تاراپتاردىڭ اۋىز جالاسۋى تىيىلماي تۇر

نۇر-سۇلتان.قازاقپارات - شارۋالاردىڭ كوڭىلى ءپاس. بيىل قامباعا تۇسەتىن بيدايدىڭ كولەمى ازداۋ بولادى. وعان قولايسىز كليماتتىق جاعداي سەبەپ.

اسىرەسە باتىس جانە وڭتۇستىك وڭىرلەردەگى جاعداي قيىن. بيىل جيىن- تەرىم ناۋقانى بىلتىرعىداي بولمايدى. دەسە دە ماماندار قامباعا 10 ميلليون توننا بيداي جيناماقشى. بۇل وتكەن جىلعى كورسەتكىشتەن 1 ميلليون تونناعا از. جاۋىن- شاشىننىڭ كەم بولۋى مەن وڭىرلەردەگى قۇرعاقشىلىق شارۋالاردى تىعىرىققا تىرەدى. ايتەۋىر از ۋاقىت ىشىندە جوسپارداعى ءدان سەبىلگەن.

ەگىنشىلەر وداعى جۇرگىزگەن ساۋالناماعا ساي شارۋالاردىڭ 53 پروتسەنتى كۇتكەن ءونىمدى الۋدان ءۇمىتتى. ءبىراق قوستاناي، باتىس قازاقستان جانە وڭتۇستىك وڭىرلەردە ماسەلە وزەكتىلىگىن جويعان جوق. قوستاناي دەمەكشى، بولجامعا ساي مۇندا ءبىر گەكتاردان 3 سەنتنەردەي عانا بيداي الىنۋى مۇمكىن. سالا ماماندارى قالىپتاسقان جاعدايعا بەيجاي قاراماي، جان- جاقتى زەرتتەۋ قاجەت دەيدى. ال بىلتىر جەتپەي قالعان 1,8 ميلليون توننا بيداي رەسەيدەن اكەلىنگەن. الايدا ەسەپكە الىنباي قالعانى بار. ويتكەنى تاراپتار كولەڭكەلى نارىققا جول بەرىپ جاتادى.

ۆيكتور اسلانوۆ، قازاقستان ەگىنشىلەر وداعىنىڭ ءتوراعاسى:

- قازاقستاندىق ءوندىرۋشى زاڭ بۇزعان تاسىمالداۋشىمەن باسەكەلەسۋگە ءماجبۇر. رەسەيلىك شارۋالاردىڭ بيدايىن ءبىز كورگەن جوقپىز. ساپاسىنان حابارىمىز جوق. ارزان بيدايعا قىزىعىپ جاتقاندار كوپ. ال ونى اكەلىپ جاتقاندار ەلگە سالىق تولەمەيدى. شەكارادان پارا بەرىپ ءوتۋى دە مۇمكىن. ءوزىنىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرىپ، رەسەيلىك ءونىمدى يەمدەنىپ الۋى دا ىقتيمال.

قازىر «استىق تۋرالى» زاڭ جوباسى قارالىپ جاتىر. بۇل قۇجات كولەڭكەلى نارىق ماسەلەسىن شەشەدى دەپ سەنەمىز. رەسەي بيداي ەكسپورتىن ارتتىرماق وسى رەسەيدە ماۋسىم بويى بيداي ەكسپورتى ارتقان. اي باسىندا ميلليون توننادان اسا استىق سىرتقا شىعارىلدى. ماماندار بۇل كورسەتكىش 2 ميلليون 700 مىڭ تونناعا جەتەدى دەپ وتىر. بۇل رەكوردتىق دەڭگەي. وزگەرمەلى باج سالىعىنىڭ ەنگىزىلۋى جاعدايعا وڭ اسەر ەتتى.

قازىر ونىڭ مولشەرى 38 ەۋرو. باعانىڭ ارزانداۋى دا شەتەلدىك تۇتىنۋشىلاردى قىزىقتىرىپ وتىر. رەسەيدە سوڭعى 10 جىلدا بولماعان 4,5 ميلليون تونناداي بيداي ساقتالعان. بىلتىردان قالعان مول قور قازىر ارزان باعادا ساتىلىپ جاتىر. وتكەن اپتادا جاڭا استىق قۇنى 7 پروتسەنتكە ارزاندادى.

ءليميتى تاۋسىلعان بانكتەر ءوتىنىش قابىلدامايدى

ال ەلىمىزدەگى بانكتەر «باسپانا حيت» باعدارلاماسىنا ءوتىنىش قابىلداۋدى توقتاتىپ جاتىر. بۇگىنگە دەيىن ءۇش قارجىلىق ۇيىم ءليميتى تاۋسىلعانىن حابارلادى. مىسالى «بانك سەنتر كرەديت» باعدارلاما جۇزەگە اسقان جىلدارى 157 ميلليارد تەڭگەدەن اسا قارىز بەرگەن. ال «حالىق بانك» وكىلدەرى بىلتىر 1770 كە جۋىق يپوتەكا راسىمدەلگەنىن حابارلادى.

جالپى مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسى 9 بانك ارقىلى قارجىلاندىرىلدى. اتالعان جوبا جۇمىس ىستەيتىن تابىسى بار ازاماتتارعا ارنالعان بولاتىن. ەستەرىڭىزدە بولسا، وتكەن ايدا «باسپانا حيت» باعدارلاماسىنىڭ بيىل اياقتالاتىنى بەلگىلى بولدى. الايدا ەلدەگى قۇرىلىسشىلار بۇل ءۇردىستى يپوتەكالىق ونىمدەردىڭ قىمباتتاۋىنا الىپ كەلەدى دەپ بولجادى.

جەڭىلدەتىلگەن نەسيە قولجەتىمسىز بە؟

ۇلتتىق بانك جەڭىلدەتىلگەن اۆتونەسيەلەۋ باعدارلاماسىن قارجىلاندىرمايدى. ونىڭ نەگىزىندە ەكى جىلدا 8,5 مىڭنان اسا قارىز راسىمدەلگەن. بولىنگەن 48 ميلليارد تەڭگەدەن كوپ نەسيەنىڭ 9 ميلليوندايى قايتارىلعان قارىز ەسەبىنەن بەرىلدى. جالپى ۇلتتىق بانك اتالعان باعدارلامانى قارجىلاندىرۋعا 40 ملرد تەڭگەنى سارپ ەتىپتى. ەندى 4 پروتسەنتتىك مولشەرلەمەگە نەگىزدەلگەن ۇسىنىستى ۇكىمەت پەن بايتەرەك حولدينگى جۇزەگە اسىراتىن بولادى. بانكتەر قايتارىلعان قارىز ەسەبىنەن الىنعان قاراجاتتى باسقا ماقساتتا قولدانۋعا قۇقىلى ەمەس. ماقسات - وتاندىق كولىكتەردى ءتيىمدى شارتپەن ساتۋ.

ەلىمىزدەگى ۆاليۋتا باعامى

دوللار 426,61 تەڭگە

ەۋرو 509,33 تەڭگە

رەسەي ءرۋبلى 5,88 تيىن

www.24.kz