عالىم قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ارقاۋىن اۋىل شارۋاشىلىعى ەتىپ الۋدى ۇسىندى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى الكەن تەمىربولاتوۆ قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ارقاۋىن اۋىل شارۋاشىلىعى ەتىپ الۋدى ۇسىندى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

مۇنداي پىكىردى ول «حابار» تەلەارناسىنداعى «بولشايا نەدەليا» اتتى باعدارلامادا ايتتى.

«ءبارىمىز ك س ر و قۇرامىندا بولعاندا قازاقستانداعى ينجەنەرلەر مەن ونەركاسىپ جۇمىسشىلارىنىڭ ەڭبەككە جارامدى حالىقتىڭ اراسىنداعى ۇلەسى 21 پايىز بولعان. كورشى ەلدەردىڭ ىشىندەگى ەڭ از ۇلەس بىزدە ەدى. رەسەيدە - 83 پايىز، تاجىكستاندا - 48 پايىز، وزبەكستاندا 53 پايىز، تۇركمەنستاندا - 25 پايىز، قىرعىزستاندا - 25 پايىز بولدى. ياعني، بىزدە اگرارلىق قوعام بولدى. سول اگرارلىق سانامەن ءارتاراپتى ەكونوميكا قۇرۋعا تىرىسىپ جاتىرمىز. اۋىلدا جۇمىس جوق قازىر. سوندىقتان ەلدەگى ەڭ ماڭىزدى مينيسترلىك - اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى بولۋ كەرەك. جۇمىس ورىندارى دەگەن سول. ءبىراق بۇل سالانىڭ باسشىلارى ۇرلىقتى قويۋى كەرەك. قازىر ولار بۇل ىستە الدىنا جان سالمايدى»، - دەدى ەكونوميست.

ونىڭ ايتۋىنشا تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىندا قازاقستان مەملەكەتتىك قۇرىلىمنىڭ ءساتسىز ۇلگىسىن تاڭداپ العان.

«ءبىز مەملەكەتتىك قۇرىلىمنىڭ ورىس مودەلىن تاڭداپ الدىق ياعني حالىق ەشقانداي شەشىمگە ىقپال ەتە العان جوق. تەك ەلدىڭ ءبىرىنشى باسشىسى عانا شەشىم شىعارا الادى دەگەن تۇسىنىك بولدى. وسىلايشا شەشىم شىعارۋعا قۇزىرەتتىلەر بۇكىل يگىلىكتىڭ يەسىنە اينالدى. 2011-2012-جىلدارى ءبىز 170 ميلليارد تەڭگە شىعىنداپ، 60 مىڭ جۇمىس ورنىن اشىقتىق سول كەزدە دوللار باعامى 185 تەڭگە بولعانىن ەسكەرسەك، ءبىر جۇمىس ورنىن قۇرۋ ءۇشىن 18,5 مىڭ دوللار اقشا جۇمساعانبىز. كوسماناۆت دايىنداساق ءبىر ءسارى. سول كەزدە-اق اقشا ۇرلانىپ جاتقانىن ايتقانبىز»، - دەدى عالىم.

ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى بۇعان دەيىن اۋىل شارۋاشىلىعىندا كووپەراتسيالاردى دامىتۋ باستاماسى دۇرىس كوتەرىلگەنىمەن، ءتاسىلى ءتيىمسىز بولعانىن ايتادى.

«مەملەكەت ۇسىنعان كووپەراتسيانى نەگە اۋىل حالقى قولداپ اكەتپەدى؟ ويتكەنى قۇرىلىمى دۇرىس ەمەس ەدى. ول كووپەراتيۆتەردى اكىم باسقاراتاتىن حالىق ءتۇسىندى. سوندا دا كۇشپەن كىرگىزدى. اياعىندا ءىس ورتا جولدا قالدى. كووپەرايتسيا شارۋالاردىڭ ءوز نيەتىمەن ىسكە اسۋى كەرەك. سوندا عانا ناتيجە بولادى. كووپەراتيۆتەردىڭ بيلىگى وزدەرىندە بولۋى كەرەك. حالىقارالىق پرينتسيپتەر بويىنشا قۇرىلماسا، وعان ەشكىم سەنبەيدى»، - دەدى الكەن تەمىربولاتوۆ.