تۇڭعىش ونلاين ساناق: العاشقى ەكى اپتا قالاي ءوتتى؟
وسى كەزەڭدە 3 ميلليوننان استام ساناق سۇراقتارىنا ونلاين رەجيمدە جاۋاپ بەرگەن، - دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
ورتالىق كوممۋنيكاتسيلار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگىدە ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ باسشىسى نۇربولات ايداپكەلوۆ ونلاين ساناقتىڭ العاشقى ەكى اپتاسىن قورىتىندىلاعان بولاتىن.
بريفينگ بارىسىندا ول ب ا ق وكىلدەرىنىڭ ساۋلىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، ساناق سۇراقتارىنىڭ كوپشىلىك ءۇشىن تۇسىنىكسىز بولىپ جاتقان تۇستارىنا توقتالدى. سونىمەن العاشقى ەكى اپتانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 3024216 رەسپوندەنت ونلاين ساناقتان وتكەن.
وڭىرلەر اراسىندا الماتى وبلىسى (313919 تۇرعىن) الدا تۇر. الماتى قالاسىندا ونلاين ساناقتان وتكەن 278432 ادام تىركەلگەن. ال ۇزدىك ۇشتىكتى تۇركىستان ءوڭىرى (247175) تۇيىندەگەن. بۇل كورسەتكىش بويىنشا ازىرگە سوڭعى ەكى ورىندى اتىراۋ (79881) جانە ماڭعىستاۋ (71886) وبلىستارى ەنشىلەپ تۇر.
ۇيدە ينتەرنەت بولماسا، «ساناق بۇرىشىنا» جۇگىنىڭىز ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ باسشىسى نۇربولات ايداپكەلوۆتىڭ ايتۋىنشا، كەيبىر رەسپوندەنتتەر اراسىندا سۇراقتارعا شاتاسىپ جاۋاپ بەرگەندەر دە تىركەلگەن. ءتىپتى جىنىسىن دۇرىس كورسەتپەگەندەر بار كورىنەدى.
«مىسالى، ءتورت ەر ادام دەرەكتەر بازاسىندا ايەل دەپ كورسەتىلگەنى بەلگىلى بولدى. ءۇش ايەل ەر ادامدار رەتىندە كورسەتىلگەن. بۇل ادامدارعا مارتەبەسىن وزگەرتۋ ءۇشىن حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنا جۇگىنۋ ۇسىنىلدى»، - دەدى بيۋرو باسشىسى.
ساناقتىڭ ونلاين كەزەڭى 15- قازانعا دەيىن جالعاسادى. ۇيدە ونلاين ساناقتان وتۋگە مۇمكىندىگى جوق كەز-كەلگەن ادام حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنىڭ عيماراتتارىندا، «قازپوشتا» فيليالدارىندا، ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى مەن ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىندا اشىلىپ جاتقان «ساناق بۇرىشتارىنداعى» كومپيۋتەرگە وتىرىپ، ناۋقانعا اتسالىسا الادى.
ساناق اياقتالعاننان كەيىن ونىڭ قورىتىندىسى جيناقتالىپ ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ سايتىندا رەسمي ستاتيستيكا تۇرىندە جارىق كورەدى. ال ونداعى دەرەكتەرمەن ەگجەي-تەگجەيلى تانىسۋ مۇمكىندىگى عىلىمي ماماندارعا عانا بەرىلمەك.
«ءبىر ءتۇرلى» سۇراقتاردىڭ ءبارى ماڭىزدى ءسىز ءجۇرۋ، ەستۋ، كورۋ جانە سويلەۋ قيىندىقتارىن سەزىنەسىز بە؟ وسىعان دەيىنگى ساناقتاردا حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنا قاتىستى سۇراقتار وسىنداي فورماتپەن بەرىلسە، بۇل جولى بارىنشا ناقتىلاندىرىلعان بولاتىن. العاشقى ەكى اپتادا كەيبىر جەلى قولدانۋشىلارى وسىعان نارازىلىقتارىن ءبىلدىرىپ تە ۇلگەردى. بيۋرو باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي «ءبىر ءتۇرلى» سۇراقتاردىڭ ءبارى ماڭىزدى.
«حالىق ساناعىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا مۇگەدەكتەر مەن ءومىر سۇرۋىندە ۇلكەن قيىندىقتار مەن شەكتەۋلەرى بار، ءبىراق مەديتسينالىق مەكەمەلەرگە جۇگىنبەگەن، سوندىقتان اعىمداعى ستاتيستيكادا كورسەتىلمەگەن ادامداردىڭ سانى تۋرالى دەرەكتەر الىنادى. سونىمەن قاتار، ناتيجەلەر ۇلتتىق باعدارلامالار مەن مۇگەدەكتەردىڭ قۇقىقتارى جونىندەگى كونۆەنتسيا شەڭبەرىندە ودان ءارى زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ ءۇشىن ىرىكتەۋلەر قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى نۇربولات ايداپكەلوۆ.
نەشە بالا دۇنيەگە اكەلدىڭىز، ونىڭ ىشىندە ءتىرىسى نەشەۋ؟ جەلى قولدانۋشىلارى ءجيى تالقىلاعان سۇراقتىڭ تاعى ءبىرى وسىنداي بولاتىن.
«بۇل سۇراقتارعا جاۋاپتار بالا تۋۋدى باعالاۋدى ەسەپتەۋ جانە ۇلكەن جاستاعىلاردىڭ بالا تۋعىزۋ مەن بالا تۋۋ قابىلەتىنىڭ تاۋسىلۋ دەڭگەيىن باعالاۋ بويىنشا دا ماڭىزدى اقپارات بەرەدى. بۇل ناتيجەلەر بالا تۋۋداعى وزگەرىس تەندەنتسياسىن باعالاۋعا نەگىز بولادى. حالىق ساناعىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا تۋىلعان بالالاردىڭ جىنىسى بويىنشا سانى، تۋىلعان كەزدەگى جىنىستاردىڭ اراسالماعى، كوگورتتىق بالا تۋۋ، تۋۋ كۇنتىزبەسى تۋرالى دەرەكتەر الىنادى»، - دەيدى بيۋرو باسشىسى.
مەملەكەتكە ءوز ازاماتتارىنىڭ قابىرعاسى قانداي ماتەريالدان قالانعان ۇيدە تۇرىپ جاتقانىن ءبىلۋ نە ءۇشىن قاجەت؟ ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگىدە نۇربولات ايداپكەلوۆكە وسىنداي ساۋال قويىلدى.
«راس، ساناق انكەتاسىندا ءۇيدىڭ قابىرعاسى نەدەن تۇرعىزىلعان دەگەن سياقتى سۇراقتار بار. جالپى، بۇۇ جاريالاعان ساناق ناۋقانىنىڭ رەسمي اتاۋى - «حالىق جانە تۇرعىن ءۇي قورى ساناعى».
اتالمىش ساناقتىڭ اياسىندا ناقتى ەلدى-مەكەن، اۋدان، وبلىستىڭ، جالپى ەلدىڭ تۇرعىن ءۇي قورىنا ارى قاراي ساراپتاما جۇرگىزۋ ءۇشىن تولىققاندى اقپارات الۋ كوزدەلىپ وتىر»، - دەپ جاۋاپ بەردى نۇربولات ايداپكەلوۆ.
سونىمەن... ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، جالپىۇلتتىق ساناق كەزىندە ينتەرۆيۋەرلەردىڭ انكەتا بويىنشا قويىلعان سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋدەن باس تارتقاندارعا زاڭنامادا نورما قاراستىرىلعان.
ءبىراق بۇل نورما ساناق كەزىندە ءوزى تۋرالى مالىمەت ۇسىنۋدان باس تارتقان ادامدارعا قارسى ەشقاشان قولدانىلىپ كورمەپتى. ساناق ارقىلى جينالعا دەربەس دەرەكتەر ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ بازاسىندا ساقتالاتىنى تۋرالى اقپارات جالعان بولىپ شىقتى.
«جوق، ساناق دەرەكتەرى ءبىزدىڭ سەرۆەرلەردە ساقاتالادى. ءبىراق دەرەكتەردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن تاسىمالدانۋى ارنايى ورگاندار قويىپ وتىرعان تالاپتاردىڭ بارىنە ساي. بۇل جەردە قاۋىپسىزدىك تۇرعىسىنان عانا ورگاندار تالاپ قوياتىنىن ايتىپ وتىرمىن»، - دەيدى بيۋرو باسشىسى.
ازاماتتاردىڭ حالىق ساناعى كەزىندە بەرگەن دەرەكتەرىن قاۋىپسىز ساقتاۋ ءۇشىن كريپتوگرافيالىق قورعاۋ قۇرالدارى قولدانىلادى.