الەمدىك ەكونوميكانىڭ عالامدىق سيپاتتا قۇلدىرايتىن ءتۇرى بار

استانا. قازاقپارات - الەمدى جايلاعان ينفلياتسيا بارعان سايىن اساۋلانىپ، باس بەرمەي، ۇدەپ بارادى. رەسمي دەرەك وسىلاي دەيدى. وسى رەتتە بيلىك وكىلدەرى ونى تۇقىرتىپ، تىزگىندى قولدان شىعارماۋعا تىرىسۋدا.

باعانى تەجەۋ ءۇشىن ءتۇرلى شارا قولدانىلىپ جاتىر. ويتپەسكە امال جوق. ايتپەسە الەمدىك ەكونوميكانىڭ عالامدىق سيپاتتا قۇلدىرايتىن ءتۇرى بار. جۋىردا بىرىككەن ۇلتتارى ۇيىمى وسىعان قاتىستى ەسكەرتۋ جاسادى. جاھاندىق رەتسەسسيا الدىندا تۇرمىز دەدى.

ينفلياتسيا رەكوردتى دەڭگەيگە جەتتى

قىركۇيەكتىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تۇركيا رەسپۋبليكاسىنداعى جىلدىق ينفلياتسيا 83 پايىزعا جەتتى. بۇل تۋرالى تاقاۋدا ەلدىڭ ۇلتتىق ستاتيستيكا ينستيتۋتى حابارلادى. سونىڭ اسەرى بولسا كەرەك، قازىر تۇرىك ەلىندە تاۋار باعاسى وتە قىمبات. اسىرەسە كولىك قىزمەتى، تاعام مەن الكوگولسىز سۋسىنداردىڭ باعاسى اسپانداپ تۇر. ءوز كەزەگىندە تاۋەلسىز ساراپشىلار بىلتىرعى قىركۇيەك ايىنداعى ينفلياتسيامەن سالىستىرعاندا بيىل قىركۇيەكتەگى قىمباتشىلىق % 186,27 جەتكەنىن العا تارتادى.

جالپى تۇركيانىڭ ورتالىق بانكى ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ قۇلدىراپ، باعانىڭ كۇرت وسۋىنە قاراماستان، جەلتوقسان ايىنان بەرى پايىزدىق ۇستەماقىنى ازايتۋ ساياساتىن جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. قازىر ول 12 پايىز. رەدجەپ تاييپ ەردوعاننىڭ ايتۋىنشا، جىل سوڭىنا دەيىن بۇل كورسەتكىش 10 پروتسەنتكە دەيىن ءتۇسۋى ءتيىس.

ۇلى بريتانيا جۇرتىن دا بۇل كۇندەرى قىمباتشىلىق قىسىپ تۇر. حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى ناشارلاپ كەتكەن. تاپقان تابىسىمىز ازىق- تۇلىكتەن ارتىلماي بارادى، دەيدى ەل ازاماتتارى. انگليا بانكى جاساعان مالىمدەمەگە سايكەس، وتباسىلار كەيىنگى 60 جىلداعى ەڭ قيىن كەزەڭدى باستاپ وتكەرۋدە.

بارري سينگح، دۇكەن يەسى:

- وكىنىشكە وراي، باعانى كوتەرەتىن شىعارمىز. قازىر ونى قولدان كەلگەنشە ۇستاپ تۇرمىز. سونىڭ وزىندە ساتىپ الۋشىلار سانى ازايىپ جاتىر. ەگەر تاۋار باعاسىن كوتەرسەك، وندا نە بولادى؟ وسىدان قورقامىن.

قولدا بار مالىمەت بويىنشا، قازىر بىرىككەن كورولدىكتەگى ينفلياتسيا دەڭگەيى 10 پايىزدان جوعارى. بۇل سوڭعى 40 جىلدا بولماعان كورسەتكىش. بۇعان دەيىن انگليا بانكى بازالىق پايىزدىق مولشەرلەمەنى 2,25 پايىز دەڭگەيىنە كوتەرىپ، سالىقتى ازايتقان ەدى. وسىلايشا ەل ۇكىمەتى ينفلياتسيانى تىزگىندەپ، ەكونوميكا ءوسىمىن قامتاماسىز ەتپەك بولدى.

بۇگىن ونى اۆستراليا دا كوتەردى. ەندى ول 2,6 پايىز دەڭگەيىندە بولادى. بۇل 2013 -جىلدان بەرگى ەڭ جوعارعى كورسەتكىش. بيلىك وكىلدەرىنىڭ مۇنداي شەشىم قابىلداۋى ءبىرىنشى كەزەكتە قىمباتشىلىق سەبەپ بولدى. قاراپايىم تىلمەن ايتقاندا، ەگەر بازالىق پايىزدىق مولشەرلەمە جوعارى بولسا، ۇلتتىق ۆاليۋتا قۋاتتى بولادى. ەگەر تومەن بولسا، سايكەسىنشە ۇلتتىق ۆاليۋتا دا السىرەيدى. ادەتتە، بازالىق مولشەرلەمە ينفلياتسيا ءورشىپ تۇرعان ەلدە كوتەرىلەدى. ال اۆستراليادا قازىر ءدال سونداي جاعداي. ينفلياتسيا 6 پايىز توڭىرەگىندە. سوڭعى توقساندا ءتىپتى 8 پايىزعا جاقىندايدى دەگەن قاۋىپ بار. قارجى مينيسترلىگى قويعان مەجە بولسا 2-3 پايىز عانا.

دجيم چالمەرس، اۆستراليانىڭ باس قازىناشىسى:

- سوڭعى بىرنەشە اپتادا دۇنيە جۇزىندە جاعداي كۇرت ناشارلاپ كەتتى. الەم ەكونوميكاسىنىڭ باسىنا قارا بۇلت ءۇيىرىلدى. ونىڭ ىشىندە ءبىز دە بارمىز.

دەسە دە، اۆستراليا سەكىلدى باقۋاتتى مەملەكەتتەردىڭ ينفلياتسيامەن كۇرەس ماقساتىندا قابىلداپ جاتقان شارالارى جاھاندىق رەتسەسسياعا اكەلۋى مۇمكىن. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى وسىنداي ەسكەرتۋ جاسادى. ساۋدا جانە دامۋ جونىندەگى ب ۇ ۇ كونفەرەنسياسىنىڭ ساراپشىلارى دايىنداعان بايانداماعا سايكەس، ەكونوميكاسى دامىعان ەلدەردىڭ اقشا- نەسيە مەن فيسكالدىق ساياساتقا وزگەرىس ەنگىزۋى جەر ءجۇزىن ۇزاق مەرزىمدى توقىراۋعا اكەلۋى مۇمكىن. ال ونىڭ سالدارى 2008 -جىلعى قارجى داعدارىسىنان دا، كوروناۆيرۋس ىندەتىنەن دە جويقىن بولادى، دەيدى ماماندار.

بىرىككەن ۇلتتارى ۇيىمىنا قاراستى اگەنتتىكتىڭ بولجامى بويىنشا بيىل جاھاندىق ەكونوميكانىڭ ءوسىمى 2,5 پايىز بولادى. ءبىراق 2023 -جىلعا ارنالعان جورامال كوڭىل كونشىتپەيدى. ءوسىم 2,2 پايىز عانا. جالپى ىشكى ءونىم ىندەتكە دەيىنگى كەزەڭنەن از بولادى. بيۋدجەت تاپشىلىعى 17 تريلليون دوللاردى قۇرايدى. ال بۇل الەمدىك تابىستىڭ 20 پايىزى. ءوز كەزەگىندە دامۋشى ەلدەردەگى جاعداي الدەقايدا تۇراقسىز دەپ باعالاندى. بيىلدىڭ وزىندە وسى ساناتتاعى مەملەكەتتەر ءوز ۆاليۋتاسىن قورعاۋعا 379 ميلليارد دوللار جۇمساعان.

www.24.kz