پاندەميادان پاندەمياعا: الەم ەلدەرىندەگى شەكتەۋ شارالارى كۇشەيتىلۋى مۇمكىن بە

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - الەمدە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى قايتا ارتا ءتۇستى.

Our World in Data-نىڭ دەرەگىنە سايكەس، بۇگىندە COVID-19 عا شالدىققاندار سانى 542 ميلليوننان اسىپ وتىر. ال قايتىس بولعاندار سانى 6,33 ميلليونعا جەتكەن.

ماماندار كوروناۆيرۋستىڭ قايتا ۋشىعۋىن جاڭا BA.4 جانە BA.5 نۇسقالارىنىڭ تارالۋىمەن بايلانىستىرادى. بۇل شتامدار قازىردىڭ وزىندە ەۋروپانىڭ بىرنەشە ەلىنە تارالىپ ۇلگەردى. سونىمەن قوسا كوروناۆيرۋس الەمدى الاڭداتىپ وتىرعان جالعىز اۋرۋ ەمەس.

دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جەلىسى مايمىل شەشەگىن دە پاندەميا دەپ جاريالادى. ەندى ساراپشىلار شەكتەۋ شارالارىنىڭ كۇشەيتىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ وتىر.

تولىعىراق قازاقپارات ساراپشىسىنىڭ ماتەريالىندا.

مايمىل شەشەگى پاندەميا دەپ جاريالاندى

دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جەلىسى (د د س ج) مايمىل شەشەگىن پاندەميا دەپ جاريالادى. اتالعان ۇيىم مايمىل شەشەگىنىڭ ءورشۋىن جاھاندىق ماڭىزى بار توتەنشە جاعداي دەپ تانىدى.

دەرەككە سايكەس، مايمىل شەشەگىن قازىرگى ۋاقىتتا 58 ەلدە جۇقتىرۋ جاعدايلارى انىقتالىپ وتىر. جۇقتىرعاندار سانى 3417 دەن اسقان. ال ينفەكتسيانىڭ تارالۋ قارقىنى اپتا سايىن ارتىپ كەلەدى.

وسىعان بايلانىستى د د س ج تەرىس سالداردى ازايتۋ ءۇشىن ۆيرۋس قاي جەردە بولسا، سول جەرگە جەدەل شارالار قابىلداۋ كەرەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى بەيسەنبىدە، ياعني 23- ماۋسىمدا مايمىل شەشەگىنىڭ ءورشۋىنىڭ جاھاندىق قاۋپىن باعالاۋ ءۇشىن توتەنشە كوميتەتتى شاقىراتىنى بەلگىلى بولدى.

اتالعان ۇيىمى باس ديرەكتورى تەدروس ادحانوم گەبرەيەسۋس الدىڭعى ءورشۋ كەزەڭدەرىمەن سالىستىرعاندا، مايمىل شەشەگى ۆيرۋسىنىڭ قازىرگى نۇسقاسى ەرەكشە ەكەنىن، سوندىقتان ۆيرۋسولوگتاردىڭ بۇعان ەرەكشە نازار اۋدارۋ كەرەك ەكەنىن باسا ايتىپ ءوتتى.

ەۋروپا ەلدەرى

ەۋروپا مەملەكەتتەرىندە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى قايتادان ارتىپ جاتىر. وعان وميكرون- شتامىنىڭ جاڭا BA.4 جانە BA.5 نۇسقالارىنىڭ تارالۋى سەبەپ بولىپ وتىر.

ەۋروپالىق اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ جانە باقىلاۋ ورتالىعى (ECDC) مالىمەتىنشە، ەۋروپا وداعىنا مۇشە ەلدەردەگى اۋرۋدىڭ ءوسۋ تەندەنتسياسى قازىر BA.4 جانە BA.5 نۇسقالارىنىڭ باسىم ەكەنىن كورسەتىپ وتىر.

بۇل جۇقتىرعاندار سانى ودان سايىن ارتۋى مۇمكىن ەكەنىن بىلدىرەدى.

Our World in Data (OWID) زەرتتەۋ ۇيىمىنىڭ دەرەگىنشە، كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى پورتۋگاليا، گەرمانيا، فرانسيا، گرەكيا، اۋستريا، يتاليا، شۆەيتساريا جانە يسپانيا سياقتى كوپتەگەن مەملەكەتتە ارتىپ وتىر.

جاڭا زەرتتەۋلەر وميكروننىڭ BA.4 جانە BA.5 جاڭا نۇسقالارى الدىڭعى نۇسقالارعا قاراعاندا وتە جۇقپالى ەكەنىن كورسەتكەن. عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، بۇعان دەيىن تاراعان ينفەكتسيالار دا، سالىنعان ۆاكتسينالار دا بۇل نۇسقالاردان قاتتى قورعاي المايدى، سوندىقتان ولار كوروناۆيرۋس شتامدارىنىڭ ىشىندە باسىم نۇسقالارعا اينالادى.

«BA.4 جانە BA.5 نۇسقالارى اۋىر سىرقاتقا اكەلىپ سوقتىرماۋى ىقتيمال، ءبىراق الدىڭعى تولقىندار سياقتى، اۋرۋحاناعا جاتاتىندار مەن COVID-19 دان قايتىس بولاتىندار سانىن ارتتىرۋى مۇمكىن»، - دەدى ECDC.

پورتۋگاليادا BA.5 نۇسقاسىنىڭ كوپ تارالۋى كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانىنىڭ ايتارلىقتاي وسۋىنە اكەلدى.

سوڭعى اپتادا كۇنىنە ورتا ەسەپپەن ميلليون ادامعا شاققاندا 1,332 جاڭا جاعداي تىركەلگەن. پورتۋگاليادا 1896 ادام اۋرۋحاناعا تۇسكەن. بۇل 2022-جىلعى قاڭتاردا وميكرون العاش تىركەلگەن كەزدەگىدەي جوعارى كورسەتكىش بولىپ وتىر.

پورتۋگاليا ۇلتتىق دەنساۋلىق ينستيتۋتىنىڭ (INSA) مالىمەتتەرى بويىنشا، BA.5 ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىندا العاش رەت انىقتالعان. كوپ ۇزاماي مامىر ايىندا ەلدە تارالعان باسىم نۇسقا بولدى.

5- ماۋسىمدا بۇل بارلىق تىركەلگەن COVID جاعدايلارىنىڭ %84- ىن قۇرادى.

فرانسيادا ماۋسىمنىڭ باسىنان بەرى جاڭا جاعدايلار سانى (ميلليون ادامعا شاققاندا) ءۇش ەسەگە جۋىق وسكەن، ال اۋرۋحاناعا جاتقىزىلعاندار سانى ءساۋىر ايىنىڭ باسىنان بەرى ءبىرىنشى رەت ارتقان.

Santé Publique France قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ اگەنتتىگىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، BA.5 نۇسقاسىن جۇقتىرعاندار سانى %24 عا دەيىن ءوستى.

ۇلى بريتانيانىڭ ۇلتتىق ستاتيستيكا باسقارماسىنىڭ (ONS) مالىمەتتەرى بويىنشا، اۋىرعاندار مەن اۋرۋحاناعا جاتقىزىلعاندار سانى كۇرت ءوسىپ جاتىر.

وعان دا BA.4 جانە BA.5 نۇسقالارى سەبەپ بولىپ وتىر.

17- ماۋسىمدا جاريالانعان سوڭعى ONS دەرەكتەرىنە سايكەس، COVID-19 ينفەكتسياسىنىڭ سانى %43 عا وسكەن.

گەرمانيادا 100000 تۇرعىنعا شاققانداعى اپتا سايىنعى ۆيرۋس جۇقتىرعاندار كورسەتكىشى 400 دەن اسادى.

روبەرت كوح ينستيتۋتى سوڭعى 24 ساعات ىشىندە 119000 جاڭا جاعداي تىركەلگەن. ماماندار وعان دا BA.4 جانە BA.5 نۇسقاسى سەبەپ بولىپ وتىرعانىن ايتادى.

ءبىراق ينستيتۋت باسشىسى ورىنباسارىنىڭ ايتۋىنشا، قورعانىس شارالارىن الىپ تاستاۋ كوروناۆيرۋسقا قاتىستى جاعدايدىڭ ناشارلاۋىنا اكەلىپ سوعادى.

يتاليادا دا جاڭادان ينفەكتسيا جۇقتىرعاندار سانى كۇرت ءوستى. وندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى ەكىنشى اپتا قاتارىنان ارتىپ كەلەدى. يتاليانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، ۆيرۋستىڭ تارالۋ دەڭگەيى قايتادان ەپيدەميا دەڭگەيىنە جەتىپ وتىر.

ازيا مەن تاياۋ شىعىس ەلدەرى

كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانىنىڭ ارتۋى تەك ەۋروپا ەلدەرىندە عانا ەمەس، ازيا مەن تاياۋ شىعىستا دا بايقالىپ وتىر.

يزرايلدە كۇنىنە 10 مىڭعا جۋىق اۋرۋ جۇقتىرعان ادام تىركەلەدى، بۇل - ءساۋىر ايىنىڭ باسىنان بەرگى ەڭ جوعارى كورسەتكىش. وسىعان بايلانىستى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ باس ديرەكتورى ەلدە كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا تولقىنى باستالعانىن ءمالىم ەتتى.

ءۇندىستاندا كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋ جىلدامدىعى اقپان ايىنداعى ەڭ جوعارى دەڭگەيگە دەيىن كوتەرىلدى، مۇندا كۇن سايىن 12000 نان استام ينفەكتسيا تىركەلەدى.

جاپونيادا ەكىنشى اپتا بويى 13-14 مىڭ جاڭا ينفەكتسيا انىقتالادى. ايدىڭ باسىندا ولاردىڭ سانى 20 مىڭنان اسقان ەدى.

قىتاي استاناسى بەيجىڭدە COVID-19 جۇقتىرۋدىڭ تاعى 22 جاعدايى انىقتالعان. وسىدان كەيىن قالا بيلىگى ەپيدەمياعا قارسى شارالاردى كۇشەيتۋدى قولعا الدى.

ەلدىڭ گيگيەنا جانە دەنساۋلىق ىستەرى جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ دەرەگىنشە، سوڭعى 24 ساعات ىشىندە بەيجىڭدە كوروناۆيرۋس جۇقتىرۋدىڭ 22 جاعدايى تىركەلدى. سەنبىدەن باستاپ چاويان اۋدانىنداعى سەگىز شاعىناۋدان كوروناۆيرۋسقا تەكسەرىلدى.

«ەپيدەميولوگيالىق تەكسەرۋدىڭ الدىن الا ناتيجەلەرى اۋرۋدىڭ قازىرگى تولقىنى شامامەن ءبىر اپتا بويى جاسىرىن تۇردە تارالىپ جاتقانىن كورسەتتى»، - دەدى بەيجىڭ اۋرۋلاردى باقىلاۋ جانە الدىن الۋ ورتالىعى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى پان سينحو.

قالا بيلىگى مەگاپوليس تۇرعىندارىن قاجەتتىلىك بولماسا بەيجىڭ اۋماعىنان شىقپاۋعا، ادام كوپ جينالاتىن ورىندارعا بارماۋعا، COVID-19 جۇقتىرۋ قاۋپى ورتاشا جانە جوعارى ايماقتارعا بارۋدان باس تارتۋعا شاقىرادى.

امەريكا ەلدەرى

ا ق ش التىنشى اپتا بويى الەمدە كوروناۆيرۋس اۋرۋى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا تۇرعانىنا قاراماستان، سوڭعى كۇندەرى وندا ينفەكتسيانىڭ تارالۋ دەڭگەيى ءسال تومەندەدى. ءبىراق ماۋسىم ايىنىڭ باسىنان بەرى العاش رەت كۇنىنە تاعى 100000 ادام جۇقتىرعانى انىقتالىپ وتىر.

سوڭعى جەتى كۇندە بارلىعى 568 مىڭعا جۋىق جاڭا جاعداي تىركەلدى، بۇل الدىڭعى اپتامەن سالىستىرعاندا شامامەن 93 مىڭعا از.

برازيليادا ەكىنشى اپتا بويى كۇنىنە شامامەن 40000 جاڭا جاعداي تىركەلىپ وتىر. مەكسيكادا وتكەن اپتامەن سالىستىرعاندا ينفەكسيانىڭ تارالۋ قارقىنى ءبىر جارىم ەسە وسكەن. قازىر وندا كۇنىنە 9 مىڭعا جۋىق تۇرعىنعا «كوروناۆيرۋس» دياگنوزى قويىلادى.

جاڭادان جۇقتىرعاندار سانى كولۋمبيادا دا كوپ تىركەلدى، وندا ۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى ءبىر اپتادا 1,5 ەسە ءوستى.

قازاقستان

24- ماۋسىمداعى دەرەك بويىنشا، كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىن جۇقتىرعان 54 جاعداي تىركەلدى.

ونىڭ ىشىندە، نۇر-سۇلتان قالاسىندا – 8، الماتى قالاسىندا – 38، شىمكەنت قالاسىندا – 2، اقمولا وبلىسىندا – 1، اتىراۋ وبلىسىندا – 1، جامبىل وبلىسىندا – 1، باتىس قازاقستان وبلىسىندا -1، قاراعاندى وبلىسىندا - 1 ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالدى.

سوڭعى كۇندەرى قازاقستاندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانىنىڭ ءوسۋ ديناميكاسى بايقالۋدا.

مىسالى، 23- ماۋسىمداعى مالىمەت بويىنشا كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىن جۇقتىرعان 42 جاعداي تىركەلسە، ونىڭ الدىڭعى كۇنى قازاقستان بويىنشا 32 ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالعان ەدى.

ال ءبىر تاۋلىكتە 13 ادام كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنان جازىلىپ شىقتى، وڭىرلەر بويىنشا: نۇر- سۇلتان قالاسىندا – 4، الماتى قالاسىندا – 6، الماتى وبلىسىندا – 2، قاراعاندى وبلىسىندا - 1.

جالپى پاندەميا باستالعالى ەلىمىزدە كوروناۆيرۋستان 1290988 ادام ەمدەلىپ شىقتى.