تۇركياداعى ءومىر كينوداعىداي ما نەمەسە تۇركياداعى وقۋ تۋرالى اڭىز بەن اقيقات

None
None
نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - سوڭعى جىلدارى قازاقستاندىق جاستار اراسىندا تۇركيادا ءبىلىم الۋ تانىمال ۇردىسكە اينالىپ بارادى.

ماسەلەن، تۇرىك ەلىندە تەگىن وقۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ۇكىمەتتىك Turkiye Burslari باعدارلاماسىنا بيىل 16 مىڭ قازاقستاندىق قۇجات تاپسىرعان. وسى رەتتە قامشى ءتىلشىسى انكارا قالاسى انكارا ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم الىپ جاتقان مادينا جانعازىدان جاستار تۇركيادا وقۋعا نەگە قۇمار ەكەنى، تۇركياداعى ءومىر جايلى سۇراپ كوردى.


تۇركيا نەسىمەن تاڭعالدىردى؟

2018 -جىلى انكارا قالاسىنا وقۋعا كەلدىم. انكارانى ءبىزدىڭ استانامىزعا قاتتى ۇقساتامىن. ويتكەنى انكارادا تەڭىز جوق، رەسمي، اكىمشىلىك ورتالىق. ەڭ العاش انكاراعا كەلگەن كەزدە «مىنا جەر مەنىڭ تەلەديداردان كورىپ جۇرگەن تۇركياما مۇلدەم ۇقسامايدى. تەلەديدارداعى تۇركيا قايدا؟» دەگەنىم بار. بىرتە- بىرتە بۇل جاقتاعى ءومىر كينوداعىداي ەمەستىگىنە كوز جەتكىزەسىڭ.

انكارا تۋريستىك ەمەس، اكىمشىلىك ورتالىق بولعاندىقتان، مۇندا تۋريستەردى كوپ كورمەيسىڭ. شەتەلدىكتەردەن تەك نەگىزىنەن ستۋدەنتتەر ءجيى ۇشىراسادى. سوندىقتان ادامدارى شەتەلدىكتەرگە ءبىرتۇرلى كوزقاراس تانىتىپ جاتىرقايتىنداي كورىنەدى. ال تۋريستەر كوپ باراتىن ىستامبۇل، انتاليا، يزمير قالالارى حالقىنىڭ كوزى شەتەلدىكتەرگە ابدەن ۇيرەنگەن. انكاراداعىداي كوزقاراس تۋريستەر از باراتىن وزگە قالالاردا دا كەزدەسەدى.

تۇرىكتەردىڭ كەي تانىمىنا قاراپ، گەوگرافيا مەن تاريحتى ءبىز عانا وقىعانبىز با دەپ ويلاپ قالامىن. ءبىز تۇركياعا دەگەن ماحابباتىمىز سونشالىق، ولاردىڭ بارلىق سالت- ءداستۇرىن، ءتىلىن، ءدىنىن، ءانشىسى مەن اكتەرلەرىنە دەيىن جاتتاپ العانبىز عوي. ال تۇرىك جاستارىنىڭ كوبى ءتىپتى «قازاق» دەگەن ۇلتتىڭ بارىن بىلە بەرمەيدى. ويلارى ەۋروپالانىپ كەتكەن. جاستار ەۋروپاعا قاتتى ەلىكتەيدى. تۇرىكتەر قازاقتاردى كورسە، «كورەي»، «جاپون»، «قىتاي» دەپ ويلايدى. كوروناۆيرۋس باستالعاندا قازاقتاردى كورىپ «قىتاي»، «ۆيرۋس» دەپ قاشقان تۇرىكتەر دە بولعان.

العاش كەلگەندە قىزداردىڭ اشىق كيىنەتىنىن، تەمەكى شەگەتىن قىزداردىڭ كوپتىگىن، ءتىپتى ورامالداعى قىز- كەلىنشەكتەردىڭ تەمەكى شەگەتىنىن كورىپ قاتتى تاڭعالدىم. ءداستۇر مەن ءدىندى قاتتى ۇستاناتىن ەلدە مۇنداي كورىنىسكە كۋا بولىپ باسىندا قابىلداي الماي ءجۇردىم. بۇدان بولەك قوعامدىق كولىكتە جاستاردىڭ ۇلكەن كىسىلەرگە ورىن بەرمەۋى، ەر ادامداردىڭ ءبىر- ءبىرىنىڭ بەتىنەن ءسۇيىپ امانداسۋى، قولتىقتاسىپ ءجۇرۋى دەگەن سياقتى نارسەلەر ماعان كادىمگىدەي ءبىرتۇرلى بولىپ كورىندى.

تۇرىك اعايىنداردىڭ تۋلارىنا دەگەن قۇرمەتىن ەرەكشە اتاپ ءوتۋ كەرەك. تۇركيادا كەز- كەلگەن جەردە تۋ ءىلىنىپ تۇرادى. ءار ازاماتى تۋدى قاتتى قادىرلەيدى. تاعى ءبىر قاتتى اسەر ەتكەن نارسە - بۇل جاقتا ادامدار ءبىرىن- ءبىرى تانىماسا دا كۇلىمسىرەپ، جىلى لەبىز تانىتادى ەكەن. ايتالىق، بىرەۋ جۇمىس ىستەپ جاتقان كەزدە، وعان ەكىنشى ادام ساتتىلىك تىلەپ وتە شىعادى.

تۇركياعا باراردا نەنى قاپەرگە العان ءجون؟

ەگەر تۇرىك ەلىنە جولىڭىز تۇسەتىن بولسا، ولاردىڭ كۇندەلىكتى ومىردەگى قالىپتاسقان قاراپايىم قاعيدالارىن تەرەڭىرەك زەرتتەپ، ءبىلىپ العان ءجون. بىزدە تالاي قىزىق بولعان. ماسەلەن، ءبىز «جوق» دەپ ىممەن ايتاردا باسىمىزدى شايقاپ تۇسىندىرەمىز عوي. ال ولار «جوق» دەگەندە باسىن توبەگە قاراي كوتەرەدى. باسىندا «نەگە ولاي ىستەيدى؟»، «مۇنىسى نە دەگەنى ەكەن...» دەپ تۇسىنبەگەن ساتتەر ءجيى بولعان.

سوسىن تۇرىكتەر «بىلمەيمىن» دەپ جاۋاپ بەرۋگە ىڭعايسىزدانادى. اسىرەسە جول سۇراپ جۇگىنگەندە كومەكتەسكىسى كەلىپ، «بىلمەيمىن» دەۋگە ۇيالىپ باسقا باعىتقا جول سىلتەپ جىبەرۋى دە مۇمكىن ەكەن. سوندىقتان كوشەدە تۇرىكتەردەن جول سۇراعاندا اباي بولۋ كەرەك. العاش كەلگەندە بىرنەشە كىسى جولدى قاتە كورسەتىپ، كۇنىم اداسۋمەن وتكەن.

تۇركياعا بارار كەزدە وزىڭىزبەن بىرگە قۇرت، قازى، قازاقستان شوكولاتىن الىپ كەتكەن دۇرىس ەكەن. ويتكەنى بۇدان باسقا زاتتاردىڭ ءبارىن تۇركيادان تاۋىپ الۋعا بولادى.

تۇركيانى تاڭداۋداعى 3 سەبەپ

تۇركياعا وقۋعا تۇسكەن قازاق جاستارىنىڭ كوبىن مۇندا ءبىلىم الۋعا دەگەن قۇلشىنىستان بۇرىن ءتۇرلى سەريال ارقىلى تانىس ىستامبۇل، يزمير، انتاليا قالالارىن ارالاۋ، فيلمدەر تۇسىرىلگەن جەرلەردى كوزبەن كورۋ سەكىلدى قىزىعۋشىلىق جەتەلەيتىن سەكىلدى. ارينە سەريالدارداعى تۇرىك ەلىنىڭ سۇلۋلىعى، اسەم شاھارلار مەن تاماشا تابيعات، تولقىعان تەڭىز كىمدى بولماسىن وزىنە عاشىق ەتپەي قويمايدى عوي. سوندىقتان جاستاردىڭ تۇركياعا ىنتىزارلىعىنىڭ باستى سەبەبى وسى دەپ ويلايمىن.

ەكىنشىدەن، تۇرىك ءتىلى قازاق تىلىنە ۇقساس بولعاندىقتان، ونى ۇيرەنۋ وزگە شەت تىلدەرىن مەڭگەرۋگە قاراعاندا جەڭىلىرەك. بالكىم، تۇركيانى تاڭداۋ كەزىندە بۇل فاكتور دا از ىقپال ەتپەگەن بولار.

ءۇشىنشى سەبەپ تۇركياداعى وقۋ اقىسىنىڭ ارزاندىعى بولسا كەرەك. ماسەلەن، تۇركيادا قازاق جاستارىنىڭ كوپشىلىگى ءبىلىم الىپ جاتقان ساكاريا، مەرسين، بولۋ قالالارىنداعى مەملەكەتتىك وقۋ ورىندارىنىڭ جىلدىق اقىسى 50 مىڭ مەن 200 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا.

اتاپ ايتقاندا ساكاريا ۋنيۆەرسيتەتىندە باكالاۆردىڭ ءبىر جىلدىق وقۋ اقىسى 50000 تەڭگەدەن

150000 تەڭگەگە دەيىن بولسا، مەريسين مەن بولۋ قالالارىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءبىر جىلدىق وقۋ اقىسى 60000 تەڭگە مەن 200000 تەڭگەنى ارىلىعىندا. بۇل - مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتتەردەگى باعا. ال جەكە وقۋ ورىندارىنىڭ باعاسى ءدال ءبىزدىڭ ەلدەگىدەي «ميلليون» دەپ اسپانداپ تۇر.

تۇركياداعى وقۋ

تۇركيادا وقۋ قازاق جاستارى ويلاعانداي وڭاي ەمەس. ءتىپتى وتە قيىن دەسەم دە بولادى. بۇل جاقتا ستۋدەنتتەرگە وتە جوعارى تالاپ قويىلادى. سوندىقتان تۇرىك جاستارى كۇنى- ءتۇنى كىتاپ قۇشاقتاپ، ۋاقىتىن تاپسىرما ورىنداۋمەن وتكىزەدى. تاپسىرمانى ينتەرنەتتەن كوشىرىپ ورىنداۋ دەگەندى ۇمىتا بەرسەڭىز بولادى. وقىتۋشىلار عىلىمي ماقالالاردى انتيپلاگياتقا تەكسەرىپ، سوعان ساي بالل قويادى. تاعى ءبىر ايتا كەتكىم كەلەتىنى، كۇندەلىكتى تۇرمىستاعى تۇرىك ءتىلى مەن عىلىمي تۇرىكشە ءبىر- بىرىنە مۇلدە ۇقسامايدى.

العاش ساباق باستالعاندا، مۇعالىمدەر عىلىمي تۇرىكشەمەن ساباق تۇسىندىرگەندە «مىناۋ تۇرىك ءتىلى مە؟»، «نە ايتىپ جاتىر؟» دەگەنىم بار. «اكادەميالىق موبيلدىلىك» باعدارلاماسىمەن ەلدەن جارتى جىلعا وقۋعا كەلگەن تانىستارىمدى بىلەمىن. ولار قازاقستاندا تۇرىك ءتىلى كۋرستارىنان «وقىدى» دەگەن دايىن سەرتيفيكات ساتىپ الىپ، مىنا جاقتا ساباقتا قاتتى قينالدى. ساباق، ەكزامەنگە كەلگەندە باسەكەلەستىك وتە جوعارى. تۇرىكتىڭ ۇل-قىزدارى كوشىرۋگە مۇلدە بەرمەيدى. تەك وزدەرىن عانا الىپ شىعۋعا تىرىسادى. ساباقتان تىس ۋاقىتتا دوس- قۇربى رەتىندە جاقسى ارالاسۋى مۇمكىن، ءبىراق بىلىممەن باسەكەگە تۇسكەندە ەشكىم ەشكىمگە كومەكتەسپەيدى. تۇرىك گرۋپپالاستارىنان كومەك بولماي، ساباقتارىنان قۇلاپ، ەمتيحاندى ارەڭ جاۋىپ جۇرگەن قازاقستاندىق ستۋدەنتتەر وتە كوپ. سوندىقتان تۇركياعا ءبىلىم الۋعا كەلەر كەزدە، تەك قىدىرۋدى ويلاماي، ءبىلىم جۇيەسىن الدىن الا زەرتتەپ، دايىندالىپ كەلگەن ءجون.

«قامشى» سىلتەيدى


سوڭعى جاڭالىقتار