تۇماۋ كۇشەيدى: قازاقستاندىقتار اۋرۋ بەلگىلەرىنە شاعىمدانىپ جاتىر
ناۋقاستار جوعارى تەمپەراتۋراعا، تاماق اۋرۋى مەن السىزدىككە شاعىمداندى. ءتىلشى كوروناۆيرۋستى تۇماۋدان قالاي اجىراتۋعا بولاتىنىن جانە اعزانى ماۋسىمدىق ۆيرۋستان قالاي قورعاۋ كەرەكتىگىن زەرتتەدى.
قىركۇيەك ايىنان باستاپ الەۋمەتتىك جەلىلەردە كوروناۆيرۋسقا ۇقساس بەلگىمەن اۋىرعان ادامداردىڭ جازباسى تاراي باستادى. بەلگىلەرى: جوعارى تەمپەراتۋرا، تاماق اۋرۋى، مۇرىننىڭ اعۋى ءتىپتى كونيۋنكتيۆيت تە بار.
قازاقستاندىق دارىگەرلەر سيمپتومدارعا قاراماستان، ءوز بەتىنشە دياگنوز قويۋعا بولمايتىنىن ەسكەرتتى.
جوعارى ساناتتى پەدياتر باقىتگۇل راقىشەۆانىڭ ايتۋىنشا، اۋرۋدى انىقتاۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن پ ت ر اناليزىن تاپسىرۋ كەرەك.
«تاماق اۋرۋىنىڭ سەبەپتەرى ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن. ۆيرۋستىق اۋرۋلاردان، سىرتقى فاكتورلاردان، سونداي- اق باكتەريالىق ينفەكسيالاردان دا تاماق اۋرۋ بولادى. ءىرى قالالاردا لاستانعان اۋا، كولىكتەردىڭ ءتۇتىنى سياقتى سىرتقى فاكتورلار اسەر ەتەدى. سونداي-اق، سالقىن جەردە كوپ ءجۇرۋ دە اۋرۋدىڭ سەبەبى بولۋى مۇمكىن. اۋرۋ كوپ جاعدايدا وزدىگىنەن كەتەدى جانە بۇل قالىپتى جاعداي. ەگەر تاماقتاعى جاعىمسىز سەزىم ۇزاق ۋاقىت بويى جالعاسىپ، سويلەسۋگە، تاماقتانۋعا كەدەرگى كەلتىرسە، وندا دارىگەرگە كورىنۋ كەرەك»، - دەپ كەڭەس بەرەدى مامان.
كۇزدە قازاقستاندىقتار تاماق اۋرۋى، قاتتى باس اۋرۋى، مۇرىننىڭ اعۋى سەكىلدى بەلگىلەردى ايتىپ ءجيى شاعىمدانا باستادى. دەگەنمەن، كوپشىلىك بۇل اۋرۋدى سۋىق تيۋگە قاراعاندا اۋىر دەڭگەيدە وتەتىنىن ايتتى.
«الماتىدا ا تۇماۋى تىركەلدى. ءبىزدىڭ ەمحانادا وتكەن جىلى مۇنداي ساناتتاعى تۇماۋ بولعان جوق. قازىر بىزدە بىرىنشىلىك ناۋقاستاردى قابىلدايتىن سۇزگى توبى جانە ءۇيدى ارالايتىن موبيلدى توپ جۇمىس ىستەيدى. ناۋقاستاردى قاراۋ كەزىندە پ ت ر تەستى مىندەتتى تۇردە قابىلدانادى، سەبەبى كوروناۆيرۋسپەن بەلگىلەرى وتە ۇقساس. قازىر ج ر ۆ ي ماۋسىمى ءجۇرىپ جاتىر. ا تۇماۋى كلينيكادا راستالدى، دەگەنمەن ءبىر اي بۇرىن تۇماۋعا قارسى ۆاكسيناتسيا باستالدى، كوپتەگەن ادامدار ۆاكسينا الدى»، - دەدى پەدياتر.
ماۋسىمدىق اۋرۋدى ەمدەۋ ءۇشىن دارىگەردىڭ ايتۋى بويىنشا ۆيرۋسقا قارسى پرەپاراتتاردى قولدانۋ قاجەت، قاجەت بولعان جاعدايدا انتيپيرەتيكالىق پرەپاراتتاردى قوسۋ كەرەك.
«دياگنوزدى انىقتاۋ ءۇشىن ءبىز الدىمەن جوعارعى تىنىس جولدارىن تەكسەرەمىز. ەگەر دياگنوز راستالسا، وندا سيمپتوماتيكالىق ەم تاعايىندالادى. بۇعان ۆيرۋسقا قارسى پرەپاراتتار مەن قىزۋدى تۇسىرەتىن ءدارى- دارمەكتەر، كوپ سۇيىقتىق كىرەدى. سىزگە تامىرلاردى تارىلتاتىن مۇرىن تامشىلارى قاجەت بولۋى مۇمكىن. ەگەر جوتەل بولسا ءتيىستى دارىلەر تاعايىندالادى. مىندەتتى تۇردە ۆيتاميندەردى قوسامىز، س دارۋمەنىن ۇمىتپاۋ كەرەك. اۋرۋ كەزىندە دۇرىس تاماقتانۋ، بولمەلەردى جەلدەتۋ قاجەت. قانداي جاعدايدا دا دارىگەرگە حابارلاسۋ كەرەك. ءوزىن-ءوزى ەمدەۋگە بولمايدى»، - دەپ قوستى باقىتگۇل راقىشيەۆا.
دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ەلىمىزدە ج ر ۆ ي- مەن سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ ماۋسىمدىق دەڭگەيى تىركەلگەنىن راستادى.
«تۇماۋ مەن ج ر ۆ ي ەپيدەميالىق ماۋسىمى باستالعاننان بەرى رەسپۋبليكادا تۇماۋدىڭ 121 جاعدايى تىركەلدى، ونىڭ ىشىندە 42 جاعداي 14 جاسقا دەيىنگى بالالار اراسىندا تىركەلدى (34 پايىز). ەپيدەمياعا قارسى جەدەل شارالار قابىلداۋ ماقساتىندا 1-قىركۇيەكتەن باستاپ ەل حالقىنىڭ ءجىتى رەسپيراتورلىق ۆيرۋستىق ينفەكسيالارمەن سىرقاتتانۋشىلىق جانە تۇماۋ ۆيرۋسىنىڭ اينالىمى جاعدايىنا كۇن سايىن مونيتورينگ جۇرگىزىلەدى. تۇماۋ ەمەس رەسپيراتورلىق ۆيرۋستاردىڭ (پاراگريپپ، رينوۆيرۋس، ادەنوۆيرۋس جانە باسقالارى) اينالىمى جانە ا تۇماۋى ۆيرۋسىنىڭ سپوراديالىق تىركەلۋى بايقالادى»، - دەپ حابارلادى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى سانيتارلىق- ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ رەسمي وكىلى ەرجان بايتانايەۆ.
دارىگەرلەر قانداي كەڭەس بەرەدى؟
ءجىتى رەسپيراتورلىق ۆيرۋستىق ينفەكسيالار مەن تۇماۋمەن سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ جوعارىلاۋى كەزەڭىندە قازاقستاندىقتارعا ەڭ الدىمەن سپەتسيفيكالىق ەمەس پروفيلاكتيكا شارالارىن ساقتاۋ ۇسىنىلادى:
جابىق كەڭىستىكتەگى ادامدار كوپ جينالاتىن ورىندارعا بارۋدى شەكتەۋ؛
پاتەردى ءجيى جەلدەتۋ (اسىرەسە نارەستە بولمەسى)، قولدى ءجيى جۋۋ، ۇيدە ىلعالدى تازالاۋدى ءجيى جاساۋ؛
قولدى سابىنمەن مۇقيات جۋۋ. بالانىڭ قولىن جۋۋ ءاردايىم مۇمكىن ەمەس (دۇكەندە، كولىكتە). مۇنداي جاعدايلاردا الكوگولگە نەگىزدەلگەن مايلىقتار ەڭ جاقسى كومەكشى بولادى؛
جەكە گيگيەنادان باسقا، ءۇي-جايلاردى تازالاۋعا نازار اۋدارۋ. بەتكەيلەردەگى ۆيرۋستار 2-3 ساعاتتان اسپايدى. سوندىقتان سۋىق مەزگىلدە دەزينفەكسيالىق قۇرالدارمەن دىمقىل تازالاۋدى ءجيى جاساعان ءجون. دەزينفەكسيالاۋ قۇرالدارى ۆيرۋستاردى تولىعىمەن جويادى جانە پايدالانىلعان دەزينفەكسيالىق زاتتار تولىقتاي توزعانشا ولاردىڭ بولمەدە پايدا بولۋىنا قارسى تۇرادى.