىک. ءبىراق جاستار ورىنسىز قۇربان بولا ما دەپ قورىقتىق. ول ورىنسىز دا ەمەس ەدى. جۇبايىم سول کەزدە الماتى شەت تىلدەر ينستيتۋتىندا ەڭبەک ەتەتىن. ونىڭ کابينەتىن «ۇندەمەستەر» ستۋدەنتتەردى تەرگەۋ ورنىنا اينالدىرعان بولاتىن. سوندىقتان دا ول پارتيا جينالىسىندا جاستاردى ورىنسىز جازعىرىپ، قورقىتۋ، بوپسالاۋ بولىپ جاتقانىن اشىق ايتقان پىکىرى ءۇشىن سوگىس العانىن، کەيىنىرەک قۋدالاۋعا تۇسکەنىن وتباسىمىز ۇمىتپايمىز.
قونايەۆتىڭ قىزمەتىنەن الىنعانىنا قۋانعانداردى دا، کولبيندى جەرگە سىيعىزباي ماقتاعانداردى دا کوردىک. ۇلتتىق سالت-سانامىزدى ورتالىق گازەتتەر ارقىلى جامانداعاندار دا، «وقۋ ورىندارىندا قازاقتار، ونىڭ ىشىندە وڭتۇستىکتەر کوبەيىپ کەتتى» دەگەندەر دە جەر باسىپ، تاۋەلسىزدىک اکەلگەن ءومىردىڭ راحاتىن کورىپ ءجۇر. ال قيىندىقتى موينىمەن کوتەرگەندەردىڭ اراسىندا «مەن ىستەدىم» دەمەي، ومىردەن وتکەندەر دە بار. سولاردىڭ ءبىرى - جەزقازعان، جامبىل وبلىستىق پارتيا کوميتەتتەرىنىڭ يدەولوگيا جونىندەگى جيىرما بەس جىل حاتشىسى بولعان جىلقىباي ارالبايەۆ. ونىڭ ۇلت ماسەلەسى جونىندەگى کەيبىر کوزقاراستارىن ۇلتشىلدىققا بالاپ، ورتالىق گازەتتەر جارىسا جازىپ، کۇيە جاعۋعا ۇمتىلدى. ول تۋرالى «پراۆدا» گازەتىندە «ەسکى بايلانىستار» اتتى ماقالا جاريالانىپ، ونىڭ «ۇلتشىلدىق» کوزقاراسى «اشکەرەلەندى». جامبىلعا کوشىپ کەلگەن سوڭ، جەلتوقسان کوتەرىلىسىنەن کەيىن جازىقسىز سوتتالعان اسانباي اسقاروۆتى قۇتقارۋ کوميتەتىن قۇرىپ، وبلىستىق گازەتکە سول کىسىنىڭ باستاماسىمەن اقىن جاقسىلىق ساتىبەکوۆکە ازاماتتى اقتاپ ماقالا جازدىرعانىن بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەيدى. ول ەل انالارى مەن اتالارىنا اينالعان ءبىر توپ جامبىلدىقتاردى العا سالىپ، اسانباي اسقاروۆتى جابىلعان جالادان اقتاپ الۋ ءۇشىن الماتى مەن بىشکەککە ادىلدىک ىزدەپ باردى.
سول ءبىر ىزعارلى کۇندەر الىستاعان سايىن، تاۋەلسىزدىکتىڭ تۋى جەلبىرەگەن ساتتە جاڭاشا ويلاۋ، جاڭاشا وي قورىتۋ قالىپتاستى. شىرکىن، جەلتوقسان تاعىلىمى بويىمىزعا وتان سۇيگىش، حالقىمىزعا وکتەمدىگىن جۇرگىزۋگە ۇمتىلعان وزگەگە کەۋدەڭدى باستىرماۋ قاسيەتىن قۇيسا قانداي عاجاپ بولار ەدى!..
ماقۇلبە ك رىسداۋلەت
دەرەككوز: «تۇركىستان» گازەتى. 2011