ەلىمىزگە رەسەيگە سالىنعان سانكسيالاردىڭ اسەرى قانداي؟
تىزىمدە قىتايداعى 25 كومپانيا بار. قالعانى رەسەي، ب ا ءا، ليتۆا، پاكىستان، سينگاپۋر، ۇلى بريتانيا ۆەتنام جانە وزبەكستاندا. ال جەكەلەگەن قازاقستاندىق كومپانيالار وسىنداي جاعدايعا تاپ بولۋى مۇمكىن بە؟
BES.media وسىعان قاتىستى ساراپشىلارمەن سويلەستى. سونىمەن قارجى جونىندەگى ساراپشى راسۋل رىسمامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، ءبىزدىڭ ەلگە قارسى ساقتاندىرۋ سانكسيالارى ءىس جۇزىندە مۇمكىن ەمەس. الايدا زاڭدى تۇلعالارعا قاتىستى سانكسيا بولۋى مۇمكىن. جاقىندا وزبەك كومپانياسىنا قارسى سونداي جاعداي بولعان دەيدى. ال قولدانبالى ەكونوميكانى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى جانىبەك ايعازين «بۇل ماسەلەنىڭ ەكى ۇشى بار» دەيدى.
«مۇندا ءبىر قىزىق نارسە بار. ءبىز رەسەيمەن جانە ە ا ە و- نىڭ باسقا ەلدەرىمەن كەدەن وداعىندامىز. ەندى كەدەندىك راسىمدەۋدى قازاقستاندا نەمەسە وداقتىڭ باسقا ەلىندە جاساۋعا بولادى دەلىك، ودان ءارى تاۋار كەدەن وداعىنىڭ بارلىق اۋماعى بويىنشا ءبىزدىڭ ىشكى تاريفتەرىمىزبەن وتەدى. مىنە وسىنداي ەكى ۇشتى ماسەلە بار. ارينە بۇل جاعدايدا ءبىزدىڭ مەملەكەتكە قايتالاما سانكسيالار سالۋ ەكىتالاي. ونىڭ ۇستىنە ءبىزدىڭ پرەزيدەنت قازىرگى گەوساياسي جاعدايعا قازاقستاننىڭ ۇستانىمىن ناقتى بەلگىلەدى. ءبىراق ءبىزدىڭ جەكەلەگەن كومپانيالارىمىز، اسىرەسە ماشينا جاساۋ سالاسىندا، قوسارلى ماقساتتاعى ونىمدەر جۇرەتىن سالالاردا، جەكە سحەمالاردى ىسكە اسىرا باستاۋى مۇمكىن، سودان كەيىن ارينە ولار وزبەكستانداعى كومپانيا سياقتى قايتالاما سانكسيالاردىڭ ىقپالىنا ءتۇسۋى ىقتيمال».
مازۋت ەكسپورتى % 50- كە ءوستى
مازۋت ەكسپورتى % 50- كە ءوستى. مۇناي جانە گاز اقپاراتتىق تالداۋ ورتالىعى مىناداي ستاتيستيكا جاريالادى. بيىل مامىردا 191 مىڭ توننا مازۋت ەكسپورتتالدى. بۇل 2022 -جىلعى ورتاشا ايلىق كورسەتكىشتەن % 50- كە كوپ. مامىر ايىندا مازۋتتىڭ ەكسپورتتىق باعاسى تونناسىنا 500 دوللار بولدى. مازۋت ەكسپورتىنىڭ ءوسۋى مۇنايدىڭ ەكسپورتتىق جەتكىزىلىمدەرىنىڭ شەكتەلۋىنە بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. مۇنداي جاعداي ءىرى جانە شاعىن مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىنا كوبىرەك مۇناي جىبەرۋگە مۇمكىندىك بەردى. ديزەل وتىنى، بەنزين مەن كەروسينگە قاراعاندا، مازۋت ەكسپورتىنا تىيىم سالىنبايدى. مۇنى بارلاۋ كەزەڭىندەگى جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلاردىڭ مۇنايىن وڭدەيتىن جەكە شاعىن زاۋىتتار پايدالانادى.
بۇعان دەيىن ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى شاعىن مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىنا جەڭىلدىكتەردى الىپ تاستاپ، تەحنيكالىق تالاپتاردى كۇشەيتۋ قاجەتتىگىن مالىمدەگەن. ال ازىرگە جەكە كاسىپكەرلەر جىل سايىن 2 ميلليون تونناعا دەيىن مازۋت ەكسپورتتايدى. بارلاۋ مۇنايدى ىشكى نارىققا جىبەرۋگە مىندەتتى بولعاندىقتان مۇناي ونىمدەرىن ەل ىشىندە ساتۋ قيسىندى دەپ جازعان @NRG_monitor ساراپشىلارى.
ەكونوميكالىق قۇلدىراۋدان قيىندىقسىز ءوتۋ جولى
ينۆەستورلار تەحنولوگيالىق سەكتورعا بەت بۇردى. بۇعان ا ق ش رەتسەسسياعا ۇشىراۋى مۇمكىن دەگەن بولجام تۇرتكى بولعانداي. ويتكەنى كەيبىر قورلار تەحنولوگيالىق الىپتاردى ينۆەستيتسيالاۋعا ورالعان. سوڭعى جىلدارى الىپ كومپانيالار نارىقتىڭ ءىرى ويىنشىلارىنا اينالدى. وسى رەتتە ينۆەستيتسيالىق قورلار ولاردىڭ كومەگىمەن «ەكونوميكالىق داۋىلدان» امان قالعىسى كەلەدى دەپ حابارلايدى Reuters.
بيىل Microsoft, Apple جانە Alphabet سىندى كوپتەگەن ءىرى كومپانيالاردىڭ كوتيروۆكالارى تومەندەدى. وعان ينفلياتسيامەن كۇرەسكەن ا ق ش فەدەرالدى رەزەرۆتىك جۇيەسىنىڭ ستاۆكالاردى كۇرت ءوسىرۋى سەبەپ بولدى. S&P 500 بازالىق يندەكسى ءبىرىنشى جارتى جىلدىقتا % 20- كە تومەندەدى. بۇل ەلۋ جىلداعى ەڭ ناشار كورسەتكىش بولدى. NASDAQ التى ايدا تاريحتاعى ەڭ كۇشتى قۇلدىراۋدى كورسەتتى. BofA Global Research كومپانياسىنىڭ سوڭعى ساۋالناماسىنا سايكەس، جاھاندىق قورلار تەحنولوگياعا قارجى ءبولۋدى جەتى بازيستىك تارماققا ارتتىردى. قازىر تەحنولوگيالىق كومپانيالار ءۇشىن دوللاردىڭ نىعايۋى ماڭىزدى فاكتور بولۋى مۇمكىن.
www.24.kz