«مايشەلپەك ورىندار» مەن جايلى قىزمەتتەردى ۇلەستىرۋگە جول بەرىلمەيدى - پرەزيدەنت

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - اقوردادا پرەزيدەنتتىڭ وتاندىق بيزنەس وكىلدەرىمەن كەزەكتى كەزدەسۋى ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات اقوردانىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.

مەملەكەت باسشىسى بيزنەستىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن تالقىلاۋ جاقسى داستۇرگە اينالىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، قاڭتار ايىندا بولعان كەزدەسۋدەن كەيىن ەلىمىزدە جانە الەمدە تالاي نارسە وزگەردى. قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، ەلىمىزدىڭ كەلەشەگى ەكونوميكانىڭ مىقتى بولۋىنا بايلانىستى جانە كاسىپكەرلەر مەملەكەت مۇددەسىن جوعارى قويا ءبىلۋى كەرەك.

- جالپى، جۇمىستى دۇرىس جۇرگىزۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ەسەبى جەتكىلىكسىز. ەلىمىزدە جانە الەمدە بولىپ جاتقان وقيعالار تۋرالى سىزدەردىڭ پىكىرلەرىڭىزدى ءبىلۋ اسا ماڭىزدى. مەن، ەڭ الدىمەن، ءبىر ماسەلەنى ناقتى ايتقىم كەلەدى. «ويىن ەرەجەسى» ءادىل ءارى بارىنە بىردەي بولاتىن اشىق ەكونوميكا ساياساتى جالعاسا بەرەدى. بۇل - مەنىڭ بەرىك ۇستانىمىم. «مايشەلپەك ورىندار» مەن جايلى قىزمەتتەردى ۇلەستىرۋگە جول بەرىلمەيدى، - دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى بيزنەسپەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە ەسكى تاسىلدەرگە جول بەرىلمەۋى كەرەك ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتىندەگى كەمشىلىكتەردى سىنعا الدى.

- ناۋقانشىلدىققا سالىنىپ، اسىرا سىلتەۋگە مۇلدە بولمايدى. ەگەر مۇنداي وقيعالار انىقتالسا، ارنايى تەكسەرۋ جۇرگىزىلەدى. ءتيىستى باعا بەرىلەدى. 2019 -جىلى ءوز جولداۋىمدا بيزنەسكە زاڭسىز كەدەرگى كەلتىرۋ مەملەكەت مۇددەسىنە قارسى باعىتتالعان قىلمىس رەتىندە قاراستىرىلاتىنىن ايتتىم. بۇل - باس پروكۋراتۋرانىڭ مىندەتى. ارينە، الاياقتارمەن كۇرەسۋ قاجەت. وعان داۋ جوق. ءبىراق، ارتىق قىلامىن دەپ، تىرتىق قىلماۋ كەرەك. جازىقسىز جاندار قوساق اراسىندا جاپا شەكپەۋگە ءتيىس، - دەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ.

پرەزيدەنت مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتىندە سىبايلاس جەمقورلىققا جول بەرمەۋ كەرەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

- وڭىرلىك بيلىك پەن اۋماقتىق قۇقىق قورعاۋ بولىمشەلەرىنىڭ باسشىلارى كاسىپكەرلەرمەن بىرىگىپ، بيزنەستى قولداۋ دەگەن سىلتاۋمەن ۇنەمى زاڭدى بولا بەرمەيتىن ارەكەتتەردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنا سەپتىگىن تيگىزگەنى جاسىرىن ەمەس. بۇل - ۇلەستى ءوزارا ءبولىسىپ العان دەگەن ءسوز. مۇنىڭ ءبارى سىبايلاس جەمقورلىققا، كولەڭكەلى ارەكەتتەرگە، اكىمشىلىك رەسۋرستارعا نەگىزدەلگەن جانە تەندەرلەر مەن بيۋدجەت قارجىسىن وڭدى- سولدى شاشۋعا باعىتتالعان قازاقستاندىق بيزنەستىڭ اشى دا بولسا شىنايى بەينەسىن قالىپتاستىردى. مۇنداي قىلمىس تۇرلەرىنە مەملەكەت باتىل ءارى مىندەتتى تۇردە جۇيەلى توسقاۋىل قويۋعا ءتيىس. بۇل - ۇلكەن مىندەت. وتاندىق بيزنەستىڭ ءدال وسىنداي سيپاتى تۇتاس مەملەكەتتىڭ بەدەلىنە زور نۇقسان كەلتىرەدى. باسقاشا ايتقاندا، ەلىمىزدە ەشقانداي دا قولداۋشى تىرەك پەن رەيدەرلىك بولماۋى كەرەك. ەگەر بيزنەس ادال جۇمىس ىستەۋگە دايىن ءارى كرەاتيۆتى، زامانعا ساي سۇرانىسقا يە بولسا، ونى قولداۋ قاجەت. ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ جاڭا مودەلىنە ەنۋگە كومەكتەسۋ كەرەك. ءبىز بيزنەس پەن مەملەكەت مۇددەسى اراسىنداعى تەڭگەرىمدى قاتاڭ ساقتاۋعا ءتيىسپىز، - دەدى قازاقستان باسشىسى.

مەملەكەت باسشىسى وسى ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ءبىرقاتار ناقتى شارانى بەلگىلەپ بەردى. قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، ەڭ الدىمەن، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تاراپىنان نەگىزسىز قۋدالاۋدى ازايتۋ جونىندە جۇيەلى شارالار قابىلداۋ قاجەت.

- سوڭعى بەس ايدا پروكۋرورلار 100 مىڭعا جۋىق كاسىپكەردىڭ قۇقىعىن قورعادى. بۇل شامامەن تۇتاس 2021 -جىلعى كورسەتكىشكە جۋىقتايدى. اتالعان دەرەكتەر تەرگەۋ ورگاندارىنىڭ بيزنەستى قىلمىستىق قۋدالاۋعا ءماجبۇرلى تۇردە تارتىپ جاتقانىن بىلدىرەدى. باس پروكۋراتۋرا كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە قاتىستى باقىلاۋ- قاداعالاۋ، اسىرەسە تەرگەۋ ارەكەتتەرىن زاڭسىز جۇرگىزۋگە جول بەرمەۋدى بارىنشا قاتاڭ باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس، - دەدى پرەزيدەنت.

سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى كاسىپكەرلەردى كۇدىكتى دەپ تانۋ تاجىريبەسى ءجيى كەزدەسەتىنىن جانە ءىس جۇزىندە بۇل تەك مۇلىك داۋلارى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. قاسىم- جومارت توقايەۆ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنان ءبىرىنشى كەزەكتە الاياقتىق، قارجىنى جىلىستاتۋ، زاڭسىز اقشا تابۋ، قارجى پيراميدالارىن قۇرۋ ارەكەتتەرىن اشكەرەلەۋدى تالاپ ەتتى.

- ارينە، باس پروكۋراتۋرا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ قيالىنان تۋعان قىلمىستىق ىستەردى توقتاتۋعا ءتيىس.

مۇنداي كۇماندى ىستەرگە باستاماشى بولعانداردى جاۋاپقا تارتۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ بيزنەسكە قولايلى جاعداي جاساۋ ساياساتىنا نۇقسان كەلتىرەتىن كۇشتىك قۇرىلىمدار قىزمەتكەرلەرى باسشىلارىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ شارالارىن ايقىنداۋ ماڭىزدى. باس پروكۋراتۋراعا جوعارعى سوتپەن جانە ۇكىمەتپەن بىرلەسە وتىرىپ، زاڭناماعا ناقتى تۇزەتۋلەر توپتاماسىن ازىرلەۋدى تاپسىرامىن. اكىمشىلىك بۇل ماسەلەنى باقىلاۋعا السىن، - دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە مەملەكەتتىك اۋديت جۇيەسىمەن بايلانىستى ماسەلەلەردى قوزعادى. ونىڭ ايتۋىنشا، تاپسىرىس بەرۋشى مەملەكەتتىك ورگاندارعا قاتىستى مەملەكەتتىك اۋديت تەكسەرىستەرىنىڭ ناتيجەسى تاپسىرىس ورىنداۋشى كاسىپكەرلەردىڭ قىلمىستىق قۋدالاۋعا ۇشىراۋىنا ءجيى نەگىز بولادى. بۇل رەتتە، مەملەكەت باسشىسى كاسىپكەرلەردىڭ مەملەكەتتىك اۋديت قورىتىندىسىنا شاعىم ءتۇسىرىپ نەمەسە نەگىزسىز قىلمىستىق ىستەن قۇتىلا المايتىنىن، جۇيەنىڭ سولاي قۇرىلعانىن اتاپ ءوتتى. قاسىم- جومارت توقايەۆ مەملەكەتتىك اۋديت ناتيجەسىنە شاعىم ءتۇسىرۋدىڭ بارلىق مۇمكىندىگى قاراستىرىلمايىنشا، قىلمىستىق ءىس قوزعاۋعا جول بەرمەيتىن مەحانيزمدى ەنگىزۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى. سونداي- اق باس پروكۋراتۋراعا ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىمەن جانە بيزنەس- ومبۋدسمەنمەن بىرلەسە وتىرىپ، قىلمىستىق جانە ازاماتتىق- قۇقىقتىق جاۋاپكەرشىلىك سالالارىنىڭ ارا- جىگىن اجىراتۋعا باعىتتالعان مەحانيزمدەردى تەز ارادا ازىرلەۋدى تاپسىردى. مەملەكەت باسشىسى بيزنەسكە قىسىم كورسەتۋ فاكتورلارىن انىقتاۋدىڭ بارىنشا ءتيىمدى جۇيەسىن قۇرۋدى كەلەسى ءبىر مىندەت رەتىندە اتاپ ءوتتى.

- تەپە- تەڭدىك جانە تەجەمەلىك مەحانيزمدەر جۇيەسى مەن قوعامدىق باقىلاۋ - وسى رەفورمانىڭ تابىستى فورمۋلاسى. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تاراپىنان جاسالعان ءاربىر رەيدەرلىك ارەكەت نەمەسە نەگىزسىز قىسىم جاساۋ دەرەگى باس پروكۋروردىڭ جەكە باقىلاۋىندا بولۋعا ءتيىس. وسىنداي ىستەر سوڭىنا دەيىن جەتكىزىلۋى كەرەك. بۇل جەردە ەشقانداي كورپوراتيۆتىك ىمىراعا جول بەرىلمەۋى، ءتىپتى ءسوز بولماۋى قاجەت، - دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم- جومارت توقايەۆ اشىق ءارى ءادىل سوت تورەلىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ- باسىمدىعىنا باسا ءمان بەردى.

- سۋديالاردى ىرىكتەۋ قاعيداتتارىن جەتىلدىرمەيىنشە وسى باعىتتا جاسالعان بارلىق كۇش- جىگەر ءتيىمسىز بولماق. قازىرگى ۋاقىتتا سوت جۇيەسىندە ەكى مىڭنان استام سۋديا قىزمەت ەتىپ جاتىر. جىل باسىنان بەرى سوت جۇيەسىنە قاتىسى جوق باسقا سالالاردان كەلگەن 50 گە جۋىق زاڭگەر- پراكتيك سۋديا بولدى. ىلگەرىلەۋ بار، ءبىراق جەتكىلىكسىز. بۇل باعىتتاعى جۇمىستى جەدەلدەتۋ كەرەك، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت سوت تورەلىگىنىڭ قاعيداتتارىن قامتاماسىز ەتۋدى تاعى ءبىر باسىمدىق رەتىندە اتاپ ءوتتى.

- سوت جۇيەسىن تاباندى تۇردە رەفورمالاۋ قاجەتتىگى ءپىسىپ جەتىلدى. بۇل قاجەتتىلىك سۋديالار تاراپىنان جاقسى قابىلدانىپ جاتىر. رەفورما ءوز كوزدەگەن ماقساتىنا قول جەتكىزەدى دەپ سانايمىن. ءبىز مۇنداي سوزدەردى شەتەلدىك ينۆەستورلاردان دا، ەلىمىزدىڭ كاسىپكەرلەرى مەن ازاماتتارىنان دا ەستىپ ءجۇرمىز. سوندىقتان مەن جۋىق ارادا وسى باعىتتاعى ناقتى اۋقىمدى شارالاردى جاريالايمىن، - دەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ.

مەملەكەت باسشىسى بيزنەستى قورعاۋ تەتىكتەرىن كۇشەيتۋ ماسەلەسىنەن بولەك تارتىمدى ينۆەستيتسيالىق كليمات قالىپتاستىرۋدى ماڭىزدى دەپ سانايدى. ونىڭ پىكىرىنشە، جاھاندىق تۇراقسىزدىق جانە بەلگىسىزدىك جاعدايىندا ىشكى جانە سىرتقى سىن- تەگەۋرىندەر كۇشەيگەن تۇستا مەملەكەتتىڭ ءرولى ارتا تۇسەدى.

- مىقتى ءارى ورنىقتى نارىقتىق ەكونوميكا قۇرۋ ءۇشىن باسەكەگە جول بەرمەيتىن فاكتورلاردى انىقتاپ، ولاردى جويۋ جونىندە جۇيەلى جۇمىستار جۇرگىزۋ قاجەت. مۇنداي سىن- قاتەردىڭ استارىندا مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىن ۇسىنۋدىڭ ءتيىمسىز راسىمدەرى مەن ولاردى ايقىنداۋ ماسەلەسى جاتىر. بۇل سالىق جەڭىلدىكتەرىنە، جەر تەلىمدەرىن بولۋگە، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلارعا جانە جالپى اكىمشىلىك رەتتەۋ جۇمىستارىنا قاتىستى بولىپ وتىر، - دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم- جومارت توقايەۆ كاسىپكەرلەردىڭ جەل تەلىمدەرىنە قول جەتكىزۋ جۇيەسى مەن راسىمدەرىنىڭ تيىمدىلىگىن سىنعا الىپ، ۇكىمەتكە وسى ماسەلەنى ەرەكشە باقىلاۋعا الۋدى تاپسىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، جوبانىڭ ءتيىمدى ىسكە اسىرىلۋى جەر تەلىمدەرىن الۋعا وتىنىشتەردى بەرۋ جانە قاراستىرۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان تەتىگىن جەدەل ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. پرەزيدەنت بۇل جۇيەنى وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ىسكە قوسۋدى تاپسىردى.

قاسىم- جومارت توقايەۆ مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ۇنەمى وزگەرۋىنە جانە قۇبىلمالىلىعىنا قاتىستى كاسىپكەرلەردىڭ شاعىمدانۋى ورىندى ەكەنىن ايتتى. وسىعان بايلانىستى پرەزيدەنت جاڭا ەكونوميكالىق ساياسات جوباسىن ازىرلەۋگە بيزنەس- قوعامداستىقتى تارتۋدى تاپسىردى.

- ۇكىمەت پەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنەن ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ ماكرو، سالىقتىق، بيۋدجەتتىك، قارجى- كرەديتتىك جانە باسقا دا نەگىزگى كومپونەنتتەرىن قامتيتىن دوكترينالىق قۇجات كۇتەمىن. بۇل جۇمىس بيزنەستىڭ كونسترۋكتيۆتى قاتىسۋىمەن جۇرگىزىلۋى كەرەك. ويتكەنى وسىنداي جولمەن عانا قاجەتتى ءارى ءتيىمدى رەفورمالار جاساي الامىز، - دەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ.

بۇدان بولەك مەملەكەت باسشىسى سالىق ساياساتى مەن اكىمشىلەندىرۋ اراسىندا تەڭگەرىمسىزدىك بايقالاتىنىن ايتىپ، وسى ماسەلەگە نازار اۋداردى. ۇكىمەتكە بيزنەس قوعامداستىقپەن بىرلەسە وتىرىپ، سالىق ساياساتىنىڭ ۇزاقمەرزىمدى تۇجىرىمداماسىن ازىرلەۋ تاپسىرىلدى. پرەزيدەنت قولايلى بيزنەس- كليمات قالىپتاستىرۋ تەك زاڭداردى وزگەرتۋمەن جانە مەملەكەتتىك سۋبسيديالار بەرۋمەن عانا شەكتەلمەيتىنىنە نازار اۋداردى. مۇندا ايماقتىق جانە جەرگىلىكتى دەڭگەيدە قابىلدانعان بارلىق شەشىمدەر مەن راسىمدەردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋ تيىمدىلىگى ماڭىزدى ءرول اتقارادى. قاسىم- جومارت توقايەۆ جيىندى قورىتىندىلاي كەلە، بۇكىل ءوڭىردىڭ اكىمدەرىنە جيىن بارىسىندا ايتىلعان بارلىق ەسكەرتپەلەردى نازار الۋدى جانە شۇعىل شەشۋدى قاجەت ەتەتىن قازىرگى مىندەتتەردى بىرلەسىپ اتقارۋدى تاپسىردى. سونداي- اق اكىمدەردىڭ جۇمىسى وبلىستارداعى بيزنەس- كليماتتىڭ قولايلىلىعى بويىنشا باعالايتىنىن ايتتى.

- مۇنداي كەزدەسۋلەردى جالعاستىرا بەرەمىز. ولار ىسكەرلىك سيپاتتا بولادى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى. جيىن بارىسىندا پرەمەر- مينيستر ءاليحان سمايىلوۆ، باس پروكۋرور بەرىك اسىلوۆ، جوعارعى سوت ءتوراعاسى جاقىپ اسانوۆ، «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى پرەزيديۋمىنىڭ ءتوراعاسى رايىمبەك باتالوۆ، كاسىپكەرلەردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندەگى ۋاكىل رۋستام ءجۇرسىنوۆ، سونداي- اق بيزنەس وكىلدەرى بايانداما جاسادى.