بالا قۇقىعىن قورعايتىن زاڭدار

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - بالالار قاۋىمى ءوز قۇقىعىن قورعاي المايتىن ازاماتتار ساناتىنا جاتاتىندىقتان، حالىقارالىق ۇيىمدار مەن مەملەكەت تاراپىنان وزگە ازاماتتار سىندى قۇقىعى زاڭدى تۇردە قورعالىپ بەكىتىلگەن.

بالا قۇقىعى ادام قۇقىعىمەن تەڭ. ەندەشە بالاعا سونداي ارتىقشىلىق پەن وزگەشەلىك بەرەتىن يۋريسپرۋدەنتسيالىق قۇجاتتاردى قاراستىرىپ كورەيىك.

ب ۇ ۇ كونۆەنتسياسى

بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ادام قۇقىقتارىنىڭ جالپىعا بىردەي دەكلاراتسياسىنىڭ قۇرامداس بولىگى سانالاتىن تاعى ءبىر ءىرى زاڭدىق اكتى بار. ول - ب ۇ ۇ بالا قۇقىعى جونىندەگى كونۆەنتسيا. بۇل كونۆەنتسيا 1989 -جىلى نيۋ- يوركتە 20-قاراشادا قابىلدانعان. 1990 -جىلى 2 قىركۇيەكتە كۇشىنە ەندى.

بۇعان دەيىن تاعى ەكى ءىرى قۇجات بولعان. ونىڭ ءبىرى - 1924 -جىلى قابىلدانعان بالا قۇقىعى جونىندەگى جەنەۆا دەكراتسياسى بولسا، ەكىنشىسى - 1959 -جىلى ب ۇ ۇ قابىلداعان بالا قۇقىعى جونىندەگى دەكلاراتسيا. كونۆەنتسيا وسى دەكلاراتسيانىڭ زاڭدى جالعاسى سانالادى.

بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى 1945 -جىلى قۇرىلعاننان باستاپ بالا قۇقىعىنا ەرەكشە ءمان بەردى. ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسى قابىلداعان العاشقى زاڭ اكتىلەرىنىڭ ءبىرى دە وسى بالا قۇقىعىنا بايلانىستى. ب ۇ ۇ جانىندا بالالار قورى قۇرىلىپ، ءالى كۇنگە دەيىن بالالارعا كومەك كورسەتۋشى نەگىزگى حالىقارالىق تەتىككە اينالدى.

1948 -جىلى ب ۇ ۇ ادام قۇقىعى جونىندەگى دەكلاراتسيا قابىلداعان كەزدە دە بالاعا ەرەكشە قامقورلىق پەن كومەك كەرەك ەكەنى انىق جازىلدى.

ۇلتتار ۇيىمى 1959 -جىلى جوعارىدا ايتقانىمىزداي بالا قۇقىعى جونىندەگى دەكلاراتسيانى قابىلدادى. مۇندا بۇكىل ادامزات قولدا بار جاقسىنىڭ ءبارىن بالاعا بەرۋى ءتيىس دەپ كورسەتىلدى. بالا قۇقىعىن حالىقارالىق دەڭگەيدە قورعاۋ جونىندە ماسەلە كوتەرىلدى. دەكلاراتسيا اتا- انالاردى، جەكە تۇلعالار مەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردى، جەرگىلىكتى بيلىك پەن ەل ۇكىمەتتەرىن بالا قۇقىعى مەن بوستاندىعىن مويىنداۋعا جانە ولاردى ساقتاۋعا شاقىردى. سونداي- اق، دەكلاراتسيادا بالاعا ەرەكشە قورعانىس بەرىپ، بوستاندىعى مەن قادىر- قاسيەتىن قۇرمەتتەۋ، بارىنشا جاقسى جاعداي جاساۋ كەرەك دەپ كورسەتىلدى. بۇل قۇجات الەم ەلدەرىنىڭ ۇكىمەتىنە ۇلكەن اسەر ەتتى.

ءبىراق بىرىككەن ۇلتتان ۇيىمى بالا قۇقىعىن قورعاۋ جولىندا دەكلاراتسيانىڭ كۇشى از ەكەنىن ءتۇسىندى. ونىڭ ورنىنا جاڭا قۇجات - كونۆەنتسيا قابىلداۋ كەرەك دەگەن وي ايتىلدى. دەكلاراتسيا مەن كونۆەنتسيانىڭ ايىرماسى جەر مەن كوكتەي. دەكلاراتسيا دەگەنىمىز - زاڭدىق كۇشى جوق، رەكومەنداتسيا دەڭگەيىندە جاسالعان نۇسقاۋلىق اكتى بولسا، كونۆەنتسيا دەگەنىمىز - ب ۇ ۇ- نا كىرەتىن ەلدىڭ ءبارى قابىلداۋعا، ورىنداۋعا ءتيىستى كەلىسىمشارت.

دەكلاراتسيا 30 جىل بويى تولىقتى، وزگەردى، جاڭا ۇعىمدار مەن تۇسىنىكتەر ەنگىزىلدى. 1979 -جىل «حالىقارالىق بالالار جىلى» دەپ اتالدى. سول ۋاقىتتا الەمدىك دەڭگەيدە كەلىسىمشارت جاساۋ جونىندە وي ايتىلىپ، ب ۇ ۇ بالا قۇقىعىن قورعاۋدا قوردالانىپ قالعان ماسەلەنى شەشۋگە باعىت بۇردى. سودان 10 جىلدان كەيىن بالا قۇقىعى جونىندەگى كونۆەنتسيا قابىلاندى.

قازىر كونۆەنتسيا 54 باپتان تۇرادى. 1-باپتا «18 جاسقا تولماعان ءاربىر ادامنىڭ ءبارى - بالا» دەگەن انىقتاما بەرىلگەن.

2-باپ: كەمسىتۋشىلىكتى بولدىرماۋ

ءاربىر بالا ناسىلىنە، ءتۇر تۇسىنە، جىنىسىنا، تىلىنە، دىنىنە، ساياسي نەمەسە وزگە دە سەنىم- نانىمدارىنا، ۇلتتىق، ەتنيكالىق نەمەسە الەۋمەتتىك شىعۋ تەگىنە، مۇلىكتىك جاعدايىنا، بالانىڭ دەنساۋلىعىنىڭ جانە تۋىلۋىنىڭ جاي- كۇيىنە نەمەسە وزگە دە جاعدايلارىنا قاراماستان بارلىق قۇقىققا بىردەي يە. بىردە- ءبىر بالا ادىلەتسىزدىككە ۇشىراماۋى كەرەك. بۇعان ەشقانداي سەبەپ جوق.

3-باپ: بالانىڭ مۇددەلەرىن قورعاۋ

شەشىم قابىلداۋ بارىسىندا ەرەسەكتەر الدىمەن بۇل شەشىمدەردىڭ بالالارعا قالاي اسەر ەتەتىندىگى جايلى ويلانۋى كەرەك. ەرەسەكتەردىڭ بارلىق ارەكەتى بالالاردىڭ مۇددەلەرىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالۋى ءتيىس. ۇكمەتتەر بالا ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى موينىنا العان ونىڭ اتا- اناسىنىڭ، قامقورشىلارىنىڭ نەمەسە باسقا دا ادامداردىڭ قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرىن نازارعا الا وتىرىپ، بالانىڭ يگىلىگى ءۇشىن قاجەتتى قورعاۋ مەن قامقورلىقتى قامتاماسىز ەتۋگە مىندەتتەنەدى جانە وسى ماقساتپەن بارلىق ءتيىستى زاڭ شىعارۋ جانە اكىمشىلىك شارالارىن قابىلدايدى.

بۇل كونۆەنتسيادا بالانىڭ جاقسى ءومىر ءسۇرىپ، جاقسى ءبىلىم الىپ، دەنساۋلىعىن امان ۇستاۋ ءۇشىن، قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن بارلىق تالاپتار قاراستىرىلعان. قازىرگى تاڭدا وسى كونۆەنتسيانىڭ ارقاسىندا دۇنيەجۇزىندەگى 96 پايىز بالانىڭ قۇقىعى قورعالعان كورىنەدى.

ايتا كەتەيىك، قازاقستان ب ۇ ۇ- نىڭ بۇل كونۆەنتسياسىن 1994 -جىلى 8-ماۋسىمدا راتيفيكاتسيالادى، ياعني، زاڭدى كۇشىن مويىندادى.

ق ر كونستيتۋتسياسى

ەلىمىزدە بالا قۇقىعىن قورعايتىن ەڭ ۇلكەن زاڭدىق كۇش، ارينە، اتا زاڭىمىز.

قر كونستيتۋتسياسىنىڭ 27-بابىنىڭ 1-تارماعىندا «نەكە مەن وتباسى، انا مەن اكە جانە بالا مەملەكەتتىڭ قورعاۋىندا بولادى» دەپ جازىلعان.

ال 2-باپتا «بالالارىنا قامقورلىق جاساۋ جانە ولاردى تاربيەلەۋ - اتا- انانىڭ ەتەنە قۇقىعى ءارى مىندەتى» دەلىنگەن.

3-باپ: كامەلەتكە تولعان ەڭبەككە قابىلەتتى بالالار ەڭبەككە جارامسىز اتا- اناسىنا قامقورلىق جاساۋعا مىندەتتى.

بالا قۇقىقتارى جونىندەگى زاڭ

قازاقستان رەسپۋبليكاسى 2002 -جىلى 8-تامىزدا «ق ر بالانىڭ قۇقىقتارى تۋرالى» زاڭدى قابىلدادى. قۇجات بارلىعى 53 باپتان تۇرادى.

بۇل زاڭ بالالاردى قوعامداعى تولىمدى ومىرگە دايارلاۋ، ولاردىڭ قوعامدىق ءمانى بار جانە شىعارماشىلىق بەلسەندىلىگىن دامىتۋ، الەمدىك وركەنيەتتىڭ جالپى ادامزاتقا ءتان قۇندىلىقتارى نەگىزىندە ولاردى جوعارى يماندىلىق قاسيەتتەرگە، ەلجاندىلىق پەن ازاماتتىققا تاربيەلەۋ، ولاردىڭ بويىندا ۇلتتىق سانا- سەزىمدى قالىپتاستىرۋ پرينتسيپتەرىنىڭ باسىمدىعىنا سۇيەنىپ، بالانىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىندا كەپىلدىك بەرىلگەن نەگىزگى قۇقىقتارى مەن زاڭدى مۇددەلەرىن ىسكە اسىرۋعا بايلانىستى تۋىندايتىن قاتىناستاردى رەتتەيدى.

massaget.kz