استانادا «بايتەرەك» مونۋمەنتى جانە «حانشاتىر» س و و عيماراتتارى قىزىل تۇسكە بويالدى
جىل سايىن مامىر ايىنىڭ ءۇشىنشى جەكسەنبىسى - دۇنيەجۇزىلىك جۇقتىرىلعان يممۋن تاپشىلىعىنىڭ سينودرومىنان (ج ي ت س) قايتىس بولعانداردى ەسكە الۋ كۇنى.
وسى داتاعا وراي نۇر- سۇلتان قالاسى اكىمدىگىنىڭ «ج ي ت س- تىڭ الدىن الۋ جانە وعان قارسى كۇرەس ورتالىعى» 11-20 - مامىر ارالىعىندا قوعام نازارىن قاۋىپتى ىندەتكە اۋدارۋعا باعىتتالعان كوپتەگەن ءىس- شارا ۇيىمداستىرادى.
تۇنگى ۋاقىتتا «حانشاتىر» ساۋدا، ويىن- ساۋىق ورتالىعى مەن «بايتەرەك» مونۋمەنتى عيماراتتارى قىزىل تۇسكە بويالىپ جاندى. قىزىل ءتۇس - ادام يممۋن تاپشىلىعىنىڭ ۆيرۋسىمەن (ا ي ت ۆ) كۇرەسۋ سيمۆولى - قىزىل لەنتانى ايشىقتايدى. 14-16- مامىر كۇندەرى «قازاقستان تەمىر جولى» ۇ ك» ا ق عيماراتىنىڭ سىرتىندا جيتس قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە ارنالعان ۆيدەوروليكتەر ۇزدىكسىز كورسەتىلەدى.
قازىرگى تاڭدا نۇر- سۇلتان قالاسىندا ا ي ت ۆ دياگنوزىمەن 1643 ناۋقاس ديسپانسەرلىك ەسەپتە تۇرادى. 20 جىلدا 82 ادام كوز جۇمدى. ءولىم- ءجىتىمنىڭ ازايۋىنا انتيرەتروۆيرۋستىق تەراپيا سەپتىگىن تيگىزۋدە. سونداي- اق ەمدەلۋگە قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ سوڭعى 10 جىلدا ج ي ت س- تەن الەمدەگى ءولىم- ءجىتىمدى % 47 ازايتتى.
«اتالمىش دەرت وتكەن عاسىرلاردا ولىمگە اكەلەتىن سىرقات بولىپ سانالاتىن ەدى. قازىرگى تاڭدا ا ي ت ۆ جۇقپاسى سوزىلمالى اۋرۋ رەتىندە قارالادى. بۇل پاتسيەنتتىڭ ءومىرىن جىلدارعا جانە ونداعان جىلدارعا سوزىپ، جاناما اسەرى از بولاتىن تاجىريبەگە انتيرەتروۆيرۋستى تەراپيانى، ەمدەۋدىڭ جاڭا دارىلىك زاتتارىن ەنگىزۋمەن بايلانىستى بولىپ وتىر. ياعني قازىر ا ي ت ۆ جۇقپاسىن جۇقتىرعان ادام ۋاقىتىلى ەم- دومىن ۇزبەي قابىلداپ، دارىگەردىڭ ايتقاندارىن ورىنداعان جاعدايدا بيولوگيالىق قارتتىق جاسىنا دەيىن ءومىر سۇرە الادى»، - دەدى باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا «ج ي ت س- تىڭ الدىن الۋ جانە وعان قارسى كۇرەس ورتالىعى» م ك ق ك ديرەكتورى سابيت ابدرايموۆ.
دۇنيەجۇزىلىك ج ي ت س قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى العاش رەت 1983 -جىلى جاريالانعان. بۇگىندە بۇل داتاعا وراي 115 ەلدە ءتۇرلى شارالار قولعا الىنادى.