كۇندىز جورتقان قارا كۇزەن
قايىڭنىڭ بەل ورتاسىنا شىعىپ، جان- جاعىنا جالتاقتاي قاراعان ساتتە، تابيعات قورعاۋشىسى ەرىك قاسىموۆ فوتوعا تارتىپ ۇلگەرىپتى. سويتسە، جاي كۇزەن ەمەس، امەريكا كۇزەنى ەكەن.
دەنە تۇرقى شاعىن بولعانىمەن، تەرىسى باعالى جانۋاردىڭ جىرتقىشتىعى سونداي، وزىنەن دە ءىرى اڭ- قۇستارعا شابۋىلداي بەرەتىن كورىنەدى. ءتورت- بەس مەتر تەرەڭدىككە سۇڭگي الاتىن قارا كۇزەن بالىققا اۋىز سالۋى بىلاي تۇرسىن، سۋ بەتىندەگى قاز- ۇيرەكتى تىستەسە دە، تىرپ ەتكىزبەيدى ەكەن. جىل ون ەكى اي تابيعاتتى قورىپ جۇرگەن قورىقشىلاردان ەستىگەنىم بار؛ سىلەۋسىنمەن بەتپە- بەت كەلگەن قارا كۇزەن مىسىق تۇقىمداستىڭ مىسىن دا باسىپ جىبەرىپتى. دەنەسىنىڭ ۇزىندىعى 31-50 سانتيمەتر بولا تۇرا ءىرى اڭدارمەن ايقاسقا تۇسەتىن كۇزەننىڭ تۇيمەدەي كوزدەرىنە قاراپ، جۇپ- جۋاس جانۋار دەرسىز. الايدا جىرتقىشتىڭ - جىرتقىشى. سويتە تۇرا قولعا تەز ۇيرەنەدى. سوناۋ سولتۇستىك امەريكانى مەكەن ەتەتىن قارا كۇزەن شىعىستا، بۇقتىرمانىڭ اڭعارىنا قايدان پايدا بولدى دەسەك، 1930-جىلدارى اكەلىنىپتى. سودان بەرى وسكەن، ونگەن. بۇگىندە ۇلتتىق پارك اۋماعىندا 500 دەي امەريكا كۇزەنى بار ەكەن.
- ۇلتتىق پاركتىڭ اقسۋ فيليالىنان كەلە جاتىپ، ورمان ىشىنەن جىپ- جىلتىر بولعان قارا كۇزەندى كورىپ قالدىم. لىپ ەتىپ اعاشقا شىعىپ كەتتى. قيمىلى نەتكەن شيراق ەدى. ازىعىن كوبىنەسە تۇندە اۋلايتىندىقتان، كۇندىز كوزگە تۇسە بەرمەيتىن، - دەيدى كاتونقاراعاي مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركىنىڭ جانۋارلاردى قورعاۋ جانە ءوندىرۋ ءبولىمى باستىعى، فوتوسۋرەتتىڭ اۆتورى ەرىك قاسىموۆ.
كوبەيۋى قالاي تەز بولسا، ءومىر ءسۇرۋ جىلدارى دا سوعۇرلىم قىسقا، ارى كەتكەندە ءتورت- بەس جىل عانا. قۋانارلىعى، قارا كۇزەننىڭ تەرىسى باعالى بولعانىمەن، اڭشىلاردى اسا قىزىقتىرمايدى. سەبەبى كۇزەننىڭ تەرىسىنەن تون، ىشىك تىگەتىن تىگىنشىلەر ءبىزدىڭ ەلدە جوق. بولعان جاعدايدا، كوممەرتسيالىق ماقساتتا جەكە فەرمالاردا وسىرەر ەدى. شەتەلدەردە سولاي، تەرىسى ءۇشىن ارنايى فەرمالاردا وسىرىلەدى، باپتالادى. ءبىر تون ءۇشىن ورتا ەسەپپەن كوزدەرى جاۋدىرەگەن ون كۇزەننىڭ تەرىسىن سىپىرادى. ال كاتونقاراعاي ۇلتتىق پاركىندە امەريكالىق كۇزەن قورىقشىلاردىڭ قورعاۋىندا.
مەرەي قاينار ۇلى
شىعىس قازاقستان وبلىسى، كاتونقاراعاي اۋدانى
egemen.kz