قىتايدا دەموگرافيالىق داعدارىس بايقالادى - ساراپشىلار
بۇل 1949 -جىلدان بەرگى ەڭ تومەن كورسەتكىش ەكەن.
70 -جىلداردان بەرى جالعاسىپ كەلە جاتقان «ءبىر وتباسى - ءبىر بالا» ساياساتى حالىقتىڭ تابيعي وسىمىنە اسەر ەتكەن. بىلتىر مۇنداعى حالىق سانى جارتى ميلليونعا ارتقان. ەلدە تۋۋ مەن ءولىم كورسەتكىشى بىردەي دەڭگەيگە جەتكەن. حالىق ءوسىمىنىڭ باياۋلاۋىنا ەلدىڭ ەكونوميكالىق دامۋى سەبەپ بولعان. قالا تۇرعىندارى سانىنىڭ ارتۋى مەن يندۋستريليزاتسيانىڭ قارقىن الۋى دا دەموگرافياعا كەرى اسەر ەتكەن كورىنەدى.
نين جيجە، ق ح ر مەملەكەتتىك ستاتيستيكا باسقارماسىنىڭ باسشىسى:
- 2021 -جىلى تۋۋ كورسەتكىشى بىرنەشە سەبەپتەرگە بايلانىستى تومەندەدى. بىرىنشىدەن، بالا تۋۋ جاسىنداعى ايەلدەر سانى ازايدى. بىلتىر 15 پەن 49 جاس ارالىعىنداعى قىز- كەلىنشەكتەر 5 ميلليونعا ازايىپ كەتتى.
ەكىنشىدەن، تۋۋ كورسەتكىشى تومەندەدى. كەيىنگى جىلدارى حالىقتا بالا تۋۋعا دەگەن كوزقاراس وزگەردى. نەكەگە تۇرۋ جانە بوسانۋ جاسى ارتتى. بۇعان جۇكتىلىك، بوسانۋ مەن بالا تاربيەسىنە قاتىستى شىعىنداردىڭ ارتۋى سەكىلدى ەكونوميكالىق فاكتورلاردى قوسىڭىز. كوروناۆيرۋس پاندەمياسى دا تۋۋ كورسەتكىشىنە كەرى اسەر ەتتى.
بالا تۋۋ كورسەتكىشىنىڭ تومەندەۋىنە تۇرتكى بولعان تاعى ءبىر سەبەپ «ءبىر وتباسى - ءبىر بالا» ساياساتى. 70 -جىلداردىڭ اياعىندا باستالعان بۇل تالاپتى مەملەكەت تەك 40 جىلدان كەيىن جۇمسارتا باستادى. وتكەن جىلى وتباسىلارعا 3 بالا تۋۋعا رۇقسات ەتىلدى. ۇكىمەت بالاباقشا سانىن ارتتىرىپ، ولاردىڭ قولجەتىمدى بولۋىنا نازار اۋداردى. قالالاردا جاس وتباسىلاردىڭ باسپانالى بولۋىنا كومەك كورسەتىلە باستادى.
فان جين، «China development research foundation» باس حاتشىسى:
- بالا تۋۋعا ىنتالاندىرۋ ءۇشىن قىتاي ۇكىمەتى ايەلدەردىڭ بوسانۋ مەن بالا كۇتىمىنە قاتىستى دەمالىسىن ۇزارتۋ بويىنشا شارالار قابىلدادى. ءبىر جاعىنان بۇل بالا تۋۋ كورسەتكىشىن ارتتىرۋ ءۇشىن جاسالسا، ەكىنشى جاعىنان، مۇنداي شارا بالا دەنساۋلىعىنا قاجەت. ساراپشىلار قابىلدانىپ جاتقان شارالار ءالى دە جەتكىلىكسىز دەيدى. بالا تۋۋ كورسەتكىشىنىڭ تومەندەۋى كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاسى دامىعاندا پايدا بولاتىن پروتسەسس ەكەنىن ايتادى. ازىرگە قىتاي حالقىنىڭ سانى بۇرىنعى دەڭگەيدە، ءبىراق 2050 -جىلعا قاراي 1 ميلليارد 300 ميلليون ادامعا ازايۋى مۇمكىن.
www.24.kz