نۇر- سۇلتاندا قىسقى دەمالىستى قالاي وتكىزۋگە بولادى
قالانىڭ ءتۇرلى جەرلەرىندە تۇرعىنداردىڭ بەلسەندى قىسقى دەمالىسىن تۇرلەندىرەتىن سىرعاناقتار مەن مۇز ايدىندارى پايدا بولدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات اكىمدىكتىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ. قالا تۇرعىندارى اراسىندا تانىمال اشىق الاڭداردا مۇز سىرعاناقتارى قويىلىپ، مۇز ايدىندارى توسەلدى، بۇل جەرلەردە كەز كەلگەن ادام سىرعاناپ، تيۋبينگتەر مەن كونكيلەردى جالعا الا الادى. مۇندا ءسىز ىستىق شاي نەمەسە كوفە ءىشىپ جىلىنا الاسىز.
«مەن قىسقى ويىن- ساۋىققا ارنالعان ويىن- ساۋىق قىزمەتتەرىمەن اينالىسامىن. نەگىزىنەن ءبىز توبەشىكتەر مەن سىرعاناۋعا ارنالعان مۇز ايدىندارىن سالامىز. مۇنىڭ بارلىعى نۇر- سۇلتان قالاسىنىڭ تۇرعىندارى مەن قالا قوناقتارى ءۇشىن جاسالۋدا. بيىل بىزدە التى بۇرىشتى سىرعانايتىن توبەشىك بار، سونىمەن قاتار مۇز ايدىنى مەن بۋبليك كروسس بولادى. مۇندا قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىن قاداعالايتىن ەرىكتىلەر جۇمىس ىستەيدى»، - دەدى ينۆەستور مارات سادىعاليەۆ.
بيىل ەلىمىزدىڭ باستى جاڭا جىلدىق شىرشاسى ءداستۇرلى تۇردە ەكسپو اۋماعىندا «نۇر الەم» پاۆيلونىنىڭ جانىندا ورنالاسقان.
«بۇل نۇر- سۇلتان قالاسىنىڭ ەڭ بيىك جاڭا جىلدىق شىرشاسى، ونىڭ بيىكتىگى 25 مەتر، ديامەترى 10,1 مەتر جانە قۇرىلىمنىڭ سالماعى 4048 كگ. بيىل قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 -جىلدىعى بولعاندىقتان، ءبىز تۋىمىزدىڭ تۇستەرىنەن شابىت الدىق- بۇل كوگىلدىر جانە جىلى- اق ءتۇس»، - دەدى ديزاينەر داريا سافونوۆا.
ايتا كەتۋ كەرەك، تەك ەسىل اۋدانىنىڭ اۋماعىندا عانا 4 جاڭا جىلدىق شىرشا ورناتىلدى: باستىسى - ەكسپو اۋماعىندا، «حان شاتىر» س و و جانىنداعى الاڭدا، دوستىق كوشەسىندەگى «كەرۋەن» س و و جانىندا، سونداي- اق ۇلى دالا جانە اقمەشىت كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا. سونىمەن قاتار، شىرشالار دەمەۋشىلەر ەسەبىنەن جانە باسقا جەرلەردە ورناتىلادى. اۋداندا بارلىعى 10 ورىن - قىسقى دەمالىس نۇكتەلەرى ورنالاسقان. ونىڭ ىشىندە:
- ورتالىق ساياباق؛
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى- ەلباسى مۋزەيىنىڭ جانىنداعى تۇڭعىش پرەزيدەنت ساياباعىندا؛
- ەكسپو الاڭى؛
- حان- شاتىر سوو؛
- كەرۋەن سوو؛
- جاعالاۋ شاعىن اۋدانى؛
- جاسىل ورام؛
- ۇركەر تۇرعىن الابى؛
- پريگورودنىي تۇرعىن الابى؛
- بوتانيكالىق ب ا ق. بايقوڭىر اۋدانىنىڭ اۋماعىندا وسى جىلى 5 مۇز قالاشىعى جايلاستىرىلادى، وندا جاڭا جىلدىق شىرشالار، مۇز ايدىندارى، توبەشىكتەر مەن شاعىن ساۋلەت نىساندارىن ورناتۋ كوزدەلگەن.
«جاستار» سارايىنىڭ اۋماعىندا اۋدانى 400 شارشى مەترگە جۋىق مۇز ايدىنى، جاسوسپىرىمدەر ءۇشىن بيىكتىگى 6 مەتر بولاتىن توبەشىك جابدىقتالۋدا. قالادا بيىكتىگى 15 مەتر بولاتىن جاڭا جىلدىق شىرشا ورناتىلادى، ونىڭ جانىندا اياز اتا مەن اقشاقار، سونداي- اق سانتا ءۇيى بولادى. سۋبۇرقاقتار دا جاڭا جىلدىق كيىمدەرىن كيەدى. اۋماقتا كونكيلەر مەن تيۋبينگتەردى جالعا بەرۋ پۋنكتەرى، سونداي- اق فۋدكورت جۇمىس ىستەيدى. ج. تاشەنيەۆ كوشەسىندەگى اتاتۇرىك اتىنداعى ساياباق 2 توبەشىكپەن جابدىقتالۋدا. ساياباقتا بيىكتىگى 18 مەتر بولاتىن جاڭا جىلدىق شىرشا، «سنەگوۆيك» م ا ف، اياز اتا مەن اقشاقاردىڭ بەينەلەرى جانە ت. ب. ورناتىلعان. بۇدان باسقا، جاڭا جىلدىق كەيىپكەرلەردىڭ مۇسىندەرى مەن شىرشالارى اباي داڭعىلىنداعى «جازۋشىلار» گۇلزارىندا، ءوندىرىس، كيرپيچنىي، كازگورودوك تۇرعىن الاپتارىندا ورناتىلادى. سونداي- اق، قالا تۇرعىندارى ءۇشىن اۋداندا ورنالاسقان مەكتەپتەر (№5 گيمنازيا، №27, 34, 8, 87 وم) مەن كەمەڭگەر ۇلى كوشەسى، 8, جۇبانوۆ كوشەسى، 3 اۋلالارىنىڭ اۋماعىندا 7 مۇز ايدىنى قۇيىلادى. الماتى اۋدانىندا «قازاق ەلى» مونۋمەنتىنىڭ الدىنداعى الاڭدا، پرەزيدەنتتىك ساياباقتىڭ بايتۇرسىنوۆ كوشەسى جاعىندا، اقبۇلاق وزەنىنىڭ جاعالاۋىندا، ترياتلون پاركتە، سارايشىق شاعىن اۋدانىندا، قوشقارباۆ كوشەسى، 80 تۇرعىن ۇيلەرىنىڭ اۋماعىندا، جەلەزنودوروجنىي، ينتەرناتسيونالنىي، ميچۋرينو، كۇيگەنجار تۇرعىن الاپتارىندا ورنالاسقان تۇرعىن ۇيلەر اۋدانىندا تازا اۋادا بەلسەندى قىسقى دەمالىستى وتكىزۋگە جانە مۇز توبەشىگىنەن سىرعاناۋعا بولادى. بۇل قىسقى دەمالىس الاڭدارىندا تيۋبينگتەر مەن كونكيلەردى جالعا بەرۋ ۇيىمداستىرىلادى ەكەن. سونىمەن قاتار، ينۆەستوردىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن «جەرۇيىق» ساياباعىندا توبەشىك پەن مۇز ايدىنى جايلاستىرىلدى.
سارىارقا اۋدانىندا دا بەلسەندى دەمالىس وتكىزۋگە بولادى، مىسالى، ەسىل وزەنىنىڭ جاعاسىندا كەنەسارى حان ەسكەرتكىشىنەن «سەرۋەن» كوپىرىنە دەيىن 2 قۇلامادان 5 توبەشىك، بەيبىتشىلىك كوشەسى، 11, 189 - كوشەدەگى كوكتال ساياداعىندا، سونداي- اق قوسشىعۇل ۇلى مەن بەيسەكوۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا تاعى بەس توبەشىك ورناتىلدى. جاقىن ارادا وقجەتپەس پەن ا. گەرتسەن كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا توبەشىك، ال «دەمالىس پرومەناد» اۋماعىندا مۇز ايدىنى پايدا بولادى. بۇل ورىندار ساعات 10.00-دەن 23.00-گە دەيىن جۇمىس ىستەيدى.
وسىنداي قۇرىلىمدار مەن قۇرىلىستار ەلوردانىڭ بارلىق اۋداندارىندا ورناتىلعان. قالانى سونداي- اق جاڭا جىلدىڭ باستالعانى تۋرالى حابارلايتىن سىيلىق، ساعات تۇرىندەگى كىشىگىرىم ارحيتەكتۋرالىق پىشىندەر، گيرلياندالار جانە ت. ب. بەزەندىرىپ تۇر. تۇنگى ۋاقىتتا شامدار جانعان كەزدە جاڭا جىلدىق بەزەندىرۋ قالاعا ەرەكشە ەرتەگى كورىنىسىن بەرەدى.